ARC22: Het Baken, Schiermonnikoog - NRJ Architectuur

De gemeente Schiermonnikoog, het nationaal park, het bezoekerscentrum, de VVV en Vereniging Natuurmonumenten hadden al jaren de ambitie om samen een nieuw informatiecentrum voor Schiermonnikoog te ontwikkelen. In dit informatiecentrum moesten de functies en taken van het bestaande bezoekerscentrum, de VVV en Natuurmonumenten onder één dak samenkomen. Waar? was jaren de vraag. Totdat er een kavel vrij kwam aan de belangrijkste toegangsweg van het dorp tussen de Toxbar en een appartementencomplex.

Toelichting NRJ Architectuur | Beeld Heleen Haijtema, Ruben van Vliet

Bestuurders en medewerkers van de vijf organisaties hadden een gezamenlijk programma van eisen opgesteld voor de prijsvraagcompetitie. Het betrof een ambitieus programma dat een uitdaging vormde binnen het strakke kader waarin het gebouw moest passen. Door goed te luisteren naar alle betrokken partijen, is in de eerste plaats gezocht naar de overlappende en verbindende programmaonderdelen en is tevens het uitgangspunt omarmd om een hoge mate van multifunctionaliteit in te bouwen.

Het Baken, Schiermonnikoog, NRJ. Beeld Heleen Haijtema/Ruben van Vliet
Beeld Heleen Haijtema/Ruben van Vliet

Twee belangrijke randvoorwaarde vanuit de uitvraag waren dat de duurzame doorvertalingen van de installaties in en buiten het gebouw zichtbaar waren en dat het “overkoepelende” verhaal van het eiland Schiermonnikoog verbeeldt werd in een vrij-toegankelijke expositie. Door vroegtijdig de installateur te betrekken en de nauwe samenwerking met de vormgevers van de expositie zijn deze randvoorwaarden integraal verwerkt en vloeien de verschillende functionele zones in elkaar over.

Het gebouw is in zijn geheel opgetrokken uit een beeldbepalende lokale Groninger baksteen. Door gebruik van deze steen zowel aan de buitenkant als in schoonmetselwerk in het interieur, is er een sterke verbinding tussen binnen en buiten. Door te kiezen voor een rustige basis voor het meubilair, bestaande uit witte plaatmaterialen en akoestische eikenhouten panelen is er een evenwichtig en samenhangend geheel ontstaan. Tevens is er een wandvullende 9-meter reliefkaart uit PET-vilt ontwikkelt.

Het Baken, Schiermonnikoog, NRJ. Beeld Heleen Haijtema/Ruben van Vliet
Beeld Heleen Haijtema/Ruben van Vliet

Schiermonnikoog is bijzonder en daarom wilden de opdrachtgevers ook een plek met een unieke uitstraling. Maar net zoals dit eiland elke dag beweegt is er ook elke dag een nieuw verhaal om te vertellen. Door alle meubels demontabel, verplaatsbaar of bewegend te maken, kan er elke dag ingespeeld worden op actuele situaties. Zo kan de gehele winkel, met inhoud, worden in- of uitgeklapt. De banken, tafels en kasten kunnen worden verschoven. De ruimte transformeert naar elke gewenste functie.

Met het informatiecentrum wordt de kans gegrepen om met zoveel mogelijk van de jaarlijkse 300.000 bezoekers aan het eiland in gesprek te komen, ze actief en enthousiast op weg te helpen met hun bezoek en ze cruciale tips te geven voor een onvergetelijke natuur- en cultuurervaring op Schiermonnikoog. Soms komen ze één voor één, maar vaker in grote getalen tegelijk. Deze ontmoetingen dynamiek kan alleen plaatsvinden in een flexibel, toegankelijk en overzichtelijk interieur.

Het Baken, Schiermonnikoog, NRJ. Beeld Heleen Haijtema/Ruben van Vliet
Beeld Heleen Haijtema/Ruben van Vliet

Bij een specifieke vraag hoort een specifiek antwoord. Bijna alle meubels zijn daarom speciaal voor dit gebouw ontworpen. Het is gelukt de opdrachtgever te enthousiasmeren voor deze 'risicovolle' aanpak. Niet alle keuzes - het blijven prototypen- bleken uiteindelijk even goed te werken. In het ontwikkelproces hebben we de meubels steeds samen bekeken en gezocht naar een passende oplossing. Na jaren van intensief samenwerken voelt het gebouw met haar inrichting als deel van ons.

Het Baken, Schiermonnikoog, NRJ. Beeld Heleen Haijtema/Ruben van Vliet
Beeld Heleen Haijtema/Ruben van Vliet

Tekeningen

Download