Architecten zouden er goed aan doen hun stem te laten horen over de toepassingen van AI. Hoe? Door samen te werken. De traditionele ieder-voor-zich-aanpak staat niet in proportie tot de urgentie als gevolg van de impact omvang en kracht van AI. Het is zaak dat de beroepsgroep niet in dezelfde valkuil stapt als bij de opkomst van Autocad en REVIT/BIM zo'n tien jaar geleden, waarbij zij weinig invloed heeft uitgeoefend op de ontwikkeling ervan. Het vraagt om een branchebrede en overstijgende samenwerking om regie te nemen in de ontwikkeling van AI.
Waar komt de hardnekkige behoefte van Nederlanders aan goedkope gebouwen toch vandaan? En waarom maakt deze behoefte nooit plaats voor een verlangen naar schoonheid? Hebben we het functionalisme in architectuur verward met uitgeklede gebouwen?
Team aan de Schie, een samenwerking tussen Vakwerk Architecten en Cepezed, wint de Europese tender voor de nieuwbouw van het Erasmus MC. Het project beslaat 100.000 vierkante meter aan de 's-Gravendijkwal in Rotterdam.
Sjoerd Soeters kwam met John Habraken, Morris Lapidus en Robert Venturi op de proppen en Kees Kaan met Carel Weeber, maar Marjolein van Eig kwam met een minder iconische architect, ze vertelde over Hans van der Heijden. Alle drie spraken ze hierover in onze tweewekelijkse podcast 'Over Architectuur Gesproken'. Om onze gasten in te leiden hebben we een nieuwe rubriek in het leven geroepen: De Leermeester.
Architect Marjolein van Eig is wars van dogma's. Ze ontwerpt graag met ornamenten en haalt haar referenties uit films, kunst, gebouwde en ongebouwde architectuur. In de podcast 'Over Architectuur Gesproken' vertelt ze hoe ze het schrijven over architectuur combineert met de praktijk van haar eigen bureau. 'Het is ontzettend leuk om alles zelf te doen, daar krijg ik veel energie van.'
Als de drie basisprincipes voor architectuur van Vitrivius ergens op van toepassing zijn, dan toch wel op uitkijktorens. Die moet stevig zijn ('firmitas') en beklimbaar (bruikbaar, 'utilitas'). Bovendien moet de toren mooi uitzicht bieden én van zichzelf mooi zijn ('venitas') - hij staat immers ontzettend in beeld. Op zoek naar de ervaring van drie recente Brabantse uitkijktorens door Architectuur Maken, Luijten Smeulders architecten en Next architects.
'We hebben geen school tot woning verbouwd', zegt Jo Taillieu, oprichter van jo taillieu architecten (JTA). 'We hebben een woning ín een lab gebouwd.' Zijn bureau heeft een voormalig staatslaboratorium in Gent getransformeerd naar een compacte, en tegelijkertijd genereuze, eengezinswoning. 'Het is een thuis in een huis met tussenruimtes die geen restjes zijn, maar volwaardige plekken.'
Er zijn al AI-modellen, gevoed met gemeten data uit een bestaande situatie, die verkavelingen en massastudies genereren en allemaal uit kunnen. Als je even verder doordenkt, kom je uit bij het doembeeld van de architect als plaatjes- en praatjesmaker die pas wordt ingeschakeld in de vergunningsfase, om het voorkeursmodel te voorzien van een aansprekend verhaal om de stakeholders te overtuigen. Hoe realistisch is dit?
Nog geen twee jaar geleden werd de verbouwing en renovatie van het rijksmonumentale Stationspostgebouw in Den Haag door KCAP en Kraaijvanger opgeleverd. Nu wordt een groot deel van het interieur alweer gesloopt. Op momenten als deze waarbij veel waardevolle materialen vrijkomen die normaliter bij het afval belanden, wordt architect Bruno Vermeersch gebeld.
In een wereld waar massaproductie en wegwerpartikelen de norm zijn, maakt traditioneel vakmanschap een sterke comeback. Bouwen met baksteen - al dan niet in strips - is terug van weggeweest. Maar ook kalkhennep en stampleem vinden steeds vaker hun weg naar de bouw. Tegelijk maken moderne technieken de toepassing van traditionele bouwmaterialen - met veelal een veel lagere CO2-uitstoot dan beton, staal en kunststof - zo duurzaam mogelijk. In deze editie van de Architect gaat de redactie op zoek naar inspirerende voorbeelden.
Voor abonneesIn een wereld waar massaproductie en wegwerpartikelen de norm zijn, maakt traditioneel vakmanschap een sterke comeback. Bouwen met baksteen - al dan niet in strips - is terug van weggeweest. Maar ook kalkhennep en stampleem vinden steeds vaker hun weg naar de bouw. Tegelijk maken moderne technieken de toepassing van traditionele bouwmaterialen - met veelal een veel lagere CO2-uitstoot dan beton, staal en kunststof - zo duurzaam mogelijk. In deze editie van de Architect gaat de redactie op zoek naar inspirerende voorbeelden.
Op dinsdag 15 april organiseert de Architect weer een nieuwe avond in Pakhuis de Zwijger waarin we de printeditie tot leven brengen. Centraal staan het vakmanschap van de architect en de traditionele bouwmethodes die een comeback maken in de architectuur. Jan Peter Wingender, Ivar van de Zwan, Anja Verdonk, Christina Eickmeier, Marita Bijlsma en Francine Houben komen spreken.
GesponsordKlimaatverandering dwingt ontwerpers en architecten om verder te denken dan vorm en functie alleen. Esthetiek is niet langer het enige uitgangspunt. Thema's als klimaatadaptatie, waterbeheer, duurzaamheid en onderhoud spelen een steeds belangrijkere rol in de integrale ontwerpbenadering. Hoe maken we gebouwen bestand tegen extreme weersomstandigheden? Hoe benutten we daken multifunctioneel? En hoe zorgen we ervoor dat details technisch kloppen én bijdragen aan de uitstraling van een gebouw?
GesponsordDuurzaamheid is een van de grootste uitdagingen voor de toekomst. Toch wordt het begrip in de bouwsector vaak te eenzijdig benaderd. Reynaers Aluminium, leverancier van innovatieve aluminium systemen voor ramen, deuren en gevels, roept op tot een brede en meer doordachte kijk op duurzaamheid, met oog voor het bredere perspectief en de volledige levenscyclus van gebouwen.
GesponsordVijf aluminium raamsystemen van Reynaers Aluminium zijn opgenomen in de Nationale Milieudatabase (NMD), waaronder een brandwerende variant. De NMD geeft informatie over milieuprofielen van producten en kan worden gebruikt om duurzamer te bouwen.
GesponsordVan mossige gevels tot kinetische panelen; Future Facade 2025 was een broedplaats van innovatie, waarin wetenschap, industrie en ontwerp elkaar vonden.
GesponsordIn het hartje van Amsterdam Oost, in een charmant pand uit 1910, voert architect Thomas Hayat een gedurfde renovatie uit. Hij maakt zijn appartement helemaal futureproof. DUCO draagt hier met een luchtkanalensysteem een steentje aan bij.
GesponsordArchitecten en bouwprofessionals gebruiken steeds vaker materialen en technieken die niet alleen gebouwen beschermen, maar ook hun levensduur verlengen. Een vaak onderschatte factor als het gaat om duurzaamheid van gebouwen is waterdichting. Hoe kun je als architect of ontwikkelaar hierop inspelen?
Aan de rand van het Heilooërbos heeft Natrufied Architecture een biobased woning ontworpen die is afgestemd op de natuurlijke omgeving. De woning ligt op een langgerekt perceel met een gesloten gevel aan de straatzijde en een open noordgevel naar de tuin en het bos. De leefruimtes bevinden zich aan de tuinzijde en ontvangen dankzij een transparante gevel en een verhoogd dak veel daglicht. Het dak vangt regenwater op, wat bij hevige buien in een regenton stroomt via een waterval.
In Amsterdam transformeerde Studio Saam een bestaande showroom recent tot een circulair interieur, waarbij hergebruik en duurzame innovaties centraal staan. In plaats van te slopen, werd het oorspronkelijke interieur zorgvuldig geanalyseerd op herbruikbare materialen. Aluminium frames uit het plafond kregen een nieuwe functie als modulair displaysysteem. Alle toegevoegde materialen zijn biobased, hergebruikt of demontabel, wat resulteert in een ontwerp met minimale ecologische impact.
Afgelopen maanden heb ik, in teken van onze komende printuitgave rond 'schoonheid in architectuur', diverse particuliere woningen bezocht in Vlaanderen. Er viel me een gemeenschappelijke deler op: de zoektocht naar de essentie van ruimte.
Er zijn al AI-modellen die verkavelingen en massastudies genereren die allemaal uit kunnen. Als je even verder doordenkt, kom je uit bij het doembeeld van de architect als plaatjes- en praatjesmaker om de stakeholders te overtuigen. Hoe realistisch is dit?
Het is de heilige graal van mening ontwikkelaar: een gemeenschappelijke woonkamer bij de entree van het woongebouw. Dat zou veel nadelen van wonen in een appartement oplossen, zoals het gebrek aan sociale verbinding en een te kleine eigen woonkamer. Maar hoe ontwerp je zo'n 'lobby'? Ariadne Onclin heeft het antwoord. Michelle roept liever op tot een platform waarop woongebouwen worden beoordeeld.
Het is bijna zover, binnenkort stopt na 51 jaar mijn werkzame leven. Van die 51 jaar heb ik meer dan 40 jaar doorgebracht op de redacties van onder andere de Architect, Detail in Architectuur, Architectuur en BOUWEN en het weekblad pt/aktueel, later polytechnisch weekblad.
