Station Wildeman, Amsterdam - BETA

Decennialaan is de Wildemanbuurt genegeerd, met aanzienlijke sociale problemen tot gevolg. Het initiatief om Station Wildeman te realiseren is ontstaan vanuit de gedachte dat er in de wijk, aan de wijk moet worden gewerkt. We hebben de vraag voor het realiseren van een sociale broedplaats, aangevuld met flinke ambities op het ruimtelijk vlak. We wilden met het project een aanleiding creëren om de omliggende openbare ruimte - en in het verlengde ook de wijk als geheel - op te waarderen.

(Beoogde) aanpak

BETA schreef ook een Europese subsidieaanvraag, hetgeen betekende dat wij vroeg contact zochten met co-financiers (gemeentelijke-, buurt- en welzijns organisaties) en hun achterban in de wijk. Hen hebben we enthousiast proberen te maken met schetsen, waarmee we tegelijk ophaalden voor het verdere ontwerptraject. Het proces met stakeholders is divers en intensief geweest.

Samenwerking met andere disciplines

Een project als Station Wildeman kan alleen tot stand komen door goede samenwerking. Primair was de samenwerking in bijzonder goed vertrouwen tussen gedelegeerd opdrachtgever (Stichting Samenwonen-Samenleven), de projectmanager (Bas Beckers), de aannemer (Hegeman) en de architect (BETA). Tijdens de uitvoering is ook samengewerkt met buurtorganisaties zoals de Wildeman Groen om de omgeving rondom het gebouw te vergroenen; een proces dat ook na oplevering van het gebouw is doorgegaan.

Duurzaamheid

De voormalige prof. Kraemerschool is eind jaren zestig gebouwd, met alle nadelen die daarbij horen. Zoals veel scholen uit die tijd werd er niet geventileerd, en waren de installaties erg verouderd. Grootste kostenpost betrof het technisch opwaarderen van het gebouw tot energielabel A. We hebben geprobeerd de nieuwbouw zoveel mogelijk uit te voeren in de logica van onze tijd: losmaakbaar, met droge verbindingen en met materialen die hernieuwbaar zijn of eenvoudig opnieuw kunnen worden gebruikt.

Materiaal en techniek

De renovatie van de voormalige prof. Kraemerschool is tamelijk pragmatisch uitgevoerd. Het streven is altijd geweest het maximale effect te bereiken met minimale middelen. Zo hebben we het interieur huiselijker gemaakt door verlichting aan te passen en door een nieuw kleurenpalet voor plafonds en kozijnen. De aanbouw bestaat uit een expressieve staalconstructie met een houten balklaag. De nieuwe ruimtes zijn toegankelijk gemaakt door bestaande raamopeningen in te zetten.

Maatschappelijke impact

Het doel van Station Wildeman is om een sociaaleconomisch vliegwiel op gang te brengen. Dat gebeurt door onderdak te bieden aan organisaties als Studiezalen, die overdag taalcursussen aanbiedt aan ouders, en ’s avonds jongeren van de straat houdt door het bieden van huiswerkbegeleiding. In de kelder is onlangs de Banentuin geopend, die jongeren begeleidt naar werk in kansrijke sectoren zoals in de installatietechniek. De buurtfunctie van het gebouw wordt in de nabije toekomst verder uitgebreid.

Fysieke impact

De school is door de transformatie anders in de wijk komen te liggen. De entrees liggen niet langer verscholen maar liggen nu zichtbaar en in het hart van de wijk, waarmee bezoekers op een vanzelfsprekende manier het gebouw betreden. De verdichting van de trappenhuizen is heel efficiënt: deze maakt gebruik van een bestaande gang. De transparante gevels op de begane grond zorgen voor meer sociale veiligheid in het gebied en een aanleiding om de openbare ruimte anders in te richten.

Complicaties

De subsidieaanvraag is geschreven in 2020 en – inclusief de verschillende co-financiers – gehonoreerd in 2021. Vlak daarop nam wereldwijd de inflatie flink toe, met als gevolg oplopende bouwkosten en een gat in de begroting. Bijna een jaar lang is het projectteam bezig geweest om het project weer vlot te trekken, de uitkomst waarvan de basis heeft gelegd voor een bijzonder ambitieus project. De exploitatietermijn werd verlengd en de energieprestatie werd verbeterd tot energielabel A.

PDF bestanden