Toelichting Urhahn stedenbouw & strategie | Beeld Allart Blaauboer, VORM
Het ontwerp is niet groots, maar wel met een goed kader. Door flexibiliteit kon het plan doorstijgen tot 1800 woningen terwijl meer m2 werkvloer, horeca en retail het werfkarakter versterken. De aanpak: bied ruimte voor verandering maar leg de essentie vast in een strikt Bestemmingsplan; in pand- en straatbreedtes en woninggroottes. De vrijheid voor architecten levert architectonische rijkdom en innovatie op. De Pandenstad is faseerbaar en sociaal: kleinschalige panden en flexibiliteit tot in de toekomst.
De eerste stap is het betrekken van de bewoners. De vrijheid voor de architect is getest door Studio NineDots. De daadwerkelijk bouwende architecten zijn voorbij hun reguliere rol medemakers van het plan. Bureau Bouwfysica maakte een energieplan, het cultuurhistorisch onderzoek kwam vanuit TUDelft. De openbare ruimte is samen met Dijk landschaparchitectuur gemaakt. De binnentuinen zijn van Maaike van Stiphout en FLUX. De komende 5 jaar monitoren we het ontstaan van de stad met bewoners, een stadspycholoog een stadsfotograaf.
Zo’n hebwaardige plek moeten we voor de toekomst in hoge dichtheid benutten. In de wijk is een levensloop van jongerenwoning tot dementerende mogelijk. Het parkeerhuis aan de entree voorkomt een ondergrondse parkeerbak, dat levert vrijheid in ontwikkelmaat en volle grond (groen en waterretentie). Een experimentele verwarmingstechniek met bodemlussen op de eigen kavel is ontwikkelt. De Van Gendthallen zijn nu een monument, de Werkspoorhal is hergebruikt. Werfgebruik en kadevloer zijn voortgezet.
Oostenburg heeft publieke waarde voor de stad. Het eiland is een bestemming voor een middagje aan het stadsstrand, koffie op het INIT dakterras, of shoppen op het overdekte plein als een kathedraal. Plus een fietsroute vanaf het CS langs de spoordijk dóór de Van Gendthallen. Oostenburg is niet enkel wonen voor de rijken maar een mix van doelgroepen per korrel. Het ontstaan van stad monitoren we voor ons vakgebied: een living lab voor wonen in hoge dichtheid.
Het basale bestemmingsplan resulteert in een andere manier van plannen maken. De pandenstad laat veel ruimte aan ontwikkelaar en architect. Onafhankelijk van elkaar verrijst een rijk pallet aan gebouwen en functies. De vrijheid levert rijkdom in vorm, variatie en heel concreet in bijzondere open entrees en een experimentele verwarmingstechniek. De Pandenstad is sociaal: kleinschalige, losse panden met een eigen voordeur en lift waarin flexibele fasering (ook in de verre toekomst) mogelijk is.
Met slimme oplossingen is de potentie van de afgesloten plek met vervuilde grond en geluidoverlast van de spoorbocht benut. Oostenburg is upcycled tot authentiek Amsterdam centrum.
Volle grond maakt regenwaterinfiltratie mogelijk. Zonder hemelwaterafvoer, overstort loopt het eiland af. 100% verhard is nu groene binnen- en daktuin met insectenlokkende beplanting.
Mislukking is vooruitgang: bouwen met geoogst materiaal bleek niet te verzekeren. Dat leert waar in ons vak verandering nodig is.
Hoe wonen mensen samen in een hoogstedelijke stadswijk? Wat zijn lessen voor wat nu op de tekentafel ligt? In het onderzoek ‘De zachte kaart van Oostenburg’ kijken we vanuit vier verschillende perspectieven naar de ontwikkeling van Oostenburg: plek, mensen en sociale netwerken, rituelen en tradities, en organisatie. Urhahn voert het onderzoek (met subsidie van Stimuleringsfonds) uit met stadspsycholoog Sander van der Ham in co-creatie met buurtbewoners als experts van het leven op Oostenburg.
