ARC20: Station Assen - De Zwarte Hond en Powerhouse Company

Het nieuwe stationsgebouw van Assen is het meest in het oog springende onderdeel van de gebiedsontwikkeling die de bereikbaarheid en groei van de gemeente Assen moet bevorderen (programma FlorijnAs). Het ensemble van baksteen, hout en glas past bij het karakter van de Drentse hoofdstad en zorgt op eenvoudige, maar ook zeer ruimtelijke wijze voor een grootse entree naar de stad. Dit is de nieuwe voordeur van Assen. Het station wordt gemarkeerd door een driehoekige stationskap die de verschillende programmatische onderdelen van het station met elkaar verbindt, en die letterlijk en figuurlijk een brug slaat over de fysieke barrière die de sporen door de stad leggen. De houten luifel maakt een genereus gebaar naar de reizigers die aankomen en vertrekken. De drie hoeken markeren ieder een andere ingang naar het gebouw.

Toelichting door De Zwarte Hond en Powerhouse Company - Station Assen is geheel vernieuwd met een bijzonder bouwwerk van hout. Het nieuwe stationsgebouw kenmerkt zich door een driehoekig houten dak dat lijkt te zweven boven een aantal gebouwen. Met één stedelijk gebaar verbindt het de sporen en de stad. Door de aanleg van de nieuwe autotunnel onder het stationsplein, is een verkeersluwe openbare ruimte gecreëerd rondom het station.

Station Assen was oorspronkelijk een doorreisstation waarbij de stad voor de reiziger niet zichtbaar was. De gemeente Assen vroeg dan ook om een transparant en uitnodigend station op regionaal niveau, dat tegelijkertijd de barrière van de sporen op wijkniveau zou opheffen. Het nieuwe station is ontworpen als een alzijdig en verbindend, transparant en duurzaam gebouw, dat van alle kanten even uitnodigend is. De indrukwekkende driehoekige geometrie van het dak geeft het gebouw een sterke identiteit, organiseert het programma en legt tevens de verbinding met de stedelijke context.

Het driehoekige dak van 3.000 m² is volledig gemaakt van hout. Dat is een primeur: het is voor eerst in Nederland dat er een overbrugging van het spoor is gerealiseerd in hout. Het team van ontwerpers nam hiermee zijn verantwoordelijkheid op het gebied van duurzaamheid. De keuze voor een natuurlijk bouwmateriaal sloot daarnaast goed aan bij het groene karakter van de stad Assen en haar omgeving. Het houten dak zorgt voor een uitnodigende sfeer voor reizigers. Door ramen in het midden van het dak ontstaat een spel van zonlicht op de perrons en in de stationshal. Het houten dak is 10 meter hoog en heeft drie ongelijke zijden met lengtes van 78, 88 en 90 meter. Langs de rand is een sedumdak aangelegd voor het bufferen van regenwater. Omwille van de levensduur en het onderhoud zijn de kolommen en dakrand uitgevoerd in een gecoate metalen afwerking in champagne kleur die goed past bij de houten liggers. Door het dak met zijn kolommen vrijstaand te construeren kan het programma er onder eenvoudig aangepast worden. Deze duurzame opzet voorziet daarmee in toekomstige veranderende reizigersaantallen en commerciële voorzieningen in de paviljoens.

Onder de houten dakconstructie bieden losstaande gebouwen ruimte voor de commerciële en stationsgebonden functies. Een logische organisatie van de functies resulteert in een open en toegankelijk station. De gebouwen hebben een gemetselde gevel met afgeronde hoeken. De paars-rode genuanceerde gevelstenen sluiten aan bij de rode loper van klinkers en het rode porfier van de stationsvloer. Zo fungeert het station als een publiek plaza dat het begin van de hoofdroute richting het centrum markeert.

Het nieuwe station staat niet op zichzelf. Het is het meest in het oog springende onderdeel van de FlorijnAs, de gebiedsontwikkeling die de bereikbaarheid en groei van de gemeente Assen bevordert en de verbinding met Assen-Oost verbetert.

De driehoekige stationskap overspant het nieuw uitgebreide spoortraject volledig en vervult daarmee een sleutelrol in het verbinden van de oostelijke en westelijke stadsdelen. De complexe vervoersstromen van het stationsplein zijn opgelost met een nieuwe perrontunnel voor voetgangers, het restaureren en verkorten van de bestaande fietstunnel, een autotunnel en een ondergrondse fietsenstalling voor 2.600 fietsen. Hiermee is een voetgangersvriendelijk stationsgebied gecreëerd met een kwalitatief hoogwaardige groene inrichting, minimale impact van auto’s en een aangename menselijke schaal.

Met een verbindend architectonisch gebaar van hout combineert Station Assen een grootse en uitnodigende entree met een optimaal multimodaal knooppunt dat de stad met de regio verbindt.