ARC22: Hembrug, Zaandam - BURA urbanism

Toelichting BURA urbanism

Het gebied is uniek qua identiteit en complexiteit, waardoor een plan en strategie nodig was met veel maatwerk en integratie van stedenbouw en landschap; oa de eigendomssituatie, de extreme geluidsbelasting, bodemverontreiniging, participatie, erfgoed en bestaande flora en fauna. In de plannen worden deze locatie specifieke opgaven gekoppeld aan de ambitie om het gebied te transformeren tot een gemengd, duurzaam en inclusief gebied.

De plannen zijn gemaakt in samenwerking tussen hoofdontwerpers BURA urbanism en Strootman Landschapsarchitecten samen met Group A architects (beeldkwaliteitsplan), Venhoeven CS, Dam & Partners Architecten, DID Vastgoedontwikkeling (stedenbouwkundig plan noord), Goudappel BV (mobiliteit), Buro Bouwfysica (geluid), Gebiedsmanagers BV (civiel), abcnova (bestemmingsplan/projectsturing mobiliteit), 3VAS (energietransitie), Firma Stek (communicatie), Kickstad (participatie) en bureau Circus (branding)

Duurzaamheid zit in alle opgaven verweven (stedenbouw, landschap, mobiliteit, energie). In het Masterplan zijn de ambities geschetst op het gebied van sociale duurzaamheid, klimaatadaptie, biodiversiteit en circulariteit. Aansluitend is onderzoek gedaan naar biodiversiteit en de kwaliteit van het bestaande groen (boominventarisaties, mitigatie- en flora en fauna onderzoeken). De duurzame ambities zijn tegen de achtergrond van de onderzoeksresultaten in het stedenbouwkundig plan nader uitgewerkt.

Het Hembrugterrein wordt ontwikkeld tot een gebied met een aantrekkelijke mix van wonen, werken en ontspanning. In het bosrijke noordelijke deel ligt de nadruk vooral op wonen, in het zuidelijke deel meer op werken, cultuur en voorzieningen. Hiermee ontstaan gebieden met wisselende dynamiek tussen rust, ruis en reuring. De sociale cohesie wordt bevorderd door ontmoetingsplekken voor bewoners, gebruikers en bezoekers in nieuwe en bestaande gebouwen.

Binnen de bestaande collectie van gebouwen is er een groot onderscheid in korrelgroottes, waarbij kleine en grote gebouwen schijnbaar terloops bij elkaar staan. De huidige collectie is de inspiratiebron voor verdere ontwikkeling waarbij de nieuwe bebouwing de collectie op eigentijdse wijze versterkt. De openbare ruimte heeft veel collectieve ruimte en groen rondom de gebouwen. Het plan benadrukt dit karakter door de openbare ruimte collectief en publiek toegankelijk te houden.

Hembrug is een voormalig industrieel terrein, dat een groot aantal ondernemers huisvest en omgeven wordt door (haven)industriegebieden. De milieuhinder zoals geluid, stof en geur speelt een belangrijke rol in het ontwikkel- en ontwerpproces. Daarnaast zijn belangrijke opgaven in het kader van de herontwikkeling van Hembrug de mobiliteit- en energietransitie, bodemverontreiniging, waterberging en -kwaliteit, natuurinclusiviteit, circulariteit en biodiversiteit.

De huidige collectie bestaande gebouwen is vanuit cultuurhistorische waarde bijzonder en van indrukwekkende schoonheid. Het herkenbaar maken en versterken van de historisch gegroeide gelaagdheid waarin iedere tijdsperiode is vertegenwoordigd, zal als rode draad dienen bij het bepalen in welke mate gebouwen uitgebreid en/of getransformeerd kunnen worden. Bestaande bebouwing en artefacten worden zoveel mogelijk behouden en geprogrammeerd met nieuwe of tijdelijke functies.