Met haar iconische verschijning heeft la Llotja het stadsbestuur op haar wenken bediend en haar futuristische vorm zal nog jarenlang bewoners en bezoekers van de stad weten te verrassen. In het ontwerp lijken twee motieven uit het werk van Mecanoo om voorrang te strijden: de voluptueuze sensualiteit die het toekomstige Wei-Wu-Ying Center for the Performing Arts in Taiwan kenmerkt en de volumetrische nauwgezetheid in andere projecten, zoals Montevideo in Rotterdam en het Paleis van Jusitie in Córdoba. Deze spanningsboog is het bewijs van Francine Houben’s veelzijdigheid en haar ondogmatische houding ten aanzien van een persoonlijke stijl. Dit is evenwel niet het geval in het interieur waar sprake is van een geheel eigen handschrift. De verschijning van La Llotja is ongewoon groot en niet direct te duiden. Wanneer we het irrelevante en enigszins banale debat over de originaliteit van de Auteurs Beatriz Villanueva en Francisco Javier Casas Fotograaf Christian Richters Vertaler Merel Pit vorm en de gelijkenis met de aula van de tu Delft (ontworpen door Van den Broek en Bakema) buiten beschouwing laten, dan laat het exterieur zien wat de kracht is van de architectuur van Mecanoo: het luisteren naar de stedelijke context. Dit komt tot uiting in het plein dat is ontstaan tussen het hoofd- en het bijgebouw, waarbij de getrapte gevel van laatstgenoemde functioneert als tribune. Dit publieke programma kan een katalysator zijn voor de omliggende woonwijk die in het verleden sterk is verwaarloosd.
De huid van het gebouw is gemaakt van natuursteen die het een uitstraling geeft van gepixeld cadeaupapier, waar de tijd overheen moet gaan om de expressiviteit te verzachten. Het korte tijdsbestek waarin het gebouw tot stand moest komen heeft er wellicht voor gezorgd dat er niet genoeg tijd is besteed aan het onderzoeken hoe het materiaal zich verhoudt tot de architectuur. Een meer monolitische en homogenere gevel zou wellicht genuanceerder zijn geweest. Daglicht en de seizoensveranderingen zouden dan direct invloed hebben gehad op het karakter van de gevel.
Doordat de stenen platen zijn geïmporteerd uit Brazilië zijn ze geen duurzame keuze, wel refereren ze aan de kleuren van de op een berg gelegen kathedraal en het landschap van Lleida (deze bestaat uit een rijk geschakeerd palet aan bruintinten, die ook zijn te zien in de gevels van het net gebouwde vliegveld, ontworpen door b720 arquitectos). Het gebouw is op een aantal andere punten wel duurzaam. Zo zijn er fotovoltaïsche cellen en daglichtpijpen op het dak geïnstalleerd en heeft het gebouw warmte-koude opslag in de grond en zelfregulerende zonnewering.
Binnen is de uitstraling van het exterieur doorgetrokken naar het interieur. Middels een enorm horizontaal raam, dat ononderbroken aan alle zijden doorloopt, opent het gebouw zich op de tweede verdieping naar de stad. Het raam vormt geen onderbreking in het volume omdat het naadloos aansluit op de huid, die het congres- en theaterprogramma strak omsluit. Hierdoor ontstaat een interessante doorsnede die herinnert aan het beeld van de slang die een olifant opeet in het verhaal van Saint-Exupéry.
De gangen en het grote auditorium etaleren Houbens signatuur. Zij vertelde ons ooit op haar bureau in Delft dat ze streeft naar het vinden van eenduidige schoonheid en dat ze niet haar intenties wil maskeren door een conceptuele laag toe te voegen. Ze wil zich verre houden van minimalistische intenties, die ver afstaan van gevoelens, inzichten, kleuren en emoties. Zo zijn in de foyer blaadjes van fruitbomen uit verticale gekleurde panelen gefreesd en verlichten uitgesneden boomvormen de wanden van de theaterzaal, verwijzend naar de fruitboomgaarden rond de stad.
In de nabije toekomst zal het dak worden bedekt met een pergola met klimplanten en bloemen. Het kan zo worden gebruikt als een balkon dat uitzicht biedt op de rivier de Segre en de kathedraal Seu Vella. Ook voorziet het de eronder gelegen terrassen van schaduw. Naast het feit dat het gebouw als icoon goed functioneert, is het lovenswaardig dat Mecanoo en het lokale architectuurbureau Labb arquitectura erin zijn geslaagd binnen het budget en de deadlines te blijven. Reden genoeg om de architecten te feliciteren met het bereikte resultaat - Vertaling Merel Pit.
Lees ook: Congrescentrum La Llotja in Lleida (E) door Mecanoo
