Harm Tilman (1954, Rotterdam) is auteur, docent, moderator en zelfstandig redacteur op het gebied van architectuur en stedenbouw. Tot 2021 was Harm hoofdredacteur van het de Architect. Daarvoor werkte hij o.a. als coördinator en docent stedenbouwkunde aan de Academie van Bouwkunst Rotterdam.
Afgelopen woensdag was het zover en bezochten we de projecten die de jury van de Lensvelt de Architect interieurprijs had genomineerd. Het weer werkte mee, want het was veruit de mooiste en warmste dag van een verder natte nazomer. Om allerlei reden had ik uitgekeken naar deze dag. De discussies in de jury, twee weken eerder, over de nominaties waren interessant, maar ook nu bleek weer dat niets gaat boven de directe, fysieke ervaring van architectuur.
Een tijdje geleden woonde ik een discussie bij over het veranderende economische tij en wat dat voor de architect kan betekenen. Op zich niets bijzonders, want welke discussie gaat daar tegenwoordig niet over? Deze sprong eruit omdat een van de aanwezige bobo's zich keerde tegen het idee dat de architectuur een dienstbaar vak is.
Wil architectuur zich een positie verwerven in de toekomstige opgave, dan moet ze de uitdaging aangaan om nieuwe variabelen, vragen en kennis in haar vakgebied te incorporeren. Dit kan ze doen door handboeken en verhandelingen te schrijven die zich richten op specifieke architectonische opgaven. Een tweede terrein waarop architectuur kan excelleren, is dat van de techniek. Dit gebied is van oudsher een aanjager van architectonische innovaties, zeker op dit moment, gelet de urgente vragen van klimaat en energie. Het derde terrein waarop de architectuur het niet moet laten liggen, is dat van het ziekenhuis.
Veel tijd afgelopen week om alle indrukken van het bezoek aan de Biënnale te verwerken, was er niet. Dat is jammer, want de Biënnale van dit jaar is de beste die de afgelopen tijd is gehouden. Het thema People meet in architecture is in het Arsenale op buitengewoon intrigerende wijze in de verf gezet. Na de teleurstellende tentoonstelling van Aaron Betsky in 2008 en de meer stedebouwkundige editie van Richard Burdett uit 2006 is dit de eerste die het vertrouwen in architectuur herstelt.
Gisteren opende in Venetië de twaalfde architectuurbiënnale. Deze tentoonstelling is dit jaar ingericht door Kazuyo Sejima, partner in SANAA. Haar thema "People Meet in Architecture" is verfrissend eenvoudig na vorige Biënnales, met onbegrijpelijke titels als Metamorph en Next. Niet alleen om deze reden is de Biënnale van Sejima 'worth wile the detour' en een absolute must voor alle architectuurliefhebbers.
Afgelopen vrijdag werd bekend dat de gemeente Den Haag een streep heeft gezet door het M-gebouw van OMA bij Den Haag CS. Naast een terugkrabbelende projectontwikkelaar spelen de financiële crisis en de krimpende kantoormarkt een rol bij het besluit. In de Volkskrant van afgelopen zaterdag vertelde directeur Coen van Oostrom van OVG dat in deze omstandigheden nauwelijks een gebruiker te vinden zal zijn die de meerwaarde van een gebouw met een dergelijke specifieke uitstraling wil betalen.
Begin augustus lanceerde de BNA voor de ondernemende architect een nieuwe dienst: BNA Zakelijk. In het bijbehorende persbericht meldde de BNA, dat "al voor de crisis de stand van de architectenbranche zorgelijk was te noemen". Een lage winstgevendheid en een zorgelijke positie in de totale bouwsector zouden hier debet aan zijn. De crisis heeft hier uiteraard geen goed gedaan.
Stort de huidige economische crisis de steden de afgrond in of komen ze er sterker uit. Over deze vraag is in de Verenigde Staten een uiterst levendig debat uitgebroken tussen Richard Florida en David Harvey. Afgelopen week bezocht ik New York en maakte ik hiervan het nodige mee.
Het advies Prachtig Compact Nederland heeft de tongen in beweging gebracht. De kritiek dat we in Nederland niet echt stedelijk en niet echt landelijk bouwen, maar een soort gemiddelde in de vorm van de Vinex, lijkt nu ook tot de bestuurlijke bovenlaag te zijn doorgedrongen.
De onlangs overleden columnist Jan Blokker staat niet bekend om zijn overdreven genegenheid voor sociologen. In een column voor de Volkskrant omschreef hij ooit de sociologie als de enige wetenschap waarbij je niet na hoeft te denken. Legendarisch is zijn uitspraak (en nu citeer ik uit het hoofd) dat "een socioloog iemand is die bewijst dat het donker wordt als het licht uitgaat."
