Hoofdkantoor ABN AMRO in Amsterdam door Willem Jan Neutelings

Door Janny Rodermond - Consistentie is kenmerkend voor de reeks recente ontwerpen van Neutelings. Hij profileert zich nadrukkelijk als een architect die concepten wil leveren. Dit ontaardt echter niet in pogingen allerlei vluchtige trends te vertalen in verleidelijke tijdschriftenarchitectuur. Zijn ontwerpen rijgen zich aaneen tot een oeuvre met een evenwichtige kwaliteit, waarin een aantal thema's steeds opnieuw met elkaar vervlochten wordt. Een gedegen gevoel voor esthetiek combineert hij met een onbevooroordeelde houding ten opzichte van de wensen van de opdrachtgever, interesse voor de gebruiks- en belevingswaarde met een rationele analyse van het ontwerpinstrumentarium en ecologische vereisten met de nieuwste inzichten in de bouwtechnologie. Neutelings is een nazaat van Team X èn van OMA, die met een mengeling van lichte ironie en respect de erfenis van de voorvaderen consumeert en uitbreidt.

De ontwerpopgave is opgevat als een zoektocht naar een ruimtelijk organisatiemodel, dat plaats biedt aan de veeleisende uitdaging van het moderne bankbedrijf: een complex, dynamisch en snel transformerend internationaal netwerk van netwerken. De voorgestelde kantoortypologie is gericht op optimalisering van de werkomstandigheden. Een efficiënt gebruik van de uitermate kostbare grond vormt de motivatie voor de stapeling van functies in één volume. De beperkte bouwdiepte van de kantoorlagen veroorzaakt holtes in de bouwmassa, de zogenaamde pockets. De glazen omhulling verleent deze een ‘mediterraan’ klimaat en maakt natuurlijke ventilatie van de kantoorruimtes mogelijk. Er ontstaat een verticale stad; een structuur die een flexibel gebruik garandeert. De grootste pockets zijn uitgewerkt als pleinen, met openbare functies, de middelste als ‘buurtpleintjes’ met gemeenschappelijke faciliteiten en de kleinste als verschillend ingerichte tuinen, die de kantoorafdelingen een eigen atmosfeer verlenen. Naar analogie van de stad omvat het gebouw routes voor snelverkeer en een boulevard, in de vorm van liften en een roltrap. Deze voeren bezoekers dwars door het gebouw. Binnenwegen, bestemd voor intern verkeer, bestaan uit wenteltrappen en transportliften vervullen de functie van railverbindingen. Voorgesteld wordt “de ruimtelijke modellen te bouwen met niet eerder toegepaste technieken voor constructie en klimaatbeheersing, die een hoge mate van effectiviteit, eenvoud en elegantie combineren met gebruiksvriendelijkheid en energiebeheersing”. Gekozen is voor een esthetiek die aansluit bij beeldpatronen, die gegenereerd worden door geavanceerde netwerkstructuren. Tegelijk moeten de eenvoud van de hoofdvorm, de ingehouden detaillering en de formele positionering aan de as van Berlage aansluiten bij het klassieke representatieve beeldkarakter van een bank.