Vakredacteur
Reinoud Schaatsbergen is schrijver en redacteur. Binnen de Architect focust hij zich op de ontwerppraktijk en stedenbouw, met specifiek aandacht voor gebiedsontwikkelingen, landschapsarchitectuur en de maatschappelijke impact van (stedelijke) omgevingen.
Ideeën, vragen of opmerkingen? Mail naar reinoudschaatsbergen@vmnmedia.nl
Kun je als architect je ambities niet kwijt in betaalbare woningbouw? Dan laat je 'enorme kansen' liggen, vindt Reimar von Meding. Volgens de directeur van architectenbureau KAW hamert politiek Den Haag onterecht op 'nieuwe woningen pompen'. Wat hem betreft moet de nadruk juist liggen op wijkvernieuwingen. Daarmee kunnen twee vliegen in één klap worden geslagen: de noodzakelijke renovatie van de bestaande voorraad én nieuwe woningen toevoegen.
Next architects is een nieuw initiatief gestart om duurzamer en betaalbaarder woningen te bouwen. Next Natuurlijk is volgens het bureau een kant-en-klare werkwijze die de constructie, gevelopbouw en het installatieconcept van een woning optimaliseert om zo tot een significante CO2-reductie te komen.
Aanbestedingen zijn er in allerlei soorten en maten. Ongeacht de vorm is het voor de architect vooral relevant wie de opdrachtgever is. Het zwaartepunt van de tenderproblematiek ligt bij de ontwerptenders, zegt Jan Peter Wingender van Office Winhov: 'Niemand is tegen het idee om via een open procedure publiek werk aan te besteden. Dat creëert een kansenveld voor architecten. Maar de voorwaarden waaronder zo'n aanbesteding wordt uitgevoerd, die kloppen vaak niet.'
Ook in 2025 is het weer bouwen, bouwen, bouwen met nieuwe kansen voor architecten om een opdracht te verwerven. Zoals op Strandeiland in Amsterdam, met tenders voor Pampusbuurt in het verschiet, en in de Rijnhaven in Rotterdam, waar dit jaar Blok 1 wordt aanbesteed. Verder worden er voor Centrum Schalkwijk in Haarlem interessante opdrachten verwacht.
Architectonisch vakmanschap typeert de meest gelezen projectreviews van 2024. Zo staat met stip bovenaan de lijst het schildersatelier bovenop een kunstenaarshuis, ontworpen door Pieter Bedaux. Ook het sociale woongebouw Volante door Monadnock trekt de aandacht door de samenkomst van efficiëntie en schoonheid. Verder is de 'inpandige jungle' van het Langeveld Building door Paul de Ruiter Architects een fijne ruimte én heeft het gebouw een technisch hoogstaand ventilatiesysteem op zon en wind.
'Een Nederlandse Open Oproep is prima mogelijk', zei Francesco Veenstra op 29 augustus tijdens een debat over de aanbestedingsmethodiek. Dus, waar blijft hij? Ik was niet de enige in de zaal die zich dat licht verontwaardigd afvroeg. Een kwestie van makkelijker gezegd dan gedaan, leerde ik toen ik mij in de voors en tegens ging verdiepen.
Vraag een willekeurige architect naar de Nederlandse aanbestedingscultuur en hij legt hoofdschuddend uit hoe de procedure goede architectuur in de weg zit. Sommigen verwijzen naar België. Dáár snappen ze het, want door de Open Oproep worden architecten gekozen op basis van visie, potentie en expertise in plaats van een afvinklijst. Waarom krijgt dit felbegeerde alternatief geen voet aan de grond in Nederland?
Henk Hartzema is de rechterhand van iedereen. Althans, zo ziet hij zichzelf vanuit zijn rol als supervisor van onder andere het Leiden Bio Science Park en het Havenkwartier in Rijswijk. Een rol die niet zozeer gaat over architectuur, maar over de waarde van een gebouw in zijn omgeving, vertelt hij in de podcast 'Over Architectuur Gesproken'.
De architect verliest zijn positie, zegt Branimir Medic. Tenminste, dat is zijn ervaring. Hij is sinds 1998 partner bij de Architekten Cie., een architectenbureau dat is opgedeeld in vier bedrijven, met onder andere een tekenbureau en adviseringstak. Met deze aanpak probeert het bureau relevant richting opdrachtgevers te blijven. Maar is dat voldoende? 'Ze moeten weer vertrouwen in architecten krijgen.'
Het moet makkelijker, sneller en begrijpelijker worden om woningen te bouwen op boerenerven, zegt Mona Keijzer, minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Wat dit concreet betekent, laat de provincie Overijssel zien met het project BuitenDelen: een woongroep bestaande uit acht biobased woningen op een voormalig boerenerf, ontworpen door Woonpioniers.
