Terugblik 2024: richting geven aan het gesprek over architectuur

Terugblik 2024: richting geven aan het gesprek over architectuur

'Het is gewoon TE VEEL!' Deze reactie kregen we onlangs van een architect over onze nieuwsbrieven. Bijna dagelijks ontvangen onze abonnees er eentje. Ik vond het ook veel toen ik vier jaar geleden als hoofdredacteur bij de Architect begon.

Beeld de Architect

Top 5 meest gelezen opinies van 2024

Terugkijkend op de vijf best gelezen opinies van de Architect valt het op dat onze vakgemeenschap graag sterke opinies leest, van commotie houdt en van zich wil laten horen. Zo ondertekenden meer dan honderd vakgenoten de brandbrief om de sloop van SoZa in Den Haag tegen te gaan. Ook wekte de scherpe en persoonlijke opinie van hoofdredacteur Merel Pit over leiderschap in de architectuur de nodige reacties op.

Top 5 meest gelezen essays en longreads van 2024

Top 5 meest gelezen essays en longreads van 2024

De vijf best gelezen longreads van de Architect staan dit jaar bol van zaken die van belang zijn om een architectenbureau in deze tijd draaiende te houden. Zo waren veel architecten benieuwd naar strategieën om het hoofd boven water te houden nu de werkvoorraad slinkt. Ook de kritische blik van Hans Teerds op de huidige tendercultuur werd veel gelezen. Even wegdromen konden we bij het beeldessay van Buitenplaats Koningsweg.

Top 5 meest gelezen projectreviews van 2024

Top 5 meest gelezen projectreviews van 2024

Architectonisch vakmanschap typeert de meest gelezen projectreviews van 2024. Zo staat met stip bovenaan de lijst het schildersatelier bovenop een kunstenaarshuis, ontworpen door Pieter Bedaux. Ook het sociale woongebouw Volante door Monadnock trekt de aandacht door de samenkomst van efficiëntie en schoonheid. Verder is de 'inpandige jungle' van het Langeveld Building door Paul de Ruiter Architects een fijne ruimte én heeft het gebouw een technisch hoogstaand ventilatiesysteem op zon en wind.

Kasteel Oeverhuyze door Sjoerd Soeters (2023). Beeld David Meulenbeld

9 eigentijdse kastelen door Kaan, Michael Graves, Jo Crepain, Sjoerd Soeters en andere architecten

'De weidsheid van het gebied vroeg naar ons idee naar hoge, statige kastelen.' In 1995 bedacht Sjoerd Soeters samen met Paul van Beek het plan voor Haverleij. Bijna 25 jaar na datum is het idee verwezenlijkt. Den Bosch is negen nieuwbouwkastelen en één slot rijker. Onder anderen de architecten Michael Graves, Kees Kaan en Jo Crépain droegen met hun kasteelontwerpen bij aan dit woeste plan.

vlnr. Architecture Repurposted - Office Winhov, Art Applied - Inside Outside en Extended Spaces - Dirk Jan Postel

3 architectuurmonografieën die je niet mag missen

Monografieën van architecten zijn er in twee categorieën: de inhoud is aangepast aan de boekvorm of het boek is aangepast aan de inhoud. 'Extended Spaces' over het werk van Dirk Jan Postel valt in de laatste categorie: zijn uitgebreide portfolio is verzameld en in een boekvorm gegoten. 'Architecture Repurposed' van Office Winhov en 'Art Applied' van Inside Outside vallen in de eerste categorie. Deze boeken vertellen een gecureerd verhaal dat in een sterke grafische vorm is gegoten. Wat niet in het verhaal paste, kwam er niet in.

Beeld Sebastian Schels

Met hun soft skills ontwikkelden de Baufrauen en MoFrei een voorbeeldig zorggebouw in Berlijn

Het parkgebouw voor begeleid wonen in het Berlijnse stadsdeel Pankow is een leerstuk voor opdrachtgevers en opdrachtnemers in de woningbouw. Het ontwerp van architectenbureau MoFrei stelt de bewoners centraal en valt op door de expressieve kracht van eigentijdse, lichtgewicht materialen. In een bijzondere samenwerking ontwierpen en ontwikkelden een aantal vrouwen het gebouw.

De toegangspoort met keramische tegels van de nieuwe woonwijk Poortmeesters in Delft, is een attractie voor architectuurtoeristen. Beeld Loes van Duijvendijk

Wonen in een architectonisch klapstuk: architectuurtoeristen in je achtertuin

'Zou je hier willen wonen?', vraag ik aan fotograaf Loes van Duijvendijk. We lopen door een enorme poort bekleed met diepblauwe, keramische tegelornamenten, ontworpen en 3D-geprint door Studio Rap. Via een grote trap komen we uit op een grote daktuin omringd door woningen.

'A priori architectuur', editie #4 2024 van de Architect

Net verschenen: magazine #4 2024: 'A priori architectuur'

Zonder een goede opdracht is de architectuur nergens. Nu de spreadsheet hoogtij viert, is het niet gemakkelijk om tot een kwalitatieve opdracht te komen. Dit vraagt om goed opdrachtgeverschap én goed opdrachtnemerschap, waarin beide partijen zich verantwoordelijk voelen voor een duurzame gebouwde omgeving. Aan de basis hiervan ligt zelfreflectie en een cultuur waarin de opgave en het proces ter discussie kunnen worden gesteld. Wat is nodig voor een stevig fundament waarop architectuur kan ontstaan? In magazine #4 van 2024 gaat de redactie op zoek naar antwoorden.

de Architect #4 2024 - A priori architectuur

de Architect #4 2024 - A priori architectuur

Zonder een goede opdracht is de architectuur nergens. Nu de spreadsheet hoogtij viert, is het niet gemakkelijk om tot een kwalitatieve opdracht te komen. Dit vraagt om goed opdrachtgeverschap én goed opdrachtnemerschap, waarin beide partijen zich verantwoordelijk voelen voor een duurzame gebouwde omgeving. Aan de basis hiervan ligt zelfreflectie en een cultuur waarin de opgave en het proces ter discussie kunnen worden gesteld. Wat is nodig voor een stevig fundament waarop architectuur kan ontstaan? In magazine #4 van 2024 gaat de redactie op zoek naar antwoorden.

Ontwerpschets van Pieter Bedaux voor een woonhuis in Aerdenhout. Beeld Pieter Bedaux

Pieter Bedaux toont wat zijn hand en hoofd doen als Alvar Aalto over zijn schouder meekijkt

Iedere architect draagt een denkbeeldige groep ontwerpers met zich mee die hij of zij in de loop der jaren heeft leren kennen. Als raadgever, een geweten en ballotagecommissie voor ideeën.

Beeld Judith Montens

De methode 'Mevrouw Meijer': hoe oude schoolgebouwen een tweede leven krijgen

Van de 10.000 scholen in Nederland zijn er zo'n 5000 de komende jaren boekhoudkundig afgeschreven. Door gebrek aan tijd, budget en expertise betrekken veel gemeentes en schoolbesturen adviesbureaus die vaak aansturen op nieuwbouw. Mevrouw Meijer werkt al zestien jaar aan een alternatief: door het bestaande potentieel te benutten én met de inzet van jonge architecten. Nu is het moment om deze aanpak op te schalen.

Met de sloop van Carel Weebers Pompenburg toont Rotterdam zich als stad van hypocriet woonbeleid

Met de sloop van Carel Weebers Pompenburg toont Rotterdam zich als stad van hypocriet woonbeleid

In de jaren zeventig leidde het sociale woonbeleid van Rotterdam tot stoere daden. Zo werd aan het Hofplein de Pompenburgflat gebouwd, naar ontwerp van architect en rasprovocateur Carel Weeber, als tegenhanger van de verrezen kantoortorens die door het sociaaldemocratische stadsbestuur 'erecties van het grootkapitaal' werden genoemd. Weebers 'anti-erectie' van 226 woningen werd een liggend bouwvolume dat zich in één vloeiende beweging langs de contouren van de kavel uitstrekt en de stad lijkt toe te roepen: 'Kom maar op, wie doet me wat?'

Beeld David Meulenbeld

Hou op met moddertaal! En ontwerp ook geen 'transparante plinten' meer

Architecten gebruiken volgens Ariadne Onclin en Michelle Gulickx veel onduidelijke termen. Dat leidt tot verwarring en loze beloftes. Ariadne ziet bijvoorbeeld dat 'transparante plinten' al te vaak verworden tot meterslange gevels vol plakfolie. Michelle pleit voor verandering: stop met moddertaal, maar gebruik heldere, toegankelijke taal die het ambacht verdient.

De tijd is rijp voor architectonische geïnspireerde cultuurprotestbezettingstentenkampen

De tijd is rijp voor architectonische geïnspireerde cultuurprotestbezettingstentenkampen

Nederlanders zijn uitblinkers in beeld, niet in inhoud. Wereldberoemd zijn de middeleeuwse schilderwerken en de verkochte televisieformats die overal ter wereld het beeld bepalen. En of je het horen wilt of niet: onder beeldcultuur valt ook architectuur. Dat bleek bij het tentenkamp dat werd opgezet op het terrein van de Universiteit van Amsterdam, om aandacht te vragen voor de situatie in Gaza. Niet de schreeuw om aandacht beheerste het beeld, maar het vernielen van spullen van de universiteit.

Klimaatadaptief bouwen? Leer van de Nederlands-Indische tropenhuizen!

Klimaatadaptief bouwen? Leer van de Nederlands-Indische tropenhuizen!

Ik werd laatst op een website van een bekend kledingmerk verleid een linnen broek en overhemd te kopen. Ze zagen er goed uit, maar vooral viel ik voor de opgesomde materiaalspecifieke kwaliteiten van linnen, zoals de luchtigheid en het vochtabsorberend vermogen. Nederlandse zomers worden immers steeds tropischer, dus is het logisch dat mijn garderobe zich hieraan aanpast. Ook ben ik gevoelig voor het feit dat linnen jarenlang meegaat en dat vlas, waar linnen van wordt gemaakt, veel minder water en meststoffen nodig heeft dan katoen.