Montessori Kleuterschool, Jablonec nad Nisou, Tsjechië - Mjölk architekti en Projektový atelier David

Kleuterscholen zijn gebouwen waar kleine kinderen de meest fundamentele relaties met de wereld ontwikkelen. In tegenstelling tot thuis is het een plek waar je voor het eerst alleen bent. Weg van je veilige familie kom je vaak voor het eerst in je leven in contact met jezelf, anderen en je omgeving. Kleuterscholen horen buitengewone gebouwen te zijn waarvan de primaire functie is om kinderen het gevoel te geven dat de wereld een prachtige en leuke plek is om in te leven.

Tekst door Linka | Beeld BoysPlayNice

Een cacaoschraapsel in een durit glas. Het zonlicht schijnt door de jaloezieën de kamer binnen terwijl ik doe alsof ik slaap. De geur van de lakens op de piepkleine bedden. De smalle, sombere gang die naar de tuinen leidt. Oud linoleum in de eetkamer. Tafels met plastic tafelkleden en een patroon van roze bloemen...

Het ontwerpen van kleuterscholen brengen allerlei onzinnige normen, beperkingen en andere regelgeving vanuit overheden. Je wilt een plek creëren waar kinderen blij zijn en de wereld kunnen verkennen. In plaats daarvan wordt de ontwerpopgave een complexe wiskundige vergelijking van allemaal voorwaarden. Wij begrijpen dit niet. De kinderen, om wie het gaat, worden namelijk volledig buiten beschouwing gelaten. Dit terwijl ze in staat zijn om voor zichzelf te spreken door simpele vragen over architectuur te beantwoorden. Vandaar hebben wij in Jablonec, bij de uitbreiding van een kleuterschool, met de kinderen ontworpen om ze zo veel mogelijk plezier te verzorgen.

Montessori kleuterschool door Mjölk architekti en Projektový atelier David. Beeld: BoysPlayNice
Montessori kleuterschool door Mjölk architekti en Projektový atelier David. Beeld: BoysPlayNice


We hebben een een veilig maar vrij ontwerp neergezet. Het geeft ruimte voor de kinderen om zich te ontwikkelen en voldoet aan hun behoeften. Zo stelden we ons voor dat de kinderen door de badkamers konden rennen van het oude naar het nieuwe gedeelte, op het dakterras met een mooi uitzicht konden spelen en vrij door het interieur kunnen bewegen in de open ruimte. De binnenruimte is vandaar over vier verdiepingen verdeeld, overzichtelijk en verbonden met glijbanen, waar je ook plekjes hebt om je terug te trekken. Dit allemaal zonder te bezwijken aan regels die juist een saaie omgeving aanjagen.

Om dit te bewerkstelligen is de uitbreiding van de Montessori-kleuterschool in Jablonec nad Nisou direct naast de historische kleuterschool geplaatst en verbonden op de eerste en tweede verdieping. De eenvoudige opzet van gewapend beton heeft paar uitsteeksels, die geheel omhuld zijn met roestvrijstalen gaas. Zo contrasteert het qua vorm en materiaal met dit grotere gebouw.

Van binnen is het gebouw verticaal verdeeld in een begane grond en drie tussenverdiepingen rondom een trappenhuis en een vide, waarboven een groot dakraam in het dak zit. Op de tussenverdiepingen zijn ruimtes kunnen de kinderen hun gang gaan. Elke tussenverdieping heeft een andere sfeer en vorm om de geest van de kinderen op een andere manier te prikkelen. De buitenruimten zijn makkelijk te betreden. Je kan vanaf de begane grond direct naar het betonnen beschutte speelterras boven de parkeerplaats en vanaf het derde tussenniveau kom je via de buitentrap bij het dakterras. Deze is voorzien van een vangnet en kan een grote zomerspeeltuin. Een speels ontwerp voor een speelse kindertijd.