McDonalds in Rotterdam door mei architects and planners

Zijn de 'systemen' waaraan traditionele architectuur haar bestaansrecht ontleent, te delicaat voor de massa? Dat vroegen Rem Koolhaas en Elia Zenghelis zich af toen ze in 1979 aan de AA het programma van hun komende studiejaar vaststelden. Het beeld dat politiek en compromis echt goede architectuur voor de massa onmogelijk maken, lijkt tegenwoordig gelogenstraft, met de toekenning van 'Gebouw van het Jaar' aan Rotterdam CS als laatste wapenfeit. Maar waar een gebouw voor massatransport kan worden gezien als een edele opgave, is het ontwerpen van een gebouw voor een fastfood-keten iets volledig anders. Uniforme merkbeleving is het streven, architectuur heeft daaraan weinig toe te voegen. Dat het anders kan, bewijst Mei Architects & Planners met de McDonalds aan de Coolsingel in Rotterdam.

Een groepje middelbare scholieren of een jong gezin is niet het doorsnee publiek dat een architectonische daad op waarde weet te schatten. Ze halen geen ingewikkeld idioom uit te kast om transparantie, massa of materialisering te duiden. In het geval van de McDonalds op de Coolsingel zit het hem erin dat sommige bezoekers zich gedragen alsof ze naar een feestje gaan. De goudkleurige gevel is als een soort prelude, waardoor het plaatsen van een bestelling aan de balie al iets bijzonders krijgt, als het ophangen van een jas in de garderobe van een theater.

Spiltrap met uitzicht

De witte spiltrap die naar het zitgedeelte op de eerste verdieping leidt, is ook niet gespeend van enig drama. In de driekwart ronde die de bezoekers maken, staan ze even in de etalage terwijl ze uitkijken op de bedrijvigheid tussen de Meent en Coolsingel. Het helpt dat de hoek waarin de trap is geplaatst, volledig verglaasd is, zonder kozijn of kolom die het zicht belemmeren.

Op de eerste rang

Op de eerste verdieping worden burgermenu’s in stijl genuttigd. Ook hier zorgt maximale transparantie voor een prachtig uitzicht op de activiteit op straatniveau en de statige platanen van de Coolsingel. Het contrast met het morsige bouwsel dat tot een jaar geleden dezelfde locatie ontsierde, is enorm.

Écht transparant glas

De transparantie die de beleving van de bezoeker orkestreert, is hard bevochten. Robert Winkel, oprichter van Mei architecten en projectarchitect van het project, moest aantonen dat ongecoat glas met het oog op zonintreding en isolatiewaarde verantwoord was. Daarnaast is nauw gelet op de wet- en regelgeving. Omdat het gebouw als paviljoen wordt aangemerkt én als bestaande bouw (omdat de fundering is hergebruikt), mocht aan andere normen worden voldaan.

Wespentaille

De transparantie is ook ingezet om het gebouw slank te doen lijken. De compacte service-kern is als een wespentaille, met daaromheen glazen wanden die de rest van het programma omvatten alsof het op straat staat.

Gevelmateriaal

Door het vele glas wordt het goudkleurige gevelmateriaal benadrukt. In het materiaal is een beeld van feestende mensen aangebracht middels perforaties. Vooral ’s avonds geeft dat een effect als de gevel van achteren wordt aangelicht.

Ambitie 

Op deze plek zou een standaard McDonalds-gebouw niet gekund hebben, aldus Winkel. De komende jaren wordt de Coolsingel flink opgeknapt. Het moet over enige tijd de boulevard van Rotterdam zijn. Een aantal paviljoens langs de route hebben het veld reeds moeten ruimen. Ook de McDonalds stond op de nominatie, maar financieel was dat geen realistische optie. De enige mogelijkheid was, om ambitie te tonen in de opgave. En dat is gelukt. De McDonalds van Mei respecteert de huisstijl van de fastfoodketen, terwijl ze een laag toevoegt die inspeelt op de context. Het is een baken dat de aandacht van de haakse route van de koopgoot richting de Coolsingel afbuigt, als een voorbode van de boulevard die er moet komen.

Educating the masses

Het is onmogelijk om met een gebouw het belang van architectuur te onderwijzen aan de massa. Maar de McDonalds van Mei lijkt er wel in te slagen om enige sensibiliteit voor de gebouwde omgeving los te maken bij mensen die daar doorgaans niet bij stilstaan.