Transformatie stolpboerderij, Hoogkarspel - NOAHH | Network Oriented Architecture

Om te anticiperen op ander gebruik en toekomstige ontwikkelingen, ontwikkelt NOAHH | Network Oriented Architecture flexibele structuren die zich blijven aanpassen aan de veranderende wensen van de gebruikers, en die desondanks een krachtige architectonische identiteit hebben. Recentelijk ontwierp het bureau het interieur van een monumentale stolpboerderij in Hoogkarspel, en was ook verantwoordelijk voor de gehele restauratie van de boerderij.

Toelichting NOAHH | Network Oriented Architecture

De stolpboerderij aan de Streekweg in Hoogkarspel is een Rijksmonument en is sinds midden jaren zeventig van de vorige eeuw in gebruik als woonhuis. De stolpboerderij dateert volgens een gevelsteen uit 1891, en is van algemeen belang uit cultuur- en architectuurhistorisch oogpunt als merendeels gaaf bewaard voorbeeld van laat 19e-eeuwse landelijke bouwkunst.

Beeld Katja Effting

Met een footprint van De boerderij bevindt zich op een vrijwel rechthoekige plattegrond die aan de achterzijde uitloopt in een staartstuk. Het muurwerk is opgetrokken in rode baksteen en zandsteen. De voorgevel is symmetrisch en bestaat uit drie traveeën die van elkaar gescheiden worden door pilasters. In de middelste travee bevindt zich een erker met drie vensterassen. Boven de erker bevindt zich een dakkapel met overstekend zadeldak, gesneden windveren, makelaar en verticale elementen met speerpuntvormige bekroning op de beide hoeken.

Beeld Katja Effting

Architectonische ingreep

De architectonische ingreep bestond uit het verwijderen van alle latere toevoegingen en constructies die niet behoorden tot de oorspronkelijke indeling van de boerderij. Hiermee werd de imposante, karakteristieke vierkants-constructie van deze stolpboerderij weer geheel zichtbaar. Het monumentale voorhuis is geheel gerestaureerd. Oorspronkelijke details en karakteristieke wandschilderingen zijn weer zichtbaar gemaakt. De kap, gevels en vloer zijn van binnenuit geïsoleerd en met multiplex afgewerkt. Een kadastrale splitsing van het huis maakte het mogelijk om de dars en het achterhuis met staartstuk apart te bewonen.

Beeld Katja Effting

Enorm volume

De boerderij heeft een footprint van 19,5 x 21,0 meter (exclusief staartstuk) en een nokhoogte van 15,7 meter. Om maximaal gebruik te maken van het enorme volume onder de kap – ca. 3000 m3 – en om recht te doen aan de oorspronkelijke structuur van de boerderij, zijn nieuwe kamers in de vorm van hutten en plateaus toegevoegd in de takken van de hoofddraagconstructie. Hiermee is de toevoeging ook weer losmakelijk. De gesloten volumes kennen hun eigen interne isolatieschil en thermische zone. De materialisering is eenduidig en eenvoudig. Alle toevoegingen zijn gerealiseerd in multiplex/underlayment waarmee het ‘hutten karakter’ nog versterkt wordt. Het nieuwe interieur laat zich ook gemakkelijk weer aanpassen, bewerken of verwijderen, met respect voor het originele karkas. Het nieuwe interieur kan gezien worden als een gast in het huis. Door te werken met plateaus en cabines laat de ruimte onder de kap zich tegelijkertijd lezen als één ruimte en als een veelheid van ruimtes die met bruggen, trapjes en (touw)ladders met elkaar verbonden zijn.