Harm Tilman (1954, Rotterdam) is auteur, docent, moderator en zelfstandig redacteur op het gebied van architectuur en stedenbouw. Tot 2021 was Harm hoofdredacteur van het de Architect. Daarvoor werkte hij o.a. als coördinator en docent stedenbouwkunde aan de Academie van Bouwkunst Rotterdam.
De Actieagenda architectuur en ruimtelijk ontwerp 2013-2016, genaamd 'Werken aan ontwerpkracht' is de lang verwachte opvolger van de visie architectuur en ruimtelijk ontwerp 2009-2012, 'Een cultuur van ontwerpen'. In de Actieagenda zijn de initiatieven en de instrumenten opgesomd waarmee het rijk de positie van het ontwerp en de ontwerpers wil versterken. Opmerkelijk aan deze agenda is wat ze níet zegt.
Afgelopen zomer was het moment van waarheid voor veel van de projecten en plannen die nog tijdens de Gouden Eeuw zijn ontwikkeld. Vele projecten liepen alsnog op de klippen en het is duidelijk dat de architectuur een andere richting op moet.
Jeanne Dekkers en Camerlinck-Steenwegen presenteerden onlangs een tussenstand van de studie 'Nieuw licht op leegstand'. Hierin is niet het kansrijke cultureel erfgoed uit de negentiende eeuw onderzocht, maar juist de leegstaande kantoorgebouwen in de periferie van onze steden. De bijeenkomst werd afgesloten met een forum, hieronder de inleiding die ik schreef voor deze gelegenheid.
Architectuur heeft vaste grond onder de voeten nodig, maar hoe zorg je daar voor? Een dergelijke vraag moet ten grondslag hebben gelegen aan de dertiende editie van de Biënnale. Onder de titel 'Common Ground' onderzoekt curator David Chipperfiled wat de architectuur bijeen houdt, niet wat ze uit elkaar drijft. Spijtig genoeg doet hij dit door vooral terug te kijken.
Gedurende de verkiezingscampagne vraagt de Nederlandse avondkrant NRC-Handelsblad kandidaat-Kamerleden naar hun droombaan. Vorige week woensdag was Sybrand van Haersma Buma aan de beurt. Voor hem was het vroeger een droom net zo scheppend bezig te kunnen zijn als een architect.
"Initiatief wordt altijd beloond", stelde Jurgen van der Ploeg van Faro Architecten op Meet de Architect, een bijeenkomst die wij gisteren belegden tijdens de introductieweek op de TU Delft. Het ondernemerschap in de architectuur floreert als nooit te voren. Wil je ondernemen, dan moet je lezen. Ondernemen vergt immers inzicht, de bereidheid te innoveren, inlevingsvermogen en persoonlijke effectiviteit. Een vakblad als de Architect is daarom onmisbaar voor iedere ondernemende architect.
"To really appreciate architecture, you may even need to commit a murder," dichtte de Zwitserse architect Bernard Tschumi enkele decennia geleden. Zijn voorspelling komt uit, echter geheel anders dan destijds bedoeld. Architecten zijn opvallend vaak betrokken bij duistere zaken. Dat staat niet op zichzelf. De zoektocht naar ruimtes voor een betekenisvol leven is langzaam verdrongen door het bouwen tegen iedere prijs. Wordt het niet tijd hier tegen in het geweer te komen?
Architectuur wordt tegenwoordig gerekend tot de creatieve industrie. Deze is echter geen voortzetting met andere middelen van de sterarchitectuur. Alles draait om samenwerken en verbinden. Willen architecten hierin meekomen, zullen zij zich sterker moeten richten op hun vak.
Ik groeide op met Theo Koomen, een van de meest markante sportverslaggevers van de jaren '70. De man was zo populair dat zijn zogenoemde 'fouten' voor lief werden genomen. Zo zag hij het doelpunt van Wim Jansen in de door Feyenoord met 2-0 gewonnen Europacupwedstrijd tegen Milan in eerste instantie over het hoofd, maar hij werd er niet op 'afgerekend'. Van dat verslag werd zelfs een 45 toerenplaat geperst. Ook bleek hij sommige etappeverslagen van de Tour de France bij elkaar te hebben gefantaseerd, maar dat bleek pas later, na zijn voortijdige dood als gevolg van een verkeersongeval.
Aan de economische crisis die de architectuur zwaar heeft getroffen, lijkt zich de vergruizeling van de architectonische infrastructuur toe te voegen: Deze week zette Vestia een streep door haar nieuwbouwplannen, stapte de leiding van de Design Academy uit onvrede over bestuurlijk functioneren massaal op en wees het Stimuleringsfonds voor Architectuur de subsidieaanvraag van Europan af. Woningmarkt, ontwerponderwijs en talentbevordering worden zo verder ontregeld.
