ARC18: Consulaat Indonesië, Den Haag - Krill o.r.c.a. + SHAU

De architectenbureaus Krill en SHAU, uit respectievelijk Nederland en Indonesië, kregen de opdracht om het interieur van Indonesische consulaat in Den Haag te herontwerpen. Ze ontwierpen een kantoorlandschap dat naar de gevels toe steeds opener wordt. De plattegrond wordt gearticuleerd door nissen en zichtlijnen die ontstaan door de plaatsing van vergader- en kantoorunits.

Toelichting door Krill o.r.c.a. + SHAU

De Indonesische ambassade in Nederland ligt op een strategische positie in de ambassadebuurt van Den Haag. Het consulaire deel is de populairste plek voor Indonesische burgers om  een paspoort te verlengen, huwelijken aan te geven , maar ook voor Nederlanders en bedrijfsleven om visa aan te vragen.

Diagrams - Consulaat Indonesië, Den Haag - Parthesius, Krill o.r.c.a. + SHAU
Diagrammen door Krill o.r.c.a. + SHAU

Krill en SHAU, architectenbureaus uit respectievelijk Nederland en Indonesië, kregen de opdracht om dit consulaire deel compleet te herontwerpen, om daarmee de productiviteit te verhogen, en een inspirerende werkplek te creëren met meer licht. De uitdaging lag erin om aan de donkere, hokkerige verdieping, opgedeeld in smalle kantoortjes met een onaantrekkelijke publieksruimte rondom de trap, nog twee ruimtes toe te voegen.

Er moesten twee extra consultatieruimtes komen waarvan er één geschikt moest zijn voor moeders om hun baby's te voeden en verzorgen. Gezien de onmogelijkheid om nóg twee ruimtes toe te voegen aan de bestaande indeling, is ervoor gekozen om de vloer radicaal leeg te ruimen en een zo open mogelijke plattegrond toe te passen.

Front en back office

Krill en SHAU benaderden de opdracht daarom als een landschapsinrichting. Als eerste door de verkeersruimte een plek te geven en de publieke (front office) en private (back office) ruimtes vast te stellen, ten tweede door het plaatsen van losse volumes. Een pad werd als een doorgaande lus langs de gevels gelegd om daarmee zoveel mogelijk daglicht voor de binnenruimtes te garanderen.

40% van dit pad is toegankelijk voor het publiek, terwijl 60% voor het ambassadepersoneel beschikbaar is. Ieder deel werd gemarkeerd door een andere kleur, hemelsblauw voor het private deel, heldergeel voor het publieke deel. In de rest van de ruimte is geen kleur gebruikt en is het brute beton, met duidelijk aanwezige houtnerven van de bekisting opnieuw zichtbaar gemaakt in de plafondbalken en de kolommen.

Beeld Frans - Consulaat Indonesië, Den Haag - Parthesius, Krill o.r.c.a. + SHAU
Beeld Frans Parthesius

Deze aanpak paste bij de opdracht van de klant: de architecten werd gevraagd om, als een symbolisch gebaar naar het publiek, de transparantie van de overheid te weerspiegelen in een overzichtelijke ruimte. Maar het kon ook niet volledig open zijn: de verschillende eisen die gesteld werden, sommige ruimtes hadden meer privacy nodig dan andere, dwongen  hen ertoe om een nieuw concept te ontwikkelen waardoor de verschillen in één ontwerp-taal konden worden opgenomen.Zes volumes werden zodanig geplaatst dat ze de verschillende niveaus van visuele en akoestische privacy zouden bieden. Door de zorgvuldige plaatsing van de volumes ontstond een negatieve ruimte buiten de dozen die open, maar toch sterk gedefinieerde werkplekken opleverde.

Beeld Frans - Consulaat Indonesië, Den Haag - Parthesius, Krill o.r.c.a. + SHAU
Beeld Frans Parthesius

Zichtvelden

Het geboden overzicht is nergens volledig. Vanuit de publieke zone worden vanuit verschillende standpunten zichtvelden geboden over delen van de verdieping, zodat een wandeling nodig is om een compleet beeld samen te stellen.

Eén van deze standpunten ligt aan het einde van de publieke zone en biedt zicht door een kantoor van een van de stafchefs, en de bezoeker dient te overwegen of hij zijn nieuwsgierigheid belangrijker vindt dan zijn beleefdheid. Zoals een journalist dat moet doen. Desalniettemin zijn er plekken die buiten het publieke zichtveld vallen, zoals in de pantry, waar de medewerkers even ongestoord kunnen verpozen.

Beeld Frans Parthesius- Consulaat Indonesië, Den Haag - Parthesius, Krill o.r.c.a. + SHAU
Beeld Frans Parthesius

Het herontwerp is in meerdere opzichten een Indonesisch-Nederlandse aangelegenheid. Het interieur combineert de brute aspecten van dit Nederlandse gebouw uit de jaren zestig met een eigentijds karakter en verwijzingen naar traditionele Indonesische ruimtelijkheid. De omkering, door de publieke verkeersruimte van het centrum naar de periferie, en het private naar binnen te verleggen, is vergelijkbaar met de opbouw van traditionele Sumatraanse en Javaanse woning en paleistypes.

Het 'dalam', het Indonesische woord voor binnen, staat voor de meest waardevolle plek in een gebouw, terwijl deze gebouwtypes naar buiten toe een steeds opener karakter krijgen. De ambiance is licht en modern geworden, en de glazen wanden worden voltooid met een transparant vilten gordijn waaruit een patroon is gesneden dat samengesteld is uit batik-patronen van de gehele archipel.