Nieuwbouw huisvesting DUO en Belastingdienst in Groningen door UNStudio

Een duurzaam en innovatief kantoor. Een icoon voor de stad Groningen. Dat is wat de opdrachtgever, gebruikers en gemeente voor ogen hadden. En dat is wat consortium DUO² heeft gerealiseerd. Deze nieuwbouw is één van de eerste grote kantoorprojecten die volgens een PPS (Publiek Private Samenwerking) aanbesteding tot stand is gekomen. De bouw heeft een aantal interessante kenmerken: de pps-opzet, de snelle bouw van een nauwkeurige betonconstructie, en het innovatieve kantoorontwerp. De gevel combineert een groot aantal technische en praktische functies in een elegante vorm.

DBFMO

De bouw van het project is volgens een DBFMO (Design, Build, Finance, Maintain, Operate) aanbesteding tot stand gekomen. Dit houdt in dat er een plan is gemaakt voor ontwerp, bouw en onderhoud voor de komende twintig jaar. De kosten per jaar zijn geraamd op €13.200.000 excl. (€17.600.000 incl.). Daarbij is het project als pps (Publiek-Private Samenwerking) opgesteld. Dit is nieuw voor de Rijksgebouwendienst – dit gebouw is één van de eerste grote nieuwbouwprojecten die op deze manier zijn aanbesteed. Het overkoepelende consortium DUO, dat in 2008 werd opgericht door Strukton, Ballast Nedam en John Laing, heeft de eerste fase succesvol binnen budget en op tijd gerealiseerd.

Lees ook: DUO² geselecteerd voor PPS-aanbesteding rijkskantoor Groningen

Esthetisch en duurzaam ontwerp

De huidige nieuwbouw is opgetekend in een glooiende beweging en de scheiding tussen de verdiepingen is duidelijk zichtbaar als witte balk. Enige profilering in de kopse gevel en in de zijkanten van het pand verzacht het uiterlijk. De vinnen aan de gevel zijn, evenals de gevel zelf, zeer nauwkeurig ontworpen. Met wind- en zonlichtstudies is exact gemeten hoe de gevel zo efficiënt mogelijk kon worden uitgevoerd.

Op een zware betonconstructie liggen relatief dunne vloeren van 280 mm. Aan de ingepakte uiteinden hiervan zijn thermisch verzinkte beugels bevestigd die draagarmen vasthouden. Hieraan zijn ,onder wisselende hoeken, aluminium panelen gemonteerd. Deze zilverwitte panelen dragen op meerdere manieren bij aan de klimaatbeheersing. Ten eerste zorgen ze voor de weerkaatsing van licht tot diep in het gebouw. Door op hogere verdiepingen de hoeken te veranderen, wordt gecompenseerd voor de verschillen in de stand van de zon. Ten tweede breken de vinnen de wind. Trekwind wordt door het grillige patroon van het gebouw afgevoerd, zodat de lucht naast de gevel rustig is. Dit maakt het ook mogelijk om zelfs op de bovenste verdiepingen een flink kantelraam te openen.

In de vormgeving is tevens gedacht aan de omliggende flora en fauna. De harde wind wordt via de gevel boven de bomen afgevoerd. Hiermee wordt voorkomen dat de bodem al te zeer uitdroogt, waardoor de belasting op een nabijgelegen eikenbos, en de daarin wonende dieren, minimaal blijft. Mocht het gebouw over twintig jaar – als het contract afloopt – niet meer geschikt zijn als kantoor, dan kan het redelijk eenvoudig worden omgebouwd naar een woonfunctie, en zou het weer een aantal jaar kunnen doorgaan. De multifunctionele gevel is een schoolvoorbeeld van geslaagde architectuur: een ontwerpkundigheid die schoonheid combineert met functie.

Airflow - Nieuwbouw huisvesting DUO en Belastingdienst in Groningen door UNStudio
Het gevelontwerp zorgt ervoor dat de wind boven de bomen wordt afgevoerd. Zo droogt de grond van het naastgelegen Sterrenbos niet uit, en worden de plaatselijke flora en fauna zo min mogelijk verstoord.

Open interieur

De plattegronden van het gebouw hebben de vorm van een lus. Deze verbindt twee bouwdelen met een ononderbroken looproute en heeft op haar knooppunt een centrale ontmoetingsplek. Er zijn twee ontsluitingskernen – in elk bouwdeel één – waardoor er ook veel horizontaal verkeer kan plaatsvinden. Zo wordt interactie tussen, en lichamelijke beweging door de werknemers gestimuleerd. Aan de uiteinden van de lus zijn ruime open werkplekken gemaakt met ruime vista’s over de stad en het landschap. Ook langs de gevel zijn de werkplekken open opgesteld en de vergaderkamers en kleinere werkhokken zijn van glas. Dit alles draagt bij aan een zeer open uitstraling van het gebouw. Er zijn haast geen vaste werkplekken, waardoor de meesten hun eigen plek kunnen kiezen, al naar gelang hun stemming of de werkdruk van de dag. Ook de directieleden krijgen geen eigen ruimte toegewezen.

Interieur - Nieuwbouw huisvesting DUO en Belastingdienst in Groningen door UNStudio
Het open interieur zonder doodlopende gangen: Beeld Ewout Huibers