De redactie stelde elk jurylid twee vragen: ‘Waar focus je op bij de jurering van de projecten?’ en ‘Wat is voor jou het belangrijkste thema in de renovatie- en transformatieopgave op dit moment?
Jan Peter Wingender, voorzitter
Jan Peter Wingender, medeoprichter en partner van Office Winhov, richt zich in zijn werk op stedelijke ensembles, woongebouwen, civiele en publieke programma’s en de renovatie en herbestemming van bestaande, vaak monumentale gebouwen.
Wingender studeerde aan de Technische Universiteit Eindhoven en het Berlage Instituut in Amsterdam. Hij geeft regelmatig lezingen, schrijft over architectuur en is jurylid en gastdocent op architectuuropleidingen in binnen- en buitenland.
‘Renovatie en transformatie zijn in de afgelopen jaren een zelfstandige opgave geworden in de Nederlandse architectuur; vergelijkbaar met de traditionele typologische verdeling van woningbouw, scholenbouw en kantoren.
‘Renovatie en transformatie zijn zeker niet nieuw en er is een "body of knowledge" waarop architecten kunnen terugvallen, maar toch lijken veel architecten zoekende naar een basis hoe "nieuw" en "bestaand" zich tot elkaar kunnen verhouden.
'Die balans verschilt ook van project tot project en naast de traditionele conserverende en contrasterende benadering − nieuw tegenover oud − lijkt ook plaats te zijn voor alternatieve benaderingen van deze opgave.In de beoordeling van de projecten heeft die balans mijn interesse: welke positie kiest de architect hier en hoe verhoudt de architect zich tot het bestaande gebouw?’
‘In de renovatie- en transformatieopgave komt het begrip auteurschap in een ander daglicht te staan. Er is immers al een bestaand gebouw en er rust dus al een vorm van auteurschap op het gebouw. Hoe gaat de architect van een renovatie-en-transformatieproject daarmee om?
'Is er sprake van een samenwerking met een nog levende architect? En hoe wordt er omgegaan met dat bestaande auteurschap? En natuurlijk: hoe verhoudt het auteurschap van de nieuwe aanpassingen zich tot het auteurschap van het bestaande gebouw? Er is daarbij geen eenduidig antwoord mogelijk maar een evenwichtig antwoord dat steeds opnieuw bepaald moet worden.’
Mark Pimlott
Mark Pimlott is ontwerper, kunstenaar, schrijver en docent. Zijn interdisciplinaire praktijk omvat fotografie en kunst voor openbare plaatsen en interieurs. Hij is de auteur van Without and within: essays on territory and the interior (2007), The Public Interior as Idea and Project (2016) en A walk from here to an other (2024).
Hij werkt onder meer aan de aanpassingen van een negentiende-eeuws landhuis en de bijbehorende cottages in Dorset, Engeland. Sinds 2002 is Pimlott verbonden aan de TU Delft, eerst als Professor in Practice en sinds 2009 als Assistant Professor of Architectural Design/Interiors.
‘Bij het jureren vraag ik me het volgende af: Kan de architect de constructie zien als een representatie of ruïne van de ideeën van anderen die eerder kwamen, en de levens die erin worden geleefd? Eert de architect de geest van deze oorspronkelijke constructie, de logica van tektoniek, ruimte, materialen, verschijningen, taal?
'Gaat de architect een “dialoog” aan met de bestaande constructie die significant en van belang is? Toont de architect begrip voor de bestaande constructie als, potentieel en een materiële hulpbron? Hoe past de architect zich aan, met welke materialen past de architect zich aan en bouwt hij? Wat is de aard van de duurzaamheid van het werk?
'Tot slot, spreekt het werk zoals gemaakt door de architect van een circulaire houding in relatie tot het milieu en de economie van materialen? En hoe respecteert de architect, binnen de voorwaarden die voor het project zijn gesteld en die daaruit voortvloeien, de tijd?’
Maarten van Kesteren
Maarten van Kesteren studeerde in 2014 summa cum laude af als architect aan de TU Delft. Hij werkte bij verschillende architectenbureaus en maakte met zijn bureau met name kunstinstallaties, tot hij de opdracht kreeg voor de transformatie van vakschool Nimeto in Utrecht. Dat project won in 2024 de Abe Bonnema Prijs voor Jonge Architecten, de Rietveldprijs en Truus Schröderprijs, de Gouden Piramide, de NRP Gulden Feniks en de ARC24 Architectuur Award.
‘In lijn met het thema van de ARC25 Awards zal ik letten op de mate waarin een plek het vermogen heeft om mensen te raken. De uitdaging is om elk project holistisch te benaderen in een tijd van specialisatie.
'Dat is nodig om te kunnen werken aan de essentie, diepgang en ziel van een project en een wezenlijk antwoord te geven op de opgaven waar we voor staan.’
Sofie De Caigny
Sofie De Caigny is architectuurhistoricus, curator en auteur. Zij doctoreerde aan de KU Leuven en was lange tijd actief bij het Vlaams Architectuurinstituut, eerst als verantwoordelijke voor de collectie en van 2018 tot 2024 als directeur.
Momenteel is zij voorzitter van de Commissie Omgevingskwaliteit en Cultureel Erfgoed voor de Stad Rotterdam en hoofd Collectie van het Nieuwe Instituut, Museum voor Architectuur, Design en Digitale Cultuur. In die twee rollen komt haar drijfveer om heden, verleden en toekomst van de architectuur met elkaar te verbinden samen.
‘Duurzaamheid is dé uitdaging van deze tijd, hoe we bouwen is daar een belangrijk onderdeel van. Transformatie is alvast de meest duurzame uitgangspositie, vandaar dat ik heel vereerd ben om in deze categorie te mogen jureren voor de ARC25 Awards. Duurzaamheid heeft vele dimensies maar wordt helaas te vaak gereduceerd tot energetische functionaliteit omdat dat meetbaar is.’
‘Bij de jurering van de projecten wil ik focussen op een integrale benadering van duurzaamheid. Wat is de culturele duurzaamheid? Welke historische betekenissen worden meegenomen? Is het project ook sociaal duurzaam? Laat het zich toe-eigenen en is het van waarde voor bewoners, gebruikers en het sociale weefsel van een stad of dorp? Is het project ook ecologisch duurzaam door niet alleen op energie te focussen, maar ook duurzaam op het vlak van materiaalstromen?
'Tot slot verbeteren werkelijk duurzame projecten ook de kansen van planten, dieren en de bodemkwaliteit.’
Floortje Keijzer, secretaris
Floortje Keijzer is vakredacteur bij de Architect. Ze studeerde in 2006 af als architect aan de TU Delft en in 2012 summa cum laude als architectuurhistoricus aan de VU Amsterdam. Voordat ze in 2010 haar eigen bureau oprichtte in Amsterdam, werkte ze onder meer voor OMA en Studio JVM.
Binnen de Architect richt ze zich op voorbeeldstellende projecten en het gebruik van oude typologieën en traditionele biobased materialen in een moderne vorm. Ze heeft als secretaris binnen de jury van de ARC25 Transformatie en Renovatie Award geen stemrecht.
