Woningbouwcomplex Hollainhof in Gent door Willem Jan Neutelings

Door Janny Rodermond - Consistentie is kenmerkend voor de reeks recente ontwerpen van Neutelings. Hij profileert zich nadrukkelijk als een architect die concepten wil leveren. Dit ontaardt echter niet in pogingen allerlei vluchtige trends te vertalen in verleidelijke tijdschriftenarchitectuur. Zijn ontwerpen rijgen zich aaneen tot een oeuvre met een evenwichtige kwaliteit, waarin een aantal thema's steeds opnieuw met elkaar vervlochten wordt. Een gedegen gevoel voor esthetiek combineert hij met een onbevooroordeelde houding ten opzichte van de wensen van de opdrachtgever, interesse voor de gebruiks- en belevingswaarde met een rationele analyse van het ontwerpinstrumentarium en ecologische vereisten met de nieuwste inzichten in de bouwtechnologie. Neutelings is een nazaat van Team X èn van OMA, die met een mengeling van lichte ironie en respect de erfenis van de voorvaderen consumeert en uitbreidt.

In het ontwerp voor het Hollainhof hanteert Neutelings de typologie van een begijnhof als basis voor een hedendaags stedelijk woonmilieu. Kenmerkend voor het evenwicht waarnaar Neutelings vaak lijkt te zoeken is de wijze waarop hij de kwaliteiten van de hof schetst in “de balans tussen beslotenheid en openheid, tussen het individu en het collectief, tussen klein- en grootschaligheid, tussen monumentaliteit en alledaagsheid, tussen stedelijkheid en dorpsheid”. Strak afgebakende privéruimtes zijn in het ontwerp gecombineerd met een maximaal open gehouden, maar van de straat afgesloten collectieve buitenruimte. De individuele woningen vormen samen een monumentaal complex, dat een ander grootschalig element in de vorm van een kazerne vervangt. De lange zijden van het vrijkomende terrein bieden weinig aantrekkelijke wooncondities. Ook daarom is een naar binnen gerichte woonvorm voor de hand liggend.

De woningen zijn gegroepeerd in vijftien blokjes, die de stedelijke wanden vormen. Elk blokje is opgebouwd uit vier duplexwoningen en twee tot vier dakwoningen, die via een buitentrap bereikbaar zijn. Ze zijn aaneengesmeed door een stelsel van ommuurde hofjes, die de wand van de binnenhof vormen. De begane grond van de straatwand langs de Brusselse Poort biedt ruimte aan winkels, kantoren etcetera. Aan de rivierzijde is in plaats van een weinig benutte groenstrook, een reeks patio’s opgenomen. Privacy en flexibiliteit in gebruik zijn typerend voor de woningplattegronden. In de blokjes is bijvoorbeeld een zone van slaapkamers opgenomen, die zowel horizontaal als verticaal aan de leefruimte gekoppeld kunnen worden. De dakwoningen vormen vrije variaties op de gezoneerde benedenwoningen. Ze beschikken over dakterrassen, die beurtelings aan de voor- en achterzijde gesitueerd zijn, zodat een afwisselend sculpturaal beeld ontstaat. Er is geen onderscheid tussen sociale huur- en koopwoningen, aangezien het programma en het budget volgens Neutelings nagenoeg gelijk zijn. De tuinmuren -de sokkel- zijn gedacht in betonnen elementen voorzien van een kleurpigment. De woonblokjes zijn bekleed met western red cedar en de binnenhof wordt voorzien van een dolomiet-  grind ver harding, bekend van de Franse parken.