Toelichting OKRA landschapsarchitecten | Beeld Aitor Ortiz & Karolina Samborska
Het ontwerp onthult diverse historische lagen en combineert deze met nieuwe elementen tot één narratief landschap. De verschillende hoogtes en gebieden worden verbonden met een scenografische route, waarlangs historische en hedendaagse elementen samen het verhaal van de plek vertellen. Het hoogteverschil van het gebied is daarbij onderdeel gemaakt van zowel de beleving zelf als van de ruimtelijke relatie met de omliggende stad.
Het nieuwe ontvangstgebouw, ontworpen door AAPP architectes, verbindt het terrein met de omliggende stad en vormt zo het start- en eindpunt van de bezoekroute. Via de Esplanade van het heden, een parkachtige route met banken die het verhaal van de plek beschrijven, betreedt de bezoeker het terrein. Om de historische route waarmee de gedeporteerden arriveerden te herstellen is hiervoor een deel van het hoger gelegen gebied opnieuw afgegraven. Beneden aangekomen betreedt de bezoeker de Ruimte van het geheugen, waar zich de historische elementen van het landschap bevinden. Langs het historische passagiersgebouw, voert de route over de rails richting een rij van 74 zuilen. Deze verbeelden en benoemen de konvooien richting Auschwitz-Birkenau.
De route loopt door langs de naoorlogse betonnen muur, waarin de tekst “Si lécho de leur voix faiblit, nous perirons” van Paul Eluard is gegraveerd: “Als de echo van hun stem vervaagt, zullen we omkomen”. Het centrale punt is het historische goederenstation, waarvandaan de deportaties vertrokken. Recht voor het goederenstation is een nieuw platform van het formaat van één goederenwagon op de rails geplaatst. Dit dient als de nieuwe locatie voor herdenkingen en evenementen. Bezoekers voltooien de route door de rails opnieuw over te steken via het pad naar het entreegebouw. Er is veel aandacht gegaan naar het creëren van een plek die met behoud van historisch historische karakter zo toegankelijk mogelijk is voor breed publiek. Daarnaast was er sterke focus op het versterken van de bestaande biodiversiteit. Aan de zuidwestelijke zijde zorgt een wilde tuin voor een natuurlijke buffer voor de omliggende gebieden.
Bobigny is het enige bewaard gebleven deportatiestation van Frankrijk. Na de oorlog werd de plek gedomineerd door een schroothandelaar die het grootste deel van het terrein in gebruik had. Toen de gemeente begin deze eeuw het gebied kon overnemen ontstond het plan voor een herstel tot herdenkingsplek. In samenwerking met betrokken comités en stichtingen werd een ontwerpprijsvraag uitgeschreven dat werd gewonnen door het team van OKRA. Zij werkten voor het ontwerp samen met AAPP Architectes, AEU Ecologists, OTCE engineers en 8’18 Lighting designers.
