Stadsarchief Delft - Office Winhov

Door Harm Tilman - Het nieuwe stadsarchief Delft opent zijn poorten in een nieuwe behuizing aan de uiterste rand van de Prinsenstad. Deze publieke instelling verlaat daartoe de binnenstad waar ze honderden jaar was gevestigd. Het nieuwe onderkomen biedt plaats aan depots, kantoren, werkruimtes en studiezalen, maar vormt ook een nieuwe benadering voor stedelijke gebouwen.

Het gebouw is ontworpen door Office Winhov, het bureau van Jan Peter Wingender en Uri Gilad, dat in 2014 samen met Gottlieb Paludan Office de Europese aanbesteding won. De wens van een nieuwe huisvesting laat zich niet los zien van de digitalisering van het archief. Door de toegenomen capaciteit kan het archief bovendien een regionale functie gaan vervullen.

Stadsarchief Delft door Office Winhov Foto Stefan Müller

Kop van het park

De locatie is onderdeel van een bedrijfsterrein, gelegen tussen de A4 en Harnaschpolder, de laatste, noordwestelijke uitbreidingswijk van Delft. De architect zoekt met dit gebouw eerder aansluiting bij de woonwijk aan de overzijde van de straat, dan bij het bedrijventerrein zelf. Ze vormt de kop van het park dat de Harnaschpolder verbindt met de wijk Hof van Delft en de binnenstad.

Situatie van het stadsarchief als kop van het stadspark

Het Stadsarchief vormt de afsluiting van het park aar de woonwijk omheen is opgebouwd Foto Stefan Müller

Compact van opzet

Het gebouw is compact van opzet en kent een eenvoudige opzet. Op de begane grond bevonden zich de studiezalen, de werkruimten en de kantoren. De studiezalen liggen over de volle breedte van het gebouw en vormen de entree. Door de iets verhoogde ligging (van twee traptreden) waan je je hier op een podium. Op de verdiepingen staan de kasten waarin de archieven, prenten, boeken en negatieven zijn ondergebracht. De installaties, geen sinecure in een interieur waarin licht en vocht belangrijke parameters zijn, staan op het dak.

Begane grond

Verdieping

Andere opzet

Aan de buitenzijde is voor een andere opzet gekozen. Het gebouw is niet de simpele, gesloten doos die het op grond van het programma had kunnen zijn. Maar ook is niet het ‘duck’ gebouw dat je op een perifeer bedrijventerrein vaak tegenkomt, getuige het direct naast het archief gelegen gebouw met glanzende golfplaatgevels dat VMX Architects in 2012 voor Combiwerk ontwierp.

Opzet Stadsarchief: twee lagen depot op publieke onderbouw

Wit geschilderd

Op de begane grond steekt een voorbouw uit het Stadsarchief. Door de asymmetrische plaatsing richt ze het gebouw op het park aan de overzijde van de weg. De onderbouw is wit geschilderd, waarmee het gebouw verwantschap opzoekt met de publieke gebouwen in de binnenstad.

Entree Foto Stefan Müller

Baksteen reliëfs

De gevel daarboven wordt geleed door zes horizontale beton banden waar repetitieve metselpatronen tussen zijn geplaatst. De baksteenreliëfs zijn door de architect bedoeld als een hommage aan boekenkasten waar boeken van verschillend formaat in staan. Geheel anders dan je zou verwachten zijn deze reliëfs op het werk gemetseld.

Tussen zes horizontale betonbanden zijn baksteen reliëfs aangebracht, die op het werk zijn gemetseld Foto Stefan Müller

Archief naar buitenruimte

Wat dit gebouw zo interessant maakt is dat ze schatplichtig is aan het archief dat de samenleving hier bewaakt, maar dat het daar niet ophoudt en het archief doortrekt naar de buitenruimte. Het gebouw laat zien dat het archief een levendige functie vervult in een zelfbewuste stedelijke cultuur. Gevel en binnenruimte zijn zogezegd twee kanten van dezelfde, stedelijke medaille. Het is in die zin een echt publiek gebouw.

Kop van het stadsarchief Foto Stefan Müller