Toelichting door Zecc Architecten - Het Kraanbolwerk, dat wordt omringd door het Zwarte Water, is onderdeel van de noordelijke versterking van de stad, de ‘stadskroon’ die aan het begin van de zeventiende eeuw werd aangelegd. Het vormde een defensief bastion om de Zwolse binnenhaven en kraan van deze Hanzestad te beschermen. De unieke ligging in de binnenstad zorgde vanouds voor ideale condities om er handel te drijven en industrieën te vestigen. De Thorbeckegracht kenmerkte zich door een menging van koopmanshuizen en luxe grachtenpanden en de Friesewal werd gekenmerkt door pakhuizen. Met de sloop van de oude fabriekshallen en pakhuizen ontstond ruimte voor een divers woonprogramma boven op een parkeergarage. De historische sfeer van steegjes en intieme hofjes is ingezet voor de herontwikkeling en de positionering van de nieuwe woningen op het Kraanbolwerk.
Pakhuis en paleis
De bestaande bebouwing van het Kraanbolwerk borduurt voort op het binnenstedelijk karakter van Zwolle, de panden staan dicht op elkaar, vormen een bijzonder daklandschap en er zijn grote schaalverschillen. De Koningin voegt zich in haar omgeving onder andere door de manier waarop de kap is ontworpen maar onderscheidt zich tegelijkertijd van de omliggende bebouwing.
Zoals een pakhuis heeft De Koningin vrij gesloten zijkanten en is geopend naar de zuid- en noordkant. Het gebouw heeft een streng verticaal grid, dat op enkele plaatsen wordt doorbroken zoals bij de dubbelhoge penthouses in de kap. Binnen dat grid variëren de woningen van compacte studio’s van 35m² voor starters, huurwoningen van 75m², appartementen van 80m² – 160m² en dubbel hoge penthouses van 190m² in de kap. In de bekroning is de juist de thematiek van het paleis vormgegeven. De verticale elementen zijn hoog doorgetrokken waardoor een silhouet wordt gevormd met verwijzing naar een paleis.
Duurzaamheid
Duurzaamheid speelt naast de industriële verwijzing een hoofdrol in dit project. Zo zijn de entrees voorzien van natuursteen. Dit materiaal verandert in de loop der jaren, wat resulteert in het feit dat het pand mooier wordt naarmate de tijd verstrijkt. Het gebouw past in de historische context van de binnenstad en voegt zich in de binnenstedelijke sfeer. Het is klimaatbestendig en rainproof doordat in de peilmaten van de woningen rekening is gehouden met de mogelijkheid van een verhoging van de waterstand in de toekomst. Bovendien voldoen de woningen aan de laatste gestelde EPC eis, ze beschikken over mechanische ventilatie met warmteterugwinning, gevelopeningen zijn voorzien van triple glas en daarnaast zijn er zonnepanelen toegepast om elektriciteit op te wekken. De zonnepanelen zijn geïntegreerd in de geknikte mansardekap en volgen de daklijn. Hierdoor gaan ze op in de bekroning van de kap. De woningen zijn overwegend voorzien van kunststof kozijnen, zijn onderhoudsvriendelijk en met een dubbele afdichting wordt de vereiste kierdichting behaald. De zonbelaste gevels zijn voorzien van zonwering die is geïntegreerd in het boven detail van de gevelopeningen.
De Hofdames
Een ‘Koningin’ kan niet zonder haar ‘hofdames’. Zo is de relatie ontstaan tussen de acht Stadswoningen en De Koningin. De twee bouwwerken zijn van elkaar afgeleid. Beiden voorzien van een goudkleurige metalen kap en verticale geleding in het metselwerk, echter maken de hofdames een schaalsprong ten opzichte van De Koningin. Ze hebben een enkele dakkapel en geen mansarde kap. Door de schuine kap is er meer licht in de smalle tussenstraatjes.
De acht gezinswoningen zijn voorzien van een tuin en optioneel een dakterras en liggen tussen intieme straten en pleinen. Een smalle privé zone voor woningen met bankjes en luifels geeft de bewoners hun eigen plek. Ook de drie studiowoningen hebben een privé buitenruimte aan de straat, waardoor een levendig straatbeeld ontstaat. De Koningin vormt samen met haar hofdames een goed afgestemde mix tussen warme kleinschaligheid en grootstedelijk wonen op deze prachtige plek in Zwolle.
