ARC20: Industrieplein Hengelo - Buro Lubbers

Het was een mistroostig, grijs en druk verkeersplein aan de achterkant van het station. Nu is het Industrieplein een levendig groen verblijfsgebied voor veel verschillende gebruikers. Het vormt een nieuwe schakel in het centrum van Hengelo. Het plein onderscheidt zich van andere stationspleinen door zijn uitbundige beplanting en skatepark.

Toelichting Buro Lubbers - De aanleiding om het Industrieplein volledig op de schop nemen, is de herstructurering van het Hart van Zuid. Met behoud van het industriële erfgoed wordt dit stadsdeel aan de zuidzijde van het station getransformeerd tot een dynamisch stedelijk gebied voor wonen en werken, onderwijs en cultuur. Het Industrieplein vormt de schakel tussen dit stadsdeel en de oude binnenstad. Dagelijks passeren duizenden mensen het plein op weg naar school, het poppodium Metropool en de diverse werklocaties. Reden dus om van het plein meer te maken dan slechts een logistiek knooppunt.

Maar hoe ontwerp je een plein voor zoveel verschillende gebruikers en grote bezoekersstromen? Niet alleen dienden gebruikelijke voorzieningen als een logische routing, een Kiss&Ride, een taxistandplaats en een fietsenstalling een plaats te krijgen op het plein. Ook was er de wens om een skatepark, klimaatadaptieve beplanting en een nieuwe waterloop een prominente plek te geven.

Om tot een gedragen plan te komen, zijn daarom in een vroeg stadium van het ontwerpproces gesprekken gevoerd met verschillende spelers verbonden aan het Industrieplein: de Hengelose taxiondernemers, het ROC van Twente, poppodium Metropool, Waterschap Vechtstromen, Provincie Overijssel, Skatelab, NS en Pro-Rail. Hun belangen en wensen zijn vertaald in een plein dat is opgebouwd uit groene scherven, die de verschillende functionele zones onderscheiden en de routes van en naar de stationsentree begeleiden. Het resultaat is een overzichtelijk, veilig plein waar verschillende bewegingen naast elkaar kunnen plaatsvinden en waar je aangenaam kunt verblijven.

Veel groen

Ongeveer een kwart van het plein bestaat uit groen. De beplantingskeuze houdt zorgvuldig rekening met klimaatverandering. De vaste planten en bomen zijn bestand tegen warmte en droogte. Het bladerdek van de bomen biedt schaduw, het breekt de zon en vermindert daarmee de omgevingstemperatuur en hittestress. Drachtbomen voor bijen en waardplanten voor vlinders bevorderen bovendien de biodiversiteit.

Bijzonder is dat er grote maten bomen zijn aangeplant en vaste planten in een hoge dichtheid. Zo heeft het plein al vanaf het eerste seizoen een uitbundig groene uitstraling. De forse meer- en hoogstammige bomen (onder meer honingbomen, Chinese vernisbomen, acacia’s en doodsbeenderenbomen) geven het plein met zijn hoge bebouwing vanaf het begin cachet. De hoge dichtheid van de vaste planten (onder meer maagdenpalm, zonnehoed, kattenkruid en smeerwortel) beperkt het onkruid en daarmee ook het onderhoud. Om het skatepark zijn vlinderstruiken geplant en in de plantvakken zijn bloembollen opgenomen. Te midden van alle bomen en planten staat er elk seizoen, van februari tot oktober, wel iets in bloei op het Industrieplein. Zelfs in de winter. Dan zorgen de vruchtdragende bomen voor sierwaarde en een lekkere maaltijd voor vogels.

Beeld Done. by Tjeerd Derkink

Waterrobuust

Het meest innovatieve aspect van het Industrieplein is de verbindingsbeek, een nieuwe watergang die de Veldbeek en de Berflobeek verbindt. Een oud riool is aangepast tot een schoonwaterleiding voor de beek die centraal over het plein loopt. Door zijn verdiepte ligging ten opzichte van het straatniveau, duikt de waterloop hier en daar onder het plein door om even verderop weer boven te komen. De oevers zijn ingericht met stroken gras en bloembollen. De opstaande randen, die het water scheiden van de bestrating, functioneren als zitbank. De geïntegreerde slimme verlichting geeft het water een bijzondere sfeer.
Het water is niet alleen mooi en uitnodigend, maar ook functioneel. Bij hevige regenbuien doet de beek namelijk dienst als wateropvang en -afvoer. De fluctuatie van het waterpeil heeft bovendien een grotere variatie aan beplanting mogelijk gemaakt.

Beeld Done. by Tjeerd Derkink

Interregionale allure

Het was een lang gekoesterde wens van het Skatelab om een centraal skatelandschap in Hengelo te realiseren. Die wens is uitgekomen op het Industrieplein. Omringd door beplanting neemt het skatepark van bijna 1000m² te midden van alle andere functies een vanzelfsprekende plek in op het plein. Het Industrieplein is the place to be voor alle skaters en BMX-ers in de regio en daarbuiten.
De inpassing van de skatebaan laat zien hoe door samenwerking en creativiteit een plein ontworpen kan worden voor iedereen: jong en oud, passant en gebruiker, voetganger en verkeer, water en groen. Het Industrieplein verbindt zo niet alleen twee stadsdelen van Hengelo, maar ook zijn bewoners en bezoekers.