Waarom haken zoveel vrouwen tussen de dertig en veertig af in de architectuur? Volgens architect en medeoprichter van Dok architecten Liesbeth van der Pol ligt de oorzaak bij de werkcultuur. 'Het is nog steeds bon ton binnen architectenbureaus om tot elf uur 's avonds te werken of de nacht door. Daardoor blijft er voor mannen, en zeker voor vrouwen, nauwelijks ruimte over voor een privéleven.'
De meeste tenderprocedures voor ontwerpopdrachten deugen niet. Tenminste, dit is de boodschap van de architecten die ik spreek. Maar wat is dan eigenlijk wél een goede tender? Als ik de vakgemeenschap daarover ondervraag, kan bijna niemand mij een voorbeeld geven. Ik besloot zelf op zoek te gaan.
Museum Fenix in Rotterdam wordt alom geprezen. Door vakgenoten, critici én het publiek. En dat is vreemd, want icoonarchitectuur ligt onder vuur en architectuur moet vooral procesmatig, duurzaam en functioneel zijn. Dat roept een ongemakkelijke vraag op: waarom durven we in Nederland eigenlijk zo zelden hardop te zeggen dat iets gewoon esthetisch geslaagd is?
In het Belgische Mons (Bergen) is het nieuwe treinstation, ontworpen door de Spaanse architect Santiago Calatrava, in gebruik genomen. Na een vertraging van tien jaar, en een startbudget dat vertienvoudigde door de jaren heen, staat het grootstedelijke stationsgebouw er eindelijk. En dit voor nog geen tienduizend reizigers per dag.
'You can't be what you can't see.' Oana Radeş, partner bij Shift architecture urbanism, is zich zeer bewust van het belang van de zichtbaarheid van vrouwelijke architecten. Ook meent ze dat échte duurzaamheid te vinden is in goede, dierbare gebouwen. Radeş bijt het spits af van de nieuwe vijfdelige podcastreeks 'Mevr. De Architect: 5 jaar later'.
Mien Ruys (1904-1999) is een van de bekendste Nederlandse tuinarchitecten van de twintigste eeuw. Toch lijkt haar erfgoed honderd jaar na de aanleg van haar eerste tuin onder druk te staan. Naar aanleiding van de tentoonstelling 'Mien Ruys en de moderne tuin' verzamelde de redactie drie projecten door Ruys die vechten tegen de tand des tijds.
Een architect zal een gebouw nooit zomaar mooi noemen. Spreken over schoonheid in architectuur lijkt wel taboe. Toch wijdden Nele De Raedt en Maarten Delbeke er een heel boek aan met artikelen van zowel architecten, zoals Willem Jan Neutelings en Adam Caruso, als historici, kunstenaars, en zelfs een juriste. 'Je moet spreken over schoonheid ernstig nemen!'
Stampleem is hét duurzame alternatief voor beton. Het heeft dezelfde tektonische eigenschappen, is honderd procent herbruikbaar, dampopen, isolerend en constructief te gebruiken. Bovendien is leem bijna overal te vinden en heeft de toepassing nagenoeg geen milieu-impact. Drie gebouwen in Parijs met een gevel van stampleem bewijzen dat leem een volwaardig bouwmateriaal is, ook midden in de stad.
Worden we als redactie nog wel eens op de vingers getikt als we het woord 'mooi' gebruiken, merken we nu dat in de onderstroom iets begint te veranderen. Als tegenreactie op de huidige risicomijdende en efficiënte bouwcultuur, staat bij steeds meer bureaus schoonheid in architectuur op de agenda.
Toen Hans van der Heijden eind jaren tachtig afstudeerde hing er volgens hem iets onbestemds in de lucht. 'Superdutch had een vacuüm getrokken, iets wat veel architecten prima vonden maar ik zag dat met lede ogen aan.' Hij herinnert zich nog goed dat hij overdonderd was van het Piraeus-gebouw in Amsterdam, ontworpen door Hans Kollhoff. 'Dat zoiets totaal anders kon in Nederland vond ik hoopgevend.'
'The world is my playground.' Geboren in Venezuela en opgegroeid in Nederland, Nigeria en Sint Maarten; Aura Luz Melis spreekt vloeiend vijf talen. Als partner bij Inside Outside werkt ze aan opdrachten over heel de wereld, van Amsterdam tot Tijuana. Het ontwerpbureau richt zich op landschap en interieur, toch is ze hier als architect helemaal op haar plek: 'Was het landschap eerst secundair, nu beginnen veel plannen er juist mee.'
Het mag weer, ontwerpen met ornamenten. Decennialang was dat beladen. Het waren architectonische elementen die een goede architect niet nodig had om een interessant - lees: modernistisch - ontwerp te maken. Job Floris, Marjolein van Eig en Hans van der Heijden trokken zich, tegen de stroom in, daar nooit veel van aan en zijn al jaren voorstander van ornamentiek.
GesponsordGeluidsoverdracht tussen appartementen is een veelvoorkomend knelpunt, zeker bij meerlaagse woningbouw. Een van de grootste uitdagingen is het waarborgen van akoestisch comfort. Dit speelt vooral bij gestapelde bouw, waar vloeren en wanden geluidslekken kunnen veroorzaken. Waar moet je dan rekening mee houden in de constructie? Calduran geeft tips over de toepassing van dragende wanden.
GesponsordDuurzaamheid is een van de grootste uitdagingen voor de toekomst. Toch wordt het begrip in de bouwsector vaak te eenzijdig benaderd. Reynaers Aluminium roept op tot een meer doordachte kijk op duurzaamheid, met oog voor het bredere perspectief en de volledige levenscyclus van gebouwen.
GesponsordKlimaatverandering dwingt ontwerpers en architecten om verder te denken dan vorm en functie alleen. Esthetiek is niet langer het enige uitgangspunt. Thema's als klimaatadaptatie, waterbeheer, duurzaamheid en onderhoud spelen een steeds belangrijkere rol in de integrale ontwerpbenadering. Hoe maken we gebouwen bestand tegen extreme weersomstandigheden? Hoe benutten we daken multifunctioneel? En hoe zorgen we ervoor dat details technisch kloppen én bijdragen aan de uitstraling van een gebouw?
GesponsordVijf aluminium raamsystemen van Reynaers Aluminium zijn opgenomen in de Nationale Milieudatabase (NMD), waaronder een brandwerende variant. De NMD geeft informatie over milieuprofielen van producten en kan worden gebruikt om duurzamer te bouwen.
GesponsordVan mossige gevels tot kinetische panelen; Future Facade 2025 was een broedplaats van innovatie, waarin wetenschap, industrie en ontwerp elkaar vonden.
GesponsordIn het hartje van Amsterdam Oost, in een charmant pand uit 1910, voert architect Thomas Hayat een gedurfde renovatie uit. Hij maakt zijn appartement helemaal futureproof. DUCO draagt hier met een luchtkanalensysteem een steentje aan bij.
Aan de Rijn in Arnhem is woontoren NELSON opgeleverd. Het gebouw is ontworpen door Powerhouse Company in opdracht van VanWonen en vormt het sluitstuk van een reeks woongebouwen langs de uiterwaarden. Door de ligging nabij het stadscentrum en het zicht vanaf de Mandelabrug fungeert de toren als een visueel herkenningspunt.
OMA heeft het nieuwe hoofdkwartier van JOMOO in Xiamen voltooid. Dit is de eerste kantoorcampus voor de grootste producent van sanitair in China en markeert een belangrijke stap in de internationale uitbreiding van het bedrijf. Het gebouw is gelegen aan de rand van het centrale zakendistrict van de stad en is inmiddels in gebruik.
De bouwvak staat weer voor de deur — hét moment om eindelijk bij te komen én om die achterstallige artikelen op de Architect in te halen. Om je een handje te helpen, selecteerde ik alvast een paar bijdragen van de afgelopen maand. Perfect voor in de hangmat of aan het water, mét inhoud en inzicht.
'Heel eerlijk, het is wel klein', zegt Natasha tegen journalist Afke Laarakker. Ze heeft zojuist een studio van 24 vierkante meter aangekocht: een 'Corner Loft' in een voormalig belastingkantoor, een transformatieproject door Mulderblauw architecten, tegenover station Den Haag HS.
Elk jaar in juni is de Provada, The Real Estate Meeting Point en de vastgoedbeurs waar ik me tot nu toe nooit echt thuis voelde. In de metro ernaartoe stapten alle mannen en vrouwen in pak uit bij halte Rai. Toch is het een beurs die ook voor architecten heel interessant is en daarom was ook de Bond (!) van Nederlandse Architectenbureaus aanwezig met een eigen stand.
Groene steden warmen minder op. Geen onnodige luxe als de temperaturen zo hoog stijgen als afgelopen week. Hoe zorgen we voor meer groen? Ban de auto!
