ARC20: Sky One in Leuven - a2o-architecten

Sky One is een hybride gebouw met appartementen en retail dat een sluitsteen vormt in de herontwikkeling van het voormalige industriegebied aan de Vaartkom in Leuven. De Vaartkom is een van de grootste stadsvernieuwingsprojecten van België. Er is ruimte voor nieuwbouw naast behoud van pakhuizen, silo's en brouwerijen.

Toelichting door a2o-architecten - De nieuwbouw Sky One bevindt zich op een scharnier: de kop van het bouwblok ten noorden van de Vaart. Dit is de kruising van een waterweg met een stadsring. Binnen de ring ligt het zwaartepunt van de stadsvernieuwing, daarbuiten ligt een nu nog hybride zone voor lichte industrie, retail en kleine bedrijven. Het project moest passen op een taps toelopend en hoekig kavel, in een nauwsluitende envelop welke hoogte en dieptematen voorschreef.

De beperkte bouwkavel vroeg om een zorgvuldige uitwerking van het maaiveld, waarbij de utilitaire zone met kernen en parkeerliften is gesitueerd grenzend aan het naastliggende bouwvolume. Het was zaak dit gebouw niet te tonen als een slordige opeenstapeling van volumes maar als een coherente monoliet. Dit is opgelost door in ambachtelijk metselwerk een horizontaal en verticaal lijnenspel te vervaardigen, waarmee vlakken staan die met glas, staal en hout zijn ingevuld. De appartementen richten zich hoofdzakelijk op de stadskant, en kennen beperkte openingen aan de kant van de drukke ringweg. Als volume biedt het project aldus meerdere gezichten aan de verschillende schaalniveaus en blikvelden van waaruit het ervaren wordt.

Sky One Leuven Beeld Stijn Bollaert
Het project ligt als 6e en laatste gebouw op de kop van het bouwblok ten noorden van de Vaartkom. Het gebouw vormt een baken in deze nieuwe stadontwikkeling. Beeld Stijn Bollaert

Het projectgebied ligt tussen de Zeilstraat, de Vaartkom en het Engels Plein. Langs de noordzijde wordt het project begrensd door de Ludenscheidsingel, de ringweg van Leuven gelegen achter het Engels Plein – dit is een drukke verkeersader. Nabij het project liggen de historische gebouwen van de Stella Artois brouwerij, waarvan een deel werd herbestemd. Aan de overkant van de Vaart ligt de nieuwe stadswijk Tweewaters.

Sky One Leuven Beeld Stijn Bollaert
foto: Stijn Bollaert

Monoliet

De grillige vorm van het perceel levert een specifieke volumetrie op die sculpturaal vormgegeven werd. Het blok vormt een monoliet geheel dat tegelijkertijd een slanke indruk maakt. Deze volumetrie ontstaat vanuit de opgelegde envelop, welke de volgende vereisten heeft opgelegd:

- Bouwlaag 0 en 1: 100 procent bebouwing van het kavel;
- Bouwlaag 2 – 4: 70 procent bebouwing;
- Bouwlaag 5 – 9: 25 procent bebouwing.

In totaal beslaat het gebouw een bruto vloeroppervlakte van ongeveer 6.000 m2.

De monoliet correspondeert in deze bouwhoogtes met het maaiveld en de publieke ruimte, met de hoogtes van de naastliggende gebouwen in het bouwblok, en met de hoge volumes in de directe omgeving, welke het historische stadslandschap mee bepalen, zoals de prominente silo’s.

Appartementen

Het gebouw huisvest voornamelijk 37 appartementen en op de begane grond een commerciële ruimte van ongeveer 1.000 m2. De gemiddelde netto oppervlakte van de appartementen is 91,5 m2. Het kleinste appartement telt 56 m2 netto en het grootste 118 m2. In de diepere bouwlagen (0 – 4) zijn diepe appartementen ontworpen met tweezijdige lichttoetreding. In het hoge bouwdeel (laag 5 – 9) zijn op elke laag twee appartementen ontworpen die elk een panoramisch, driezijdig uitzicht over Leuven bieden. Het dakvlak is omhuld door een kroon van glas en planten. Hier liggen de privé terrassen van de twee hoogste appartementen.

De connectie met het maaiveld is zowel functioneel als architectonisch een belangrijk element om het gebouw te verankeren op zijn plek. De gevel aan de Zeilstraat, de straat tussen de twee hoge bouwblokken, is de uitgelezen plaats om een inrit voor auto’s te voorzien. Aan de kant van het Engels plein zit een fietsenstalling, de in- en uitblaas voor de rookwarmte-afvoer van de parkeergarage en twee toegang tot één van de drie trappenhallen. De parkeergarage beslaat drie ondergrondse bouwlagen. Er zijn hier 54 parkeerplaatsen voor auto’s voorzien, en er is stallingsplaats voor 75 fietsen.

Sky One Leuven Beeld Stijn Bollaert

Baksteen

De massiviteit van het volume wordt benadrukt door het continue gebruik van baksteen. De eenheid van de verspringende volumes wordt versterkt door een lijnenspel van horizontale en verticale banden over de gevel. De baksteen die gebruikt werd is een lichte, witgrijze paramentsteen van producent Wienerberger. Dit is een lange, smalle steen. Deze steen werd gebruikt om een gevelgeleding van horizontale en verticale banden van 61 cm dik te vormen. De bakstenen vlakken hiertussen liggen iets terug, waardoor er een diepte-effect gecreëerd wordt. Hierdoor krijgt het gebouw schaal. In deze terug gelegen vlakken liggen ook de raampartijen. Diepe insnijdingen in het volume zorgen voor een dynamische geleding van de monoliet. Het schrijnwerk wordt opgetrokken uit champagnekleurig geanodiseerd aluminium. De raamdorpels op de verdiepingen worden voorzien van aardegebakken dorpels, de kleur van de gevelsteen benaderend. Dit product is het resultaat van ambachtelijk onderzoek in samenwerking met steenproducent Wienerberger.

De materialisatie accentueert aldus de verschillende gezichten van het gebouw. Het opent zich naar de stad met grote terrassen en glaspartijen. Het sluit zich naar de ringweg, waar geluidsbelasting beperkt wordt door kleinere glasoppervlakken. Sommige ramen zijn verborgen achter opengewerkt metselwerk. De grillige hoeken van het volume tonen telkens een verassende volumetrie van prismatische, bakstenen volumes.