Onder invloed van het reductionisme leegden architecten in de loop van de twintigste eeuw hun gereedschapskist. Verhouding, detail, kleur, textuur, tektoniek, ritme en ornamentiek werden steeds minder belangrijk én minder besproken. Dat schrijft Willem Jan Neutelings in zijn essay over schoonheid in de architectuur.
Over schoonheid valt te twisten, maar is daarmee niet minder belangrijk. Juist niet. 'Architectonische schoonheid kan lokale gemeenschappen vormen en scheidslijnen in de samenleving overbruggen', zo stelt Willem Jan Neutelings in een essay voor de Architect.
In Wenen is ongeveer de helft van alle woningen in handen van de gemeente of valt onder gesubsidieerde sociale woningbouw. Met als gevolg dat Wenen al drie keer op rij door The Economist is uitgeroepen tot 'meest leefbare stad van Europa'. Amsterdam bungelt op plek 19.
Stefan de Koning is na 25 jaar bij MVRDV te hebben gewerkt partner geworden bij OZ. Net zoals Andreas Karavanas, die acht jaar bij OMA werkte. 'Met hun komst versterkt OZ de ambitie om duurzame en mensgerichte architectuur te realiseren', schrijft het bureau.
In veel ontwerptrajecten is de vrouwelijke blik een blinde vlek. Bij de inrichting van de publieke ruimte wordt het vrouwelijk perspectief niet meegenomen en de vrouwelijke behoeften niet benoemd. Dit kan en moet anders. Door de inzet van beleid, onderzoek en toegepast ontwerp is het mogelijk om 'gender inclusive urban planning' onderdeel te laten zijn van de dagelijkse praktijk. Waarom blijft dit onderwerp in Nederland onderbelicht? En waarom passen we inclusief ontwerp niet grootschalig toe?
De zoektocht naar schoonheid is een dagelijkse strijd voor elke architect. De kwestie is omgeven door mysterie en geheimhouding: als middeleeuwse alchemisten houden architecten hun recepten verborgen. De waarheid is dat zij eigenlijk ook niet precies weten hoe je lood in goud kan veranderen.
De rol van de architect lijkt steeds kleiner te worden. Maar volgens Dafne Sara Swank (1994), partner bij Elephant, kun je die rol juist terugpakken met een parametrische, datagedreven aanpak. Hier spreekt een snelle leerling: in vijf jaar tijd groeide ze van junior architect tot partner bij Elephant, een snel groeiend Amsterdams bureau. Ze is dol op cijfers. Hoe uitdagender de opgave, hoe vrolijker deze puzzelaar.
Ik heb nog nooit zoveel van het vak geleerd als in de afgelopen drie jaar. Niet achter mijn bureau, maar op de bouwplaats - bij drie houtbouwprojecten. Sinds ik voor mezelf ben begonnen, ben ik een paar keer per week op de werf te vinden en voer ik dagelijks overleg met aannemers. Het grootste voordeel van bouwen met hout is dat ik op de bouwplaats nog iets te zoeken heb. Niet alles ligt van tevoren al vast zoals bij traditionele bouw, niet alles is in beton gegoten.
In de architectuur gaat duurzaamheid vaak over 'minder': minder bouwen, minder verbruiken, minder afbreken. Maar wat willen we wél? Wat kunnen we 'meer' doen? Bart Decroos verkent in dit essay hoe esthetiek, verbeelding en 'meer-dan-menselijke' perspectieven een nieuwe ecologische rijkdom kunnen ontsluiten - voorbij spreadsheets en CO2-tabellen, op weg naar een architectuur die redt én raakt.
Volgens filosoof Pieter Hoexum en fotograaf Christian van der Kooy kun je bij uitkijktoren Einderheide bij Eindhoven, ontworpen door Next architects, spreken van een rijke, bevredigende zintuigelijke ervaring. Een rééks ervaringen zelfs, die al begint als je aan komt rijden.
Het woord 'schoonheid' raakte ergens halverwege de twintigste eeuw in onbruik. Voorwerpen, kunstwerken of gebouwen 'mooi' noemen, was ooit vanzelfsprekend, maar is gaandeweg nietszeggend en subjectief geworden. Het eens worden over schoonheid, zelfs binnen een kleine groep mensen, is onmogelijk geworden. De gevolgen voor de architectuur zijn verstrekkend.
Waar komt de hardnekkige behoefte van Nederlanders aan goedkope gebouwen toch vandaan? En waarom maakt deze behoefte nooit plaats voor een verlangen naar schoonheid? Hebben we het functionalisme in architectuur verward met uitgeklede gebouwen?
GesponsordEquitone introduceert met Inspira een nieuwe toepassing in geveldesign. De vezelcementpanelen worden voorzien van natuurlijke texturen via digitale printtechnologie. Daarmee ontstaat een gevelafwerking die inspeelt op duurzaamheid en ontwerpvrijheid voor architecten.
GesponsordIn de hedendaagse architectuur speelt daglicht een cruciale rol. Het bepaalt niet alleen de sfeer en beleving van een ruimte, maar draagt ook bij aan het welzijn van de gebruikers en de energie-efficiëntie van gebouwen. FAKRO biedt een breed assortiment dakramen die passen bij uiteenlopende architectonische stijlen en toepassingen - van moderne nieuwbouw tot karakteristieke renovatieprojecten.
GesponsordWat als je huurkantoor een woonbestemming krijgt en je niet meteen een goed alternatief vindt in de buurt? Dan bouw je zelf je ideale werkplek, zo vond Maxxton. Samen met dochteronderneming Koole Controls huist het softwarebedrijf sinds kort in een glasrijke moderne nieuwbouw van bijna 2.000 m². De strakke architectuur wordt versterkt door horizontale lamellen, die het zonlicht beheersen en aangename omstandigheden creëren op de werkvloer.
GesponsordGeluidsoverdracht tussen appartementen is een veelvoorkomend knelpunt, zeker bij meerlaagse woningbouw. Een van de grootste uitdagingen is het waarborgen van akoestisch comfort. Dit speelt vooral bij gestapelde bouw, waar vloeren en wanden geluidslekken kunnen veroorzaken. Waar moet je dan rekening mee houden in de constructie? Calduran geeft tips over de toepassing van dragende wanden.
GesponsordDuurzaamheid is een van de grootste uitdagingen voor de toekomst. Toch wordt het begrip in de bouwsector vaak te eenzijdig benaderd. Reynaers Aluminium roept op tot een meer doordachte kijk op duurzaamheid, met oog voor het bredere perspectief en de volledige levenscyclus van gebouwen.
GesponsordKlimaatverandering dwingt ontwerpers en architecten om verder te denken dan vorm en functie alleen. Esthetiek is niet langer het enige uitgangspunt. Thema's als klimaatadaptatie, waterbeheer, duurzaamheid en onderhoud spelen een steeds belangrijkere rol in de integrale ontwerpbenadering. Hoe maken we gebouwen bestand tegen extreme weersomstandigheden? Hoe benutten we daken multifunctioneel? En hoe zorgen we ervoor dat details technisch kloppen én bijdragen aan de uitstraling van een gebouw?
Aan de Rijn in Arnhem is woontoren NELSON opgeleverd. Het gebouw is ontworpen door Powerhouse Company in opdracht van VanWonen en vormt het sluitstuk van een reeks woongebouwen langs de uiterwaarden. Door de ligging nabij het stadscentrum en het zicht vanaf de Mandelabrug fungeert de toren als een visueel herkenningspunt.
OMA heeft het nieuwe hoofdkwartier van JOMOO in Xiamen voltooid. Dit is de eerste kantoorcampus voor de grootste producent van sanitair in China en markeert een belangrijke stap in de internationale uitbreiding van het bedrijf. Het gebouw is gelegen aan de rand van het centrale zakendistrict van de stad en is inmiddels in gebruik.
In de architectuur gaat duurzaamheid vaak over 'minder': minder bouwen, minder verbruiken, minder afbreken. Maar wat willen we wél? Wat kunnen we 'meer' doen? Deze vragen stelt Bart Decroos in een essay voor de Architect.
De genomineerde projecten van de gloednieuwe ARC25 Awards zijn bekend! Gefeliciteerd allemaal! Ze zijn gekozen uit de 113 projecten die de longlists hebben gehaald, 18 hiervan staan in België, het overgrote deel dus in Nederland. Opvallend is daarom dat 5 van de 9 genomineerde projecten Belgisch zijn. Meer dan de helft! Reden de jury's van de ARC Awards voorheen sporadisch af naar onze zuiderburen is het nu een vaste bestemming tijdens de rondritten. Wat is er aan de hand?
'Na die spiegelende bloempot heeft Rotterdam nu ook een spiegelende drol', grapte een vriend, duidend op het in mei geopende museum Fenix. 'Klopt, typisch Rotterdams', lachte ik. Maar tegelijk vormt die drol een sleutelmoment in onze architectuurgeschiedenis. Fenix wijst een weg uit de afgelopen decennia van bekrompen nationalisme waarin Nederland als architectuurland is verworden tot een dorp.
De bouwvak staat weer voor de deur — hét moment om eindelijk bij te komen én om die achterstallige artikelen op de Architect in te halen. Om je een handje te helpen, selecteerde ik alvast een paar bijdragen van de afgelopen maand. Perfect voor in de hangmat of aan het water, mét inhoud en inzicht.
