Harm Tilman (1954, Rotterdam) is auteur, docent, moderator en zelfstandig redacteur op het gebied van architectuur en stedenbouw. Tot 2021 was Harm hoofdredacteur van het de Architect. Daarvoor werkte hij o.a. als coördinator en docent stedenbouwkunde aan de Academie van Bouwkunst Rotterdam.
Afgelopen zomer overleed mijn moeder en verbleef ik enige tijd in het dorp waar ik mijn jeugd doorbracht, Ridderkerk. Vroeger werd daar het geld verdiend met vlasteelt en scheepsbouw. Zoals bekend raakten beide bedrijfstakken vanaf de jaren zeventig flink in het slop. Minders bekend is dat de overheid in die tijd veel geld stak in deze industrieën, in een poging de concurrentie uit de lage lonen landen het hoofd te bieden.
De beroemde Britse architect Norman Foster werkte twaalf jaar samen met de Amerikaanse architect Richard Buckminster Fuller. Hij stelde met Luis Fernández-Galiano een boeiende tentoonstelling over Fullers werk samen die nu in het Duitse Marta Herford museum is te zien. Met zijn zoektocht naar maximale resultaten met minimaal inzet van energie en materialen liep Bucky (voor vrienden) vooruit op de 21ste eeuw.
Afgelopen donderdag was een drukte van belang in Rotterdam. Niet alleen werd het nieuwe NAi geopend met acrobaten, tentoonstellingen en een geslaagde verbouwing, ook nam Liesbeth van der Pol moegestreden, maar met passie en op de haar bekende wijze afscheid als rijksbouwmeester. In een vlot programma werd een aantal veranderingen in het architectenvak geschilderd. De architect moet vooral gaan luisteren. Maar is dat wel zo?
De Nederlandse architectuur herwint haar elan, maar we zijn er nog lang niet, zo leerde afgelopen weekeinde de geslaagde Dag van de Architectuur. Nodig is dat alle regelingen, voorwaarden en instituties die het veld van de architectuur bepalen en die nog helemaal twintigste eeuws zijn, bij de tijd worden gebracht. Vijf aanbevelingen om de architectuur eenentwintigste eeuw te maken.
De laatste creatie van ontwerper Rem D. Koolhaas is de Abstract. Volgens NRC journalist Nathalie Wouters is in deze plateauschoen met twee houten blokken als hak Koolhaas' achtergrond in de architectuur duidelijk terug te zien. Dit seizoen liggen voor het eerst ook mannenschoenen in de winkel. Koolhaas verwacht dit jaar 230.000 schoenen te verkopen, tegen 130.000 in 2009.
Ons land is af, hoor je de laatste tijd veel mensen zeggen. Op een denkbeeldige reis door Nederland zou je deze doemdenkers haast gelijk geven. De stadscentra staan vol met overal dezelfde driekamerappartementen en buiten de stad spreekt de Vinex een andere, zij het even homogene taal. De kantorenleegstand is naar astronomische hoogte gestegen en het einde is nog niet in zicht. En iedere zichzelf respecterende gemeente heeft inmiddels de beschikking over een theater of anders wel een poptempel.
Het modernisme loopt ten einde en moet worden vervangen door een nieuwe stijl die duurzaamheid hoog in het vaandel draagt. Eerdere pogingen tot definities als traditionalisme, supermodernisme of duurzame architectuur liepen op niets uit. Een pas verschenen boek stelt een nieuw -isme voor. Sustainism is the New Modernism is een cultureel manifest dat sustainism (of duurzamisme) tot de nieuwe hoofdcultuur van deze eeuw benoemt. Maar hoe je hem in de praktijk brengt, is vooralsnog de vraag.
Afgelopen week verscheen het veelbesproken 'Advies bezuiniging cultuur 2013-2016' van de Raad voor Cultuur. In dit advies is uitgedokterd op welke manier de door de politiek gewenste bezuinigingen op de cultuur kunnen worden uitgevoerd. Resultaat is een kaalslag van het culturele landschap, zonder visie of perspectief op een nieuwe toekomst voor de architectuur.
Stel je bent architect en je worstelt met de vraag of je voldoende bent toegerust voor de komende tijd. Heb je dan iets aan het net verschenen Jaarboek Architectuur in Nederland 2010/11?
De vraag duikt van tijd tot tijd op, vooral in tijden van crisis. In Milaan voor de Salone van dit jaar kocht ik in de kiosk het laatste nummer van Casabella en daar werd ze weer gesteld: wat is architectuur? Gezien de huidige staat waar het vak in verkeert, is daar misschien ook alle reden toe.
