Dankzij de visie van de burgemeester van Madrid, Alberto Ruiz Gallardón, is vier jaar geleden de ringweg M-30 gedeeltelijk ondertunneld. Deze enorme operatie ontdeed de rivier van allemaal infrastructuur, zodat zij weer bereikbaar werd voor de stad. Daarnaast kwam middenin het stedelijk gebied een tachtig hectare groot terrein vrij op slechts anderhalve kilometer afstand van de Puerta del Sol, het centrum van Madrid. Halverwege de tunnelbouw werd voor de inrichting hiervan een prijsvraag uitgeschreven. De opgave was de door de weg veroorzaakte scheiding tussen een grote woonwijk en de binnenstad te beslechten, de stad een nieuw gezicht te geven, verschillende groene gebieden met elkaar te verbinden en voor de bewoners een plek te creëren om te verpozen, te sporten en te spelen. Als antwoord hierop kwamen West 8 en Mrio Arquitectos niet zoals de andere genodigden met een conceptuele beschouwing vol met ambitieuze projecten geïllustreerd door utopische renders, maar met een concreet en haalbaar landschapsarchitectonisch ontwerp. Voor de burgemeester was dit ideaal. Zo kon immers relatief snel met de uitvoering worden gestart en kon het plan binnen zijn tweede ambtsperiode worden gerealiseerd.
Het plan bestaat uit zeven deelontwerpen, waarvan de Salon de Pinos de ruggengraat vormt. Dit zes kilometer lange groene lint, dat soms breed is en soms smal, verbindt verschillende bestaande en nieuwe publieke ruimten aan elkaar en ontleent zijn naam aan de tienduizend pijnbomen die er zijn geplant. De pijnbomen groeien ook op de bergen net buiten Madrid en halen het buitengebied zo als het ware de stad in. Ze bieden in de warme, mediterrane zomers genoeg schaduw. Daarnaast kunnen ze overleven op een rotsachtige droge bodem, wat een belangrijke voorwaarde is aangezien de promenade zich grotendeels bovenop de tunnel bevindt en niet in contact staat met het grondwater. De Salon de Pinos is praktisch gezien een enorme daktuin. Dit is soms ook voelbaar, aangezien de 'ondergrondse’ weg lang niet overal is ondertunneld, maar overkapt. Op bepaalde plekken ligt het uitgerekte park meters hoger dan het omringende straatniveau. Enerzijds zorgt deze variatie in hoogte voor een barrière, aangezien de promenade niet aan alle kanten toegankelijk is. Aan de andere kant vergroot dit het gevoel te kunnen ontsnappen aan de waan van de dag en aan het drukke stedelijk leven door even in een andere wereld te zijn.
Gevoelsmatig zijn het begin en het einde van de Salon de Pinos duidelijk gemarkeerd, al loopt de promenade in het noorden nog een stuk door en aan het zuiden parallel aan Parque de la Arganzuela, het zuidelijke park. Parque de la Arganzuela is een bestaand park dat West 8 en Mrio Arquitectos opnieuw hebben ingericht en aanzienlijk vergroot. Opvallend is dat de rivier wel dichtbij is, maar dat er geen contact mee wordt gemaakt. De rivier is van de nationale overheid, waardoor de stad er geen gebruik van mag maken. Het feit dat de stad zich op haar website profileert met een 'urban beach' is dan ook wat vergezocht, ook omdat het onmogelijk bleek om zand te gebruiken. Het water is als verfrissend element wel ervaarbaar en voelbaar gemaakt door de aanwezigheid van fonteinen en verschillende meanderende smalle stromen. Deze reageren op de ondergrondse topografie van de tunnels en lossen tegelijkertijd technische problemen op. Daarnaast bevindt zich in het park een zogenoemde 'droge rivier’ die is vormgegeven als een smal rivierbed waar een frisse groene vegetatie de aanwezigheid van water laat vermoeden. Deze ruimte is op enkele plekken toegankelijk, waardoor alternatieve routen ontstaan en de weelderige beplanting van dichtbij te bekijken is.
Het 'begin' van de promenade wordt ingeluid door een aaneenschakeling van meerdere parken en publieke ruimtes. Vanuit het centrum van de stad gezien begint ze al bij Campo del Moro, de bestaande paleistuin, die aansluit op Jardines de la Virgen del Puerto. Deze tuin bevindt zich op een plateau vanwaar je een schitterend uitzicht hebt op de lager gelegen rivier en de Salon de Pinos. Aan de overkant van de rivier bevindt zich Huerta de ia Partida, de voormalige boomgaard van de koning, die in de jaren vijftig is getransformeerd tot openbaarvervoers knooppunt. Door een moderne twist te geven aan het idee van boomgaard met behulp van verschillende bomen en een omheining, heeft de tuin zijn oude waardigheid teruggekregen. Het feit dat de stammen van de fruitbomen voor de helft wit zijn geverfd, versterkt deze verwijzing. Vroeger werd dit gedaan in de veronderstelling dat het insecten zou afweren. Huerta de la partida vormt opnieuw een waardige entree voor Casa del Campo: waar vroeger de koning ging jagen wordt tegenwoordig gemountainbiket en gewandeld.
De missie van de burgemeester is voltooid. Het is verbazingwekkend dat in slechts vier jaartijd een park van een dergelijk formaat is gerealiseerd. Het korte tijdsbestek heeft echter wel sporen achtergelaten in de vorm van ventilatieschachten op de meest onverwachte en ongelukkige plekken. Tijdens de bouw van de tunnel zijn ze daar waar het uitkwam geplaatst, waardoor ze soms letterlijk in de weg staan.
Door West 8 en en Mrio Arquitectos zijn ze echter beschouwd als motieven om bepaalde dingen vast te leggen. Deze ongedwongen en nuchtere benadering staat symbool voor de houding van de ontwerpers in het project, wat zeker heeft bijgedragen aan de snelle totstandkoming ervan. In het ontwerp wordt op een romantische manier gerefereerd aan streken, tuinen en parken in de omgeving of uit het verleden door middel van vormmotieven, vegetatiekeuze en materialisatie. Deze verwijzingen maken dat het geheel wordt ervaren als een caleidoscoop van landschappen die op de één of andere manier een link hebben met de plek. Doordat slechts landschapsarchitectonische elementen zijn ingezet als ontwerpinstrumenten en geen gebouwen, ontstaat er een sequentie aan kleine en grote groene ruimtes die samen één sterk en opzichzelfstaand geheel vormen. Veel ontwerpkeuzen zijn vanuit haalbaarheid en duurzaamheid bedacht, wat dit landschap vol verhalen een robuuste basis geeft voor een lang leven als groene oase in een groeiende metropool.
