Hergebruik van materialen
Toelichting door RoosRos Architecten - In de multifunctionele accommodatie MFA Boezem & Co in Oud-Beijerland is hoog ingezet op het hergebruiken van materialen en reststromen. Materialen uit onder andere woningen, die zijn gesloopt, zijn geoogst en ingezet als bouwmateriaal. Houten vloer- en dakbalken van de woningen zijn als dragende binnenspouwbladen gebruikt.
De oude vloerplanken zijn verwerkt tot een demontabel houten lamellen plafond, letterlijk en figuurlijk up-cycling. De gevelpuien zijn gemaakt van geoogste gelamineerde spanten en oude meerpalen zijn tot dakrand verwerkt. Thermische en akoestische isolatiematerialen zijn vervaardigd uit oude spijkerbroeken, ingezameld door schoolkinderen uit Oud Beijerland. Rondom de gedemonteerde woningen lagen trottoirtegels met verschillende gekartelde kantafwerkingen.
MFA voorbeeldproject
Deze tegels zijn gehalveerd en verwerkt in de gevels als metselwerk. Verder zijn er materialen gebruikt die bij andere bouwwerken ‘over’ waren en in de loods van de aannemer waren opgeslagen zoals partijen wand- en vloertegels en muurverf. Bijzonder is ook de demontabele fundering bestaande uit stelconplaten met daarop funderingsstroken met een nastelmogelijkheid voor de vloeren. De nieuwe MFA is maatschappelijk breed gedragen en gerealiseerd door de inzet van de gemeenschap. Ook is de MFA een voorbeeldproject voor (basisschool) leerlingen. Educatie wordt als belangrijk middel gezien om de circulaire economie vorm te geven. Boezem & Co is daar een zichtbaar resultaat van!
Focus verleggen
Projectarchitect Mark Boschman van RoosRos legt uit: “Nu termen als BENG, energieneutraal of nul op de meter steeds meer standaard worden binnen onze projecten, verleggen wij onze focus naar de implicaties van onze ontwerpen op gezondheid, milieu en verantwoord materiaalgebruik. Een gebouw met toekomstwaarde is in onze ogen sowieso energiezuinig, belast het milieu minimaal, draagt bij aan het welbevinden van de gebruikers en kan flexibel meebewegen met veranderingen.” Om die woorden om te zetten in daden nam RoosRos bij de selectie voor het ontwerp van MFA De Boezem & Co. in Oud-Beijerland stevig stelling door te kiezen voor sloopafval als primair bouwmateriaal.
Puttershoek
In het nabijgelegen Puttershoek gingen 15 oude woningen tegen de vlakte en RoosRos koos ervoor de materialen die daarbij vrij kwamen te hergebruiken. De constructeur van het project, IMd Raadgevende Ingenieurs, werd gevraagd mee te denken.
Projectleider Elise Bilardie vertelt: “Wij hebben vanaf het prille begin bij alles nagedacht hoe we ofwel de materialen uit Puttershoek, ofwel circulaire materialen konden toepassen. Zo hebben we in overleg met RoosRos de dragende houtskeletbouw wanden, en het dak geconstrueerd van hout dat uit Puttershoek kwam. Voor de fundering kozen we een voor deze regio ongebruikelijke oplossing. In principe moet je hier heipalen gebruiken. Maar omdat die methode niet circulair is, besloten we een fundering op staal van gerecyclede stelconplaten te plaatsen. Bijna Alle gebruikte materialen zijn hergebruikt en zijn na de levensduur van dit gebouw opnieuw te gebruiken. Zo hebben we steeds voor ieder constructieonderdeel de meest circulaire oplossing gekozen.”
Nieuw perspectief
Ook bij de aannemer van de nieuwbouw, Jongekrijg+MaasBouw, ging het circulaire denken dankzij dit project in een hogere versnelling. Uitvoerder René Lonkhuizen vertelt: “Voor ons was het de eerste keer dat wij het idee van afval als grondstof zo ver doorvoerden. Het sloophout, de oude zinken goten, de oude trottoirtegels, allemaal hebben we die aangepakt, schoongemaakt, verwerkt tot nieuwe materialen en gebruikt bij de bouw. Dat was echt even omschakelen. Het is natuurlijk makkelijker om kant en klare nieuwe materialen te gebruiken. Maar het leuke is dat gaandeweg iedereen hier steeds enthousiaster werd. Toen we gingen zien wat voor moois je kunt maken van oude bouwmaterialen ging er echt een knop om. In dat opzicht is er in ons bedrijf echt een nieuw perspectief ontstaan.”
Achtertuin
In juli 2020 is MFA De Boezem & Co. opgeleverd. Mark Boschman: “Het is een mooi project geworden, dat de grenzen van duurzaam, demontabel en circulair bouwen weer iets heeft verlegd. Helaas is 100% circulair nog niet mogelijk, maar ook de nieuwe materialen hebben we zo verantwoord mogelijk gekozen, uit hernieuwbare bronnen en zoveel mogelijk biobased. Zeker omdat we deze MFA in ‘onze achtertuin’ in Oud-Beijerland hebben mogen realiseren maakt dit ons nog eens extra trots.”
Lees ook
