Uitbreiding stadhuis Kortrijk (B) door noA.architecten

Door Dominique Pieters - Het jonge Brusselse bureau noA.architecten verbouwde in Kortrijk een voormalig bankgebouw tot stadskantoor. De architecten verwijderden alle bekleding en tussenwanden en zetten de betonnen draagstructuur in als expressief onderdeel van het interieur. Samen met enkele strategische doorbraken in de buitenschil is een nieuwe openheid gecreëerd die een metafoor is voor de transparante democratie. Doordat het gebouw zich op een kruispunt van twee doorgaande routes bevindt functioneert het bovendien als een nieuwe ontmoetingsplek voor de burgers van Kortrijk.

Het gerenoveerde Stadhuis of Administratief Centrum van Kortrijk bevindt zich in een voormalig bankgebouw, vlakbij het gemusealiseerde stadhuis aan de Grote Markt dat alleen nog voor officiële gelegenheden wordt gebruikt. De stad verwierf het oorspronkelijke pand bestaande uit een platte doos van 3.000 vierkante meter en een torengebouw van vier verdiepingen, met als doel hierin alle administratieve functies te bundelen die voordien over de stad waren verspreid. noA stripte dit introverte gebouw tot aan de ruwe, betonnen draagstructuur. Alle invulwanden, te kleine gevelopeningen, verlaagde plafonds en bekledingen zijn verwijderd. De kolommen zijn afgeslankt van 1 00 bij 1 00 centimeter tot 30 bij 30 centimeter en het complex is langs drie zijden ontsloten met doorbrekingen in de buitenschil. Hierdoor hebben ruimte, lichtinval en hoogte de overhand gekregen. Het resultaat is een zuivere en ruw gematerialiseerde ruimte die op het kruispunt van twee doorsteken functioneert als een ontmoetingsplek in de stad.

Plattegrond

Behalve de laagdrempeligheid en de transparante democratie die met deze ingrepen worden gesymboliseerd, is tegelijk een blik op zowel de ‘mooie’ als ‘lelijke' stad gecreëerd. Een stijlvolle looproute loopt van het nieuwe stadhuis via een feeërieke boomgaard naar het oude stadhuis, terwijl tegelijk doorzichten zijn gemaakt naar de smalle winkelstraat, de verpauperde achtersteeg en de voormalige rosse buurt. Bovenal is het nieuwe stadhuis een plek van kleur en comfort. Een witte gietvloer brengt bezoekers in eerste instantie naar de infobalie op het kruispunt van de entrees en markeert de scheiding tussen de verschillende diensten op de begane grond. De laatste hebben gordijnen, kamerbreed tapijt, kolommen en meubels met een vooraf vastgestelde herkenningskleur gekregen. Loketten hebben plaats gemaakt voor transparante consultatieplekken, die met het eenvoudig vormgegeven, maar stijlvolle meubilair de laagdrempeligheid benadrukken. Op deze manier willen stadsdiensten dichter bij de bevolking komen. De functionele verlichtingselementen zitten verscholen in het zwaar gedimensioneerde cassetteplafond. Spaarlampen en bureaulampen creëren een huiselijke sfeer. Dit geldt eveneens voor de zithoeken die functioneren als wachtruimtes voor de verschillende diensten. Tekstfragmenten uit Het Proces van Franz Kafka zijn een speelse toets op de glazen wanden van de consultatieplekken.

De dubbele glasvlakken in de gevels etaleren de constructie van het gebouw en de structuur van de stedelijke diensten - Beeld Vercruysse & Dujardin

De brede ramen in de buitenschil aan de Papenstraat laten de constructie van het gebouw én de structuur van de stadsdiensten zien. Behalve deze gevelperforaties heeft noA ook door dak doorbrekingen daglicht op de open werkvloer gebracht. Via de speels vormgegeven dakserres op het sedumdak is een visuele link mogelijk met het torengebouw waarin de ondersteunende diensten zijn gehuisvest. Vanaf de begane grond is door kleurrijke bewegwijzering een heldere verwijzing naar de ondersteunende diensten op de verdieping gerealiseerd. De inrichting van deze diensten is overigens niet van de hand van noA.architecten.
In het nieuwe stadhuis van Kortrijk is de bezoeker geen speelbal van een levend decor, maar krijgt hij een geslaagde compositie van ruimte, dag- en kunstlicht, ruwe materialen en levendige kleuren voorgeschoteld. Het is een plek geworden die op een elementaire manier en zonder enige pretentie inspeelt op de behoefte aan een nieuwe publieke ruimte. noA.architecten heeft in dit project de ervaring van de ruimte en van het architectonische object op een geslaagde manier centraal gesteld.