ARC18: De zwaluwhaven - NRJ architectuur

Tijdens de tweede wereldoorlog zijn er meer dan 500 vliegtuigen neergestort boven Nederlands grondgebied. In oktober 2017 is een Britse bommenwerper opgegraven in het natuurgebied de Alde Feanen. Mede vanuit de nabestaanden bestond de behoefte om deze plek te markeren. Dit heb ik gedaan met een oeverzwaluwwand. Nieuw leven op een plek waar de dood heeft plaatsgevonden.

toelichting door NRJ architectuur

Begin september 2017 werd in Nationaal Park De Alde Feanen, met de berging van een oud vliegtuigwrak uit de Tweede Wereldoorlog gestart. De Engelse Lancaster werd 75 jaar geleden door afweergeschut geraakt en daarna achtervolgd door een Duitse nachtjager. Al brandend boorde het vliegtuig zich vervolgens in het laagveenmoeras. De berging van de bommenwerper was noodzakelijk, omdat het terrein moest worden schoongemaakt. Het vliegtuig lag namelijk deels in de oude vuilstortplaats van Leeuwarden en dit gebied is vervuild. Mij werd gevraagd hoe we deze plek konden markeren. Vaak wordt het gedaan met de oude propeller en een informatiebordje. Ik wilde graag het hele verhaal vertellen. Met een ontwerp enerzijds wezensvreemd en anderzijds passend in dit prachtige landschap.

De zwaluwhaven verbeeldt het verhaal van de jonge vliegeniers. Ze vochten voor onze vrijheid en vlogen op 4 en 5 september 1942 naar Bremen om daar vliegtuigfabrieken te bombarderen. Vanuit Engeland vertrokken er 251 vliegtuigen, maar niet iedereen maakte de overtocht terug naar huis. De vliegtuigen worden in het ontwerp weergegeven door 251 nestgaten in een half ronde, stenen wand waarin zwaluwen kunnen broeden. Omdat de zwaluw vaak ieder jaar terug op dezelfde plek om te broeden, staat de zwaluw symbool voor thuiskomen. De 32 meter lange wand refereert naar de enorme spanwijdte van de gecrashte Lancaster. De wand is opgebouwd uit Engelse baksteen en gemetseld in Engels verband. Van deze nestgaten zijn 12 dichtgezet met het schroot van het opgegraven vliegtuig, zij staan symbool voor het aantal niet teruggekeerde vliegtuigen die nacht.