Welke functie vervult de natuur in duurzaam bouwen?

Welke functie vervult de natuur in duurzaam bouwen?

Beschaving of natuur? We zijn gewend om deze concepten als een tweedeling te zien. En dat is een grote vergissing. Dit is duidelijk zichtbaar in de bouwsector, die weliswaar tot de beschaving behoort, maar zeer goed geïnspireerd kan worden door de natuur en er in harmonie mee kan 'werken en leven'. Welke functies vervult de natuur in duurzaam bouwen?

De natuur vernieuwt zich onophoudelijk. Dat werkt op een circulaire manier – elk element dat wordt gecreëerd, wordt omgezet en keert terug in een nieuwe vorm. Alleen menselijke activiteiten verstoren dit proces. Duurzaam bouwen keert terug naar het concept van een gesloten kringloop, via het gebruik van materialen die ofwel volledig kunnen worden gerecycled – zoals aluminium – ofwel kunnen worden verwerkt in een technologische cyclus, waardoor er nieuwe duurzaam geproduceerde producten uit ontstaan.

Er bestaat ook nog een andere oplossing – de biologische lus, d.w.z. het ontbinden van het materiaal tot mest. Tot voor kort was dit alleen beschikbaar voor hout, maar dankzij innovaties op dit vlak worden steeds meer bouwmaterialen op biologische basis gecreëerd. In het kader van de Dutch Design Week die eind 2021 in Eindhoven plaatsvond, werden huizen voorgesteld die gemaakt zijn van meer dan 100 verschillende plantaardige materialen. Zo kunnen hout, mycelium, zeewier, stro, plantaardige vezels, aarde en zelfs rioolwater worden gebruikt!

De natuur inspireert niet alleen via het aanleveren van grondstoffen, maar ook door ons te tonen dat ze verwerkt kunnen en moeten worden in een duurzaam productieproces.

Hourglass, Amsterdam, Netherlands. Toegepaste systemen: MB-86 SI, MB-SR50N, MB-SR60N. Project: Dam & Partners Architecten. Certificaat: BREEAM EXCELLENT.
Hourglass, Amsterdam, Netherlands. Toegepaste systemen: MB-86 SI, MB-SR50N, MB-SR60N. Project: Dam & Partners Architecten. Certificaat: BREEAM EXCELLENT.

Duurzaam bouwen is voor Aluprof niet simpelweg een idee – het is onze missie en doelstelling. De BREEAM- en LEED-certificaten die worden toegekend aan gebouwen waarin onze systemen worden gebruikt, zijn voor ons de beste onderscheiding – benadrukt Ralph van der Kooij, Sales Manager bij Aluprof Nederland BV.

Verschillende Aluprof-systemen verkregen ook het Cradle to Cradle-certificaat, wat een bevestiging is van ons streven naar harmonie met de natuur. Investeerders die ecologisch willen bouwen, maken graag gebruik van onze systemen MB-86 SI, MB-86 Casement, MB-86 ST, MB-70, MB-70 HI en MB-70 Casement die dergelijke certificaten hebben verkregen – voegt de expert toe.

'Natuurlijke' educatie

Observatie van het natuurlijke milieu, de cycli in de natuur en het gedrag van dieren en planten stelt ons in staat om methoden te creëren die de negatieve effecten van nieuw te bouwen gebouwen op het milieu verminderen. De oriëntatie van het gebouw, het gebruik van de dagcyclus en de zon om de ruimten te verwarmen en te verlichten zijn belangrijke elementen – dit alles is te danken aan het observeren van hoe resource management eruitziet in de natuur.

Een bijzondere toepassing van deze kennis is de biomimetische architectuur, die tot doel heeft de natuur na te bootsen. Gebouwen zoals Flor de Venezuela, dat afhankelijk van het weer 'bloemblaadjes-de muren' sluit, of Kunsthaus Graz in Oostenrijk, dat speciaal ontworpen schuine openingen gebruikt die zonlicht naar het interieur leiden, dit zijn voorbeelden waarvan de natuur de auteur is – benadrukt Michiel van Duren, Managing Director bij Aluprof Nederland BV.

Kunstgalerij Kunsthaus Graz, Oostenrijk. Project: Peter Cook i Colin Fournier.
Kunstgalerij Kunsthaus Graz, Oostenrijk. Project: Peter Cook i Colin Fournier.

Bouwen met de natuur op zijn Nederlands

In vergelijking met andere Europese landen telt Nederland veel bouwprojecten die in verbinding staan met het gebruik van de natuur en de ondersteuning ervan. Men put actief kennis uit de natuur en experimenteert hiermee. Dit is een zeer proactieve benadering, want terwijl in andere landen het minimaliseren van door de bouw aan de natuur veroorzaakte schade de dominante trend is – vooral door de koolstofvoetafdruk te verkleinen en bouwmaterialen te recyclen, wordt in Nederland samengewerkt en met inspiratie vanuit de natuur ontworpen.

Dankzij het aanwenden van de dynamiek van de natuurlijke omgeving en het ondersteunen van natuurlijke processen die worden waargenomen in de natuur, is het mogelijk om natuurvriendelijke bouwwerken te creëren. Een voorbeeld is het vervangen van de traditionele kades door zand (wat enorme financiële investeringen vereiste) door het concept van geconcentreerde voeding. In plaats van kleine hoeveelheden zand te verdelen over verschillende geërodeerde locaties, is een eiland van zand gecreëerd dat door de wind en golven wordt aangevoerd daar waar het nodig is. Het natuurlijk ecosysteem is niet verstoord, en een deel van het werk wordt verricht door de natuur.

Een ander voorbeeld is het dempen van golven zodat de dijken die nodig zijn voor de bescherming tegen overstromingen lager en lichter kunnen worden (wat zich vertaalt in het feit dat de bewoners van gebouwen achter de dijken een beter panorama en een ongerept zicht op de hoge dijk hebben). Hiervoor worden wilgenbossen en ondiepe kades aangelegd, die ook kunnen fungeren als natuurreservaat of recreatiegebied. Dit concept ontleend aan de natuur werkt uitstekend, bijvoorbeeld in de plaats Kleine Noordwaard.

Let's Build a Better Future

De natuur zet ons aan anders denken en tot wijzigingen en toont hoe duurzaamheid in samenspraak met de natuur kan worden bereikt. Luister er simpelweg naar creëer synergie met de natuur.

Bouwen in harmonie met de natuur betekent niet alleen het gebruik van hernieuwbare energie. We hoeven niet in hutten te wonen of ons te beperken tot houten constructies om in harmonie met de natuur te bouwen. Bauxieterts, afkomstig uit onze natuurlijke omgeving, is niet onuitputtelijk, maar aluminium kan vrijwel onbeperkt worden verwerkt zonder dat de oorspronkelijke eigenschappen verloren gaan. Het is ook duurzaam bouwen dat we van de natuur hebben geleerd – benadrukt Michiel van Duren van Aluprof.

Artikel gesponsord door Aluprof.

Multi Brussel; Interalu, LCC

Circulair bouwen met klimaatplafonds: project Multi in Brussel zet de...

CONIX RDBM Architects transformeerde de oude Philips-toren in Brussel van een modernistische black box tot een open gebouw met meerdere publieke functies. Het bureau zette in op zoveel mogelijk hergebruik van materialen. Ook voor het interieur werden bewuste keuzes gemaakt, waaronder de klimaatplafonds van Interalu. 'Deze zijn veel duurzamer dan airconditioning, doordat het energieverbruik veel lager ligt', vertelt Jorden Goossenaerts, CEO van CONIX RDBM Architects.

Tuinen van Zandweerd: moderne technologie en duurzaam bouwen komen samen

Tuinen van Zandweerd: moderne technologie en duurzaam bouwen komen...

In Deventer, een stad bekend om haar historische charme, is een modern woonproject gerealiseerd: Project 'De tuinen van Zandweerd'. Dit project richt zich op het bieden van duurzame en comfortabele woonoplossingen.  DUCO speelt in dit project een centrale rol in het leef- en thermisch comfort van de woning. 

Foto: Joep Jacobs

Energieneutraal dorpshuis in Zeeland met sleutelrol voor aluminium...

Het dorpshuis in de gemeente Zeeland in Noord-Brabant heeft een metamorfose ondergaan. Twee nieuwe delen zijn gecombineerd met het oude parochiehuis en het gebouw heeft een multifunctioneel karakter gekregen. Architectenbureau De Twee Snoeken koos voor transparante aluminium gevels. Een verslag van het project.

Luc Baltus, algemeen directeur van VDR Bouwgroep. Foto: Guido Benschop

VDR Bouwgroep: 'We kunnen niet eindeloos doorgaan met nieuwe...

Hoe gaat de bouwsector de klimaatdoelen van Parijs halen? Volgens Luc Baltus van VDR kan de branche in ieder geval niet eindeloos doorgaan met het gebruik van nieuwe materialen en is losmaakbaarheid één van de oplossingen. Ook zet de algemeen directeur vraagtekens bij de drang van bedrijven om alsmaar te blijven groeien. "Wanneer is het genoeg?"