ARC22: HAUT, Amsterdam - Team V Architectuur

De gemeente Amsterdam liet bij de verkoop van de kavel van HAUT zowel hoge architectonische kwaliteit als duurzaamheid en (woon)kwaliteit meewegen. Het geselecteerde plan is een houten hybride woontoren van 21 verdiepingen, één van de hoogste houten gebouwen ter wereld. Sinds HAUT draagt Team V uit: bouw met hout waar het kan, bouw traditioneel waar nodig. Dit innovatieve project zet hout (CLT) als constructief bouwmateriaal wereldwijd opnieuw op de kaart.

Toelichting Team V Architectuur | Beeld Jannes Linders

Het eerste concept was een volledig houten constructie op een betonnen plint. Dit bleek niet mogelijk door de vorm van het gebouw, de gewenste transparantie en beperkingen in de ondergrond. Het VO begon met een zoektocht naar hybride vormen met staal en/of beton, waarin Arup verschillende modellen doorrekende op stijfheid en CO2-footprint. De combinatie CLT-beton bleek het meest gunstig qua materiaalgebruik en CO2: daarom zijn de fundering, kelder en liftkern van HAUT van beton.

Beeld Jannes Linders

Van concept tot uitvoering werkten Team V (architect) en Arup (constructies en bouwfysica) nauw samen in het innovatietraject. Er zijn weinig richtlijnen voor houten hoogbouw, dus veel aandacht ging naar technische bewijsvoering en brandveiligheid. Vanaf TO sloot aannemer JP van Eesteren aan, die specialistische kennis aantrok van houtbouwer Brüninghoff en houtconstructeur Assmann. Team V, Arup en Assmann werkten nauw samen aan de technische en esthetische doorontwikkeling van de details.

Technische uitgangspunten:

  • lage CO2-voetprint door bewust materiaalgebruik
  • voorkomen trilling- en geluidsoverdracht tussen woningen
  • optimale brandveiligheid
    Esthetische uitgangspunten:
  • geen constructieve elementen in gevel: optimale transparantie en ontwerpvrijheid in gevel
  • minimaal één CLT-vlak zichtwerk: de houten plafonds maken de CLT-constructie voor bewoners beleefbaar
  • hoogwaardige afwerking van de woningen: installaties uit het zicht, vloeren in één vlak van binnen naar buiten

Het ontwerpproces van de details ging bij HAUT niet heel anders dan bij andere projecten. Vanaf het TO werkte het ontwerpteam nauw samen met Assmann, die namens Brüninghoff de houtberekeningen maakte en inzichtelijke voorstellen deed voor hout-details, bijvoorbeeld voor de akoestische ontkoppeling van vloeren en voor de aansluiting van de balkons (zie pdf). Op basis van deze specialistische input konden Team V en Arup de details verder uitwerken conform de architectonische uitgangspunten.

HAUT Amsterdam. Beeld Jannes Linders
HAUT Amsterdam. Beeld Jannes Linders

Ondanks het innovatieve karakter is in de details geen concessie gedaan aan de architectuur. De plafonds sluiten strak aan op de wanden; de klos is weggewerkt in de voorzetwand. Vloeren lopen in één vlak door van binnen naar buiten door een verjonging in de constructieve vloer. Naast de principedetails (pdf) is aandacht besteed aan de detaillering van vele uitzonderingen, zoals verspringingen bij balkons en loggia’s. HAUT toont aan dat innovatie, duurzaamheid en esthetiek hand in hand gaan.

Als HAUT in beton was gebouwd, dan was de CO2-uitstoot 45% hoger geweest. Hout is duurzamer dan beton, omdat hout bij de productie (groei) CO2 vastlegt. Bouwen met prefab CLT-panelen is snel en schoon: de panelen zijn ‘droog’ te monteren en lichter in het vervoer. HAUT was het eerste woongebouw in Nederland met BREEAM Outstanding, de hoogste duurzaamheidskwalificatie. O.a. door de houten draagconstructie, pv in de gevel en op het dak, waterretentie op een groendak en slimme systemen.

De gevels van HAUT blinken uit in bijzondere esthetische details. In de geveldelen van vezelversterkt beton is een subtiele inkeping aangebracht. Deze breekt het vlak en versterkt de karakteristieke gevellijn. Op de zonbelaste gevels zijn wisselend bekleed met pv-panelen en gescreende glasplaten. Het verschil tussen beide is zo klein, dat de pv-panelen nauwelijks opvallen. Behalve een 5e gevel (groendak) heeft HAUT ook een 6e gevel: de onderkant van de balkons is afgewerkt met mooi larikshout.

  • ARC22-HAUT_Tekeningen_Team-V-Architectuur

    Download
  • HAUT_ARC22_extra-pdf_Detail

    Download
  • HAUT_TeamV_Beeld Jannes Linders (1)

    Download
  • HAUT_TeamV_Beeld Jannes Linders (2)

    Download