Onderscheidend uiterlijk
Planten en wezens in de natuur hebben een specifieke vorm en een onderscheidend uiterlijk. De verschijningsvorm van een dier of een plant sluit aan op wat hij kan en nodig heeft om te overleven in zijn habitat. In het ontwerp voor het nieuwe districtskantoor van Rijkswaterstaat in Assen liet 24H > Architecture zich inspireren door de natuur. De inpassing in de omgeving is vanzelfsprekend en daarnaast is het gebouw zonder twijfel onderscheidend; het heeft niets weg van een generiek kantoor. Bij een nadere inspectie wordt duidelijk dat het om een gebouw voor Rijkswaterstaat gaat. Deze rijksdienst is verantwoordelijk voor ecoviaducten, autowegen en waterwegen. Deze drie kerntaken zijn afgebeeld op de zuidgevel van het gebouw, die zichtbaar is vanaf de snelweg. De lange gevel is opgetrokken uit glad en ruw beton en voorzien van relatief kleine en diepliggende openingen. Deze betonnen schil is om een licht en transparant houten gebouw heen gevouwen en biedt bescherming tegen het geluid van de snelweg en het felle zonlicht. De gefrijnde patronen in het beton zijn een abstracte vertaling van het netwerk van de Nederlandse snelwegen. Daarnaast verloopt de afwatering van het dak via deze gevel, waardoor de ruwe delen in de loop van de tijd bemost, en dus groen, worden.
De natuurlijke evolutie
Het proces van de natuurlijke evolutie, de levensloop van de geboorte tot aan het vergaan van de materie, is op verschillende manieren terug te vinden in het ontwerp voor Rijkswaterstaat. Zo zijn verschillende elementen uit vorige projecten te herkennen. De houten gevel aan de noordzijde van het gebouw doet bijvoorbeeld sterk denken aan de villa’s in New Leyden. Daar zijn de smalle houten latten echter ingezet om te komen tot een interessante vlakverdeling, terwijl ze in Assen zijn geëvolueerd tot een houten voile die voor de gevel langs loopt als een subtiele zonwering.
De technieken die 24H toepaste in het duurzaamheidscentrum zijn al zo oud als de weg naar Rome. Grondbuizen voeren lucht aan voor het interieur. In de zomer koelt de ondergrondse reis de lucht af, en in de winter wordt door hetzelfde mechanisme de lucht iets opgewarmd alvorens het door de vloerverwarming op de juiste temperatuur wordt gebracht. Vooral in de zomer zorgt de zonnetoren voor natuurlijke trek.
Dankzij de afwatering die over het beton geschiedt, wint met name de zuidgevel aan karakter door mosgroei en in de winter door ijsvorming. Ook de noordgevel transformeert doordat de onbehandelde hardhouten delen geleidelijk vergrijzen.
Zintuiglijke waarnemingen
24H > Architecture zet de natuur ook in bij de zintuiglijke waarneming van een gebouw. Zo zie en hoor je het water stromen over de betonnen gevel die je dankzij de ruwe en gladde delen even wilt aanraken, net als de houten voile die ter plaatse van de entree voorbij het gebouw doorloopt. Binnen ruikt het naar de verschillende soorten (naald)hout die zijn toegepast. Hiervoor is enerzijds gekozen vanwege de warme sfeer die het oproept en de geur, maar ook omdat het een duurzaam materiaal is. Veel aandacht is besteed aan waar welke houtsoort het beste functioneert. Zo is de volledige draagconstructie gemaakt van gelamineerd larikshout.
De vloeren en de dragende binnenwand die de kantoorcellen van de openwerkvloer scheidt, zijn gemaakt van vurenhout uit respectievelijk Zwitserland en Finland. Voor de afwerking van het interieur is veel berken toegepast en op het podium ligt bamboe. De natuur is tevens van buiten naar binnen het interieur in getrokken. Vanaf het dakterras met sedumtuin leidt langs een groene kern een trap naar de twee verdiepingen hoge hal met podium. Deze hal bevindt zich centraal in het gebouw en biedt ruimte aan ontmoeting en uitwisseling. Het oorspronkelijke idee was om de kern te bekleden met planten, maar vanwege kostenoverwegingen is gekozen voor een goedkopere oplossing: behang met een van blauw naar groen kleurende organische print met ter plaatse van het podium een afbeelding van een grote eland, een grapje van de architect.
