Jongerencentrum in Amsterdam door Atelier Kempe Thill

In Osdorp vindt sinds de jaren negentig een groot stadsvernieuwingsproject plaats waarin de uitgeleefde bouwvolumes stapsgewijs vervangen worden door nieuwe gebouwen. Op deze manier wordt geprobeerd de stedebouwkundige problemen van de wij te elimineren en tegelijkertijd de kwaliteiten te behouden, zoals de groene, rijk begroeide zones tussen de bouwblokken. Atelier Kempe Thill ontwierp op één van deze stroken een klein jeugd- en buurtcentrum. Het is een buitenstaander die zich voegt naar de taal van de Westelijke Tuinsteden. Tegelijkertijd is 'De Hood' in staat om te steunen op eigen kracht waardoor het gebouw niet afhankelijk is van het gedrag van de buren in deze roerige tijden van herstructurering.

Prijsvraag

In 2005 schreef de gemeente Amsterdam een besloten prijsvraag uit voor een jongerencentrum aan de Reimerswaalstraat. Tien bureaus kregen een uitnodiging om hun portfolio in te zenden, waarna drie bureaus werden geselecteerd om daadwerkelijk deel te nemen aan de prijsvraag. Door de gunstige aanbestedingseisen kregen jonge bureaus een serieuze kans om mee te dingen naar de prijs. Atelier Kempe Thill won de prijsvraag met een ontwerp voor een gebouw dat refereerde aan de typologie van de kas. Na de bekendmaking van de prijswinnaar bleef het echter stil rond de uitwerking van het winnende plan. In 2009 pakte woningcorporatie Ymere de draad op.  Vanwege een ontoereikend budget en gewijzigde randvoorwaarden moest Atelier Kempe Thill het winnende plan herzien. Het paviljoenachtige bouwwerk dat nu aan de Reimerswaalstraat is verrezen, is hiervan het resultaat. Hoewel de oorspronkelijke opgave financieel is uitgeknepen, heeft de architect met creatieve oplossingen  een ongekunstelde schoonheid weten te verwezenlijken.

Twee ruimtelijke concepten

Het gerealiseerde gebouw bestaat uit de eenvoudige opeenstapeling van twee ruimtelijke concepten die lijnrecht tegenover elkaar staan. De begane grond is door Atelier Kempe Thill ontworpen als een platte koek die zich door middel van de alzijdige beglazing volledig oriënteert op de omgeving. Het plein met het dominante bomendak wordt op deze wijze onderdeel van het interieur en vormt daarmee een royale uitbreiding van de kleine binnenruimte.


Het interieur is somber vormgegeven met een terughoudende grijze kleurstelling. Door de transparante gevel is de begane grond als het ware een openbare huiskamer van de buurt. Fotograaf Ulricht Schwarz

Door de open plint van het jongerencentrum en de nauwkeurige aansluiting van de binnenvloer op het maaiveld van het plein, wordt deze doorgezet in het interieur van het paviljoen. Hierdoor ontstaat er een grote mate van interactie tussen buurtcentrum en buitenruimte.

Samenstelling

De begane grond bestaat uit een open, transparante ruimte met een sterk alzijdig karakter. Deze ruimte fungeert als ontmoetingsplek voor de buurt. In het midden van deze ruimte is een kern met voorzieningen geplaatst: een keukenblok, toiletten en de uitvalsbasis voor de beheerder. Het open en alzijdige karakter van het onderste deel van het paviljoen dient meerdere doelen. Enerzijds draagt het bij aan de sociale controle.  Anderzijds  reageert het centrum met zijn alzijdige oriëntatie op de instabiele context van een wijk die in een transitieproces verkeert. Het paviljoen verzelfstandigt zich enigszins van zijn omgeving en is met zijn enigszins monumentale aura goed in staat om toekomstige veranderingen te absorberen.

De eerste verdieping bevat een introverte, multifunctionele activiteitenzaal: een op zichzelf gerichte binnenwereld, die extreem goed geïsoleerd is om geluidsoverlast voor de buurt te beperken. De massiviteit van de gesloten activiteitenzaal op de eerste verdieping benadrukt de ranke begane grond. Dit bouwdeel is dan ook het leidende element geweest binnen het ontwerp. Met de transparante vormgeving van deze onderste verdieping is aansluiting gevonden bij de wensen van de bewoners.

Innoverende materiaalkeuze

Het krappe budget heeft Atelier Kempe Thill aangezet tot innovatie in materiaalkeuzen, wat heeft geleid tot een nieuwe schoonheid. De grove en stoere gevel van de bovenverdieping is voornamelijk het resultaat van economische factoren en geluidseisen. Op de kalkzandstenen ondergrond is een laag spuitisolatie aangebracht. Deze extreem goedkope vorm van isolatie met een bijzonder reliëf vormt meteen de af- werking van de gevel. Door een zorgvuldige toepassing van de materialen en door terughoudend te zijn qua kleurstelling, heeft het gebouw een grote mate van sensitiviteit gekregen. De Hood is een opvallend gebouw dat, zonder om aandacht te schreeuwen, een subtiel maar krachtig antwoord geeft op de grootschalige blokkenstructuur ernaast.
Detaildoorsnede