Op dinsdag 15 april organiseert de Architect weer een nieuwe avond in Pakhuis de Zwijger waarin we de printeditie tot leven brengen. Centraal staan het vakmanschap van de architect en de traditionele bouwmethodes die een comeback maken in de architectuur. Jan Peter Wingender, Ivar van de Zwan, Anja Verdonk, Christina Eickmeier, Marita Bijlsma en Francine Houben komen spreken.

Biobased bouwen heeft overtuigingskracht én ruimte voor ontwikkeling nodig. Het woonhuis door Atelierfront van hout en leem in de polder tussen Utrecht en Zeist is daar een mooi voorbeeld van. De architecten wisten eerst de opdrachtgever en daarna ook de lokale aannemer te overtuigen van hun duurzame argumenten zonder dogmatisch te worden. Alle leden van het bouwteam konden zowel kennis opdoen als inbrengen.

'Ik ben geen ambassadeur voor baksteen', zegt Lieven Nijs. Toch houdt hij zich al bijna zijn hele professionele leven bezig met het bouwmateriaal, zowel binnen zijn bureau Blaf-architecten als voor zijn proefschrift aan de Universiteit van Gent. 'Het gaat er vooral over hoe baksteen als een kanarie in de koolmijn blootlegt wat er vandaag bij het bouwen op het spel staat.'

De oorspronkelijke bakstenen gebouwen van basisschool Edison waren vrijwel onherkenbaar na honderd jaar gebruik en aanpassingen. Het terugbrengen in de oorspronkelijke staat was echter geen optie, die is immers niet geschikt voor het moderne onderwijs. 'Door te herinterpreteren en niet restaureren', aldus projectarchitect Maurice Tjon a Tham, maakte Korteknie Stuhlmacher de school klaar voor een nieuwe eeuw basisonderwijs.

Architectuur begint met het maken van ruimte. In klassieke zin was dit de ruimte opgesloten tussen muren, vloer en dak, het Engelse 'room'. In de twintigste eeuw bevrijdt de architectuur zich van deze omsloten ruimte en ontstaat een spel van schijven en vlakken, de beweeglijke ruimte, het Engelse 'space'.

Spectaculair was het moment waarop ik de natte kleibrei mengde met droge hennepvezels van de dierengroothandel. Nadat ik was uitgehoest van de stofwolk begonnen de vezels het vocht uit de kleimassa op te nemen. Wat eerst nog op een natte koeienvlaai leek, veranderde in een plakkerig, stevig deeg dat de basis vormde voor een unieke kleisteen, prachtig van kleur en textuur.

Nadat iedereen op studiereis naar Zwitserland is geweest om het wonder van moderne wooncoöperatieven als Kalkbreite te bekijken, was het eindelijk mijn tijd. Met een gezelschap van landschapsarchitecten en stedenbouwers bezocht ik Bazel en Zürich. Gebouwen zijn daar geen optelsom van programma's van eisen, maar scoren sterk op - ik krijg het woord amper uit mijn toetsenbord - integraliteit. Hier wordt verdicht door opdrachtgeverschap dat niet alleen maar neemt, maar de stad ook iets teruggeeft.

Iedere architect draagt een denkbeeldige groep ontwerpers met zich mee die hij of zij in de loop der jaren heeft leren kennen. Als raadgever, een geweten en ballotagecommissie voor ideeën.