Toelichting door Niels Olivier Architect - Het Scharnier is gebouwd in de jaren ’60 van de vorige eeuw. De achterliggende architectuur is typerend voor die tijd, functioneel en transparant, maar toen Niels Olivier Architect het gebouw aantrof was het ernstig verminkt en vervallen. Vaak worden dit soort gebouwen gesloopt, maar met het oog op duurzaamheid en de kwaliteit van het oorspronkelijke ontwerp heeft het bureau besloten de structuur zoveel mogelijk te hergebruiken. Daar waar het onvermijdelijk was gebouwdelen te vernieuwen koos de architect voor duurzame en contrasterende materialen zoals hout en staal. De schil voldoet nu weer aan de actuele duurzaamheidseisen.
Niet alleen de industriële materialen maar ook het kleurgebruik is voorgeschreven in het beeldkwaliteitplan van MVRDV en Buro Harro. Als gevolg is het bestaande metselwerk grijs geschilderd.
Het hele complex wordt verwarmd middels een pelletinstallatie en op het dak is voldoende ruimte gemaakt voor zonnepanelen. Het zwembad is onverwarmd en wordt gezuiverd door natuurlijke filters zoals planten en grind. Hiermee is het huis bijna energieneutraal.
Gesloten buitengevel. beeld Arne Olivier
Van theater naar werkplaats
Het voormalige theater is de ideale projectruimte. Het is een hoge, kolomvrije ruimte. Het dak wordt ondersteund door prachtige houten ronde spanten die het interieur karakteriseren. De originele gevel was in een abominabele staat en is volledig vernieuwd met slank gedetailleerde aluminium kozijnen en houten gevelbekleding. In de gevel is een grote vouwpui toegevoegd om een opening te maken voor grotere kunstwerken of een bestelbus.
Tegen de kop van het voormalige theater staat een drielaags bakstenen gebouw dat werd gebruikt als keuken, kantoor en technische ruimte. Door een paar nieuwe wanden te plaatsen en op andere plekken juist doorbraken te maken worden in dit bouwdeel nu twee “artist in residence” appartementen en de studio gehuisvest.
De vide van buitenaf gezien. beeld Arne Olivier
Van restaurant naar woning
Om het voormalige restaurant, een twee-laags bakstenen gebouw, naar een comfortabel huis te transformeren heeft Niels Olivier Architect twee interventies geïntroduceerd. Ten eerste is een vide gemaakt in het hart van het gebouw die de begane grond en de verdieping verbindt middels een nieuwe trap.
In de vide heeft het bureau een nieuwe (achter)ingang gemaakt om de eerste verdieping en de tuin met elkaar te verbinden. Op de begane grond bevinden zich vijf slaapkamers en drie badkamers.
vide. beeld Arne Olivier
Ten tweede is een eetkamer en overdekt terras toegevoegd op de kop van het gebouw om de keuken van een half-omsloten, intiem balkon te voorzien. De ruimte onder het terras wordt gebruikt als carport.
Op de verdieping zijn de karakteristieke houten spanten ontdaan van oude verflagen. Samen met het nieuwe houten plafond voelt het interieur warm aan en is de akoestiek goed geregeld.
Nieuwe gevel
De gevel van het huis is deels vernieuwd. De noordzijde is georiënteerd op de stille, omsloten tuin met zwembad. Binnen de bestaande structuur is de gevel vervangen met nieuwe aluminium puien. Er komt veel daglicht binnen zonder het probleem van oververhitting in de zomer. Aan deze zijde is de charme van het originele ontwerp weer zichtbaar.
De zuidzijde van het gebouw, gericht op het publiek toegankelijke pad en het terras van het tegenover gelegen restaurant, is meer gesloten om de privacy te waarborgen. De vervallen originele gevel en het dak zijn vervangen door een hedendaagse gevel in een combinatie van hout en staal.
Een eigenzinnige compositie van grote vierkante ramen en smalle horizontale ramen die afwijkt van het originele ontwerp symboliseert de transformatie. De ramen zijn voorzien van elektrisch bedienbare vouwpanelen en klapluiken, geperforeerd om het zonlicht te filteren en de inkijk te verminderen.
De hoofdentree is een afwijkend volume dat toegang geeft tot alle functies in het complex. Georiënteerd op het zuiden, zijn zowel de grote puien als de voordeur voorzien van horizontale houten lamellen in een verticaal frame, gemaakt van thermisch verduurzaamd hout.
Meer over Arnhem
