In het Belgische Mons (Bergen) is het nieuwe treinstation, ontworpen door de Spaanse architect Santiago Calatrava, in gebruik genomen. Na een vertraging van tien jaar, en een startbudget dat vertienvoudigde door de jaren heen, staat het grootstedelijke stationsgebouw er eindelijk. En dit voor nog geen tienduizend reizigers per dag.
Een stikstofslot, een bouwontheffing, grote projecten pauzeren: welke aannames en ideeën over de 'nieuwe stikstofcrisis' snijden hout, welke kunnen vertrekken naar het land der fabelen?
Rotterdam heeft een nieuwe ontwerperspoule gestart. Tot 3 februari 10.00 kunnen architecten zich aanmelden om kans te maken op de uitvoering van een kleine en/of middelgrote ontwerpopdracht.
BNA-voorzitter Jeroen de Willigen gunt elke stad een stadsbouwmeester, schreef hij onlangs in zijn position paper aan de Tweede Kamer. Zij kunnen de kwaliteit van de stad als geheel bewaken en gemeentebesturen inspireren verder te kijken dan de eigen grenzen. Hoe doen ze dat? We vroegen het Micha de Haas, Jessica Hammarlund Bergmann en Sjoerd Feenstra, de stadsbouwmeesters van Amersfoort, Enschede en Zwolle.
'We gaan vandaag een prijswinnaar bekijken, Christian,' zeg ik. 'Toe maar... Welke prijs?' 'De Zuiderkerkprijs 2024.' 'De wat?' 'Ja, ik had er ook nooit van gehoord, maar het is een prijs voor het beste nieuwe woningbouwproject van Amsterdam.' De woontoren Stepstone heeft dat volgens de jury vooral verdiend omdat het sociale huur voor jongeren betreft. Dat moet de toch wel brallerige Zuidas meer divers maken.
Het monumentale Berlage Lyceum uit 1924 staat aan het Amstelkanaal in een stedenbouwkundig ensemble van de Amsterdamse School. Dit gebouwensemble maakt deel uit van het Plan Zuid door H.P. Berlage. Atelier PRO renoveerde de school tot een eigentijdse leeromgeving door het interieur te herinrichten met de Amsterdamse Schoolstijl in het achterhoofd.
Zo kan sociale woningbouw anno 2025 ook zijn: stoer en sculpturaal, maar ook zacht, verwelkomend en vooral waardig. Voor woningcorporatie Ymere ontwierp Team V in het snelgroeiende Amsterdam-Noord het gebouw De August, met 175 woningen en een aantal bescheiden bedrijfsruimten in de plint. Het project is een bemoedigende toevoeging aan deze nieuwe buurt waar het vooral vrije sector is wat de klok slaat.
Op 1 januari overleed Umberto Barbieri (1945-2025), criticus, docent en een van de weinigen die ook vol overgave zelf de ontwerppraktijk instapte. Samen met Eric Hulstein richtte hij Studio di Architettura Amsterdam (SDAA) op en werkte hij met architecten als Aldo Rossi, Giorgio Grassi en Jo Coenen. Voor Rossi was hij onder meer co-architect van het Bonnefantenmuseum in Maastricht en de woningbouw op het Slachthuisterrein in Den Haag.
Op woensdag 29 januari organiseert de Architect weer een nieuwe avond in Pakhuis de Zwijger waarin we de printeditie tot leven brengen. Dit keer gaan we dieper in op goed opdrachtgeverschap én goed opdrachtnemerschap. Pieter Bedaux, Maartje Lammers, Micha de Haas, Jan Nauta, Jessica Hammarlund Bergmann, Sjoerd Feenstra en Kevin Veenhuizen komen spreken.
Als architect moet je ongevraagd de 'vraag in vraag' durven stellen. Een kritische houding tegenover elke bouwopgave is een must nu we weten dat er geen tekort maar een teveel aan gebouwde oppervlakte is. Zoals Socrates stelde: alleen vragend kun je de vraag in de vraag ontdekken. Hij kreeg er weliswaar de gifbeker voor, maar als architect kun je er ook voor geknuffeld worden. Tenminste, als je samen met alle belanghebbenden de noodzaak in de opgave ontdekt.
Nadat iedereen op studiereis naar Zwitserland is geweest om het wonder van moderne wooncoöperatieven als Kalkbreite te bekijken, was het eindelijk mijn tijd. Met een gezelschap van landschapsarchitecten en stedenbouwers bezocht ik Bazel en Zürich. Gebouwen zijn daar geen optelsom van programma's van eisen, maar scoren sterk op - ik krijg het woord amper uit mijn toetsenbord - integraliteit. Hier wordt verdicht door opdrachtgeverschap dat niet alleen maar neemt, maar de stad ook iets teruggeeft.
Het parkgebouw voor begeleid wonen in het Berlijnse stadsdeel Pankow is een leerstuk voor opdrachtgevers en opdrachtnemers in de woningbouw. Het ontwerp van architectenbureau MoFrei stelt de bewoners centraal en valt op door de expressieve kracht van eigentijdse, lichtgewicht materialen. In een bijzondere samenwerking ontwierpen en ontwikkelden een aantal vrouwen het gebouw.
In Zeist, in de wijk Kerckebosch is Beaufort, een sculpturale toren van gestapelde bosvilla's opgeleverd. Het ontwerp van Orange Architects bevat 19 appartementen met uitzicht op de bosrijke omgeving.
In Buiksloterham, Amsterdam, verrijst C14, ontworpen door Studioninedots. Dit project maakt deel uit van het Cityplot-concept, dat in samenwerking met DELVA is ontwikkeld. Cityplot transformeert een voormalig industrieterrein tot een levendig en duurzaam stadsdeel. C14, gelegen aan het Tolhuiskanaal, weerspiegelt met zijn gekantelde loodsontwerp de industriële geschiedenis van de locatie.
Iedere architect draagt een denkbeeldige groep ontwerpers met zich mee die hij of zij in de loop der jaren heeft leren kennen. Als raadgever, een geweten en ballotagecommissie voor ideeën.
In de jaren zeventig leidde het sociale woonbeleid van Rotterdam tot stoere daden. Zo werd aan het Hofplein de Pompenburgflat gebouwd, naar ontwerp van architect en rasprovocateur Carel Weeber, als tegenhanger van de verrezen kantoortorens die door het sociaaldemocratische stadsbestuur 'erecties van het grootkapitaal' werden genoemd. Weebers 'anti-erectie' van 226 woningen werd een liggend bouwvolume dat zich in één vloeiende beweging langs de contouren van de kavel uitstrekt en de stad lijkt toe te roepen: 'Kom maar op, wie doet me wat?'
Architecten gebruiken volgens Ariadne Onclin en Michelle Gulickx veel onduidelijke termen. Dat leidt tot verwarring en loze beloftes. Ariadne ziet bijvoorbeeld dat 'transparante plinten' al te vaak verworden tot meterslange gevels vol plakfolie. Michelle pleit voor verandering: stop met moddertaal, maar gebruik heldere, toegankelijke taal die het ambacht verdient.
Nederlanders zijn uitblinkers in beeld, niet in inhoud. Wereldberoemd zijn de middeleeuwse schilderwerken en de verkochte televisieformats die overal ter wereld het beeld bepalen. En of je het horen wilt of niet: onder beeldcultuur valt ook architectuur. Dat bleek bij het tentenkamp dat werd opgezet op het terrein van de Universiteit van Amsterdam, om aandacht te vragen voor de situatie in Gaza. Niet de schreeuw om aandacht beheerste het beeld, maar het vernielen van spullen van de universiteit.
GesponsordLandmarks van het historische centrum van Zutphen en daarvoor de witte huizen van de IJsselkade. Een karakteristiek beeld. De herontwikkeling van de Noorderhaven blijkt daar perfect bij aan te sluiten. Zo ook bij Kade Noord: 'Verbinding leggen met het karakter van de bestaande, witte gebouwen aan de IJsselkade was het stedenbouwkundig uitgangspunt
GesponsordPollux breidt haar dienstverlening uit naar de projectmarkt. Het bedrijf gaat hoogwaardige bedden, slaapbanken en zitmeubels leveren aan hotels en recreatieparken, waarmee het inspeelt op de groeiende vraag naar complete interieurinrichtingen binnen de hospitality-sector.
