Toelichting VenhoevenCS architecture+urbanism | Beeld Ossip van Duivenbode
Om op dit infra-knooppunt juist voetgangers meer ruimte te geven is, op de drukste plek van Amsterdam, bovengronds 6.000 m2 openbaar gebied vrijgespeeld door fietsen onder water te stallen. De boulevard en het houten dek op de aanvaarbescherming, met trappen die aflopen naar het water, bieden nu een wandelroute en zitplekken met zicht over het IJ. Onder de stalling zijn maatregelen getroffen om de ecologie van het IJ te versterken. Hiermee draagt de stalling bij aan de stedelijke cultuur.
IJboulevard is een integraal ontwerp en een samenwerking tussen VenhoevenCS architecture+urbanism, Van Hattum en Blankevoort en DS landschapsarchitecten. De onderwaterconstructie van de fietsenstalling draagt de stempel van DS landschapsarchitecten, terwijl het Team Ontwerp Publieke Ruimte van de Gemeente Amsterdam verantwoordelijk is voor de inrichting van de openbare ruimte bovenop de stalling.
De fietsenstalling bestaat uit 3 betonnen elementen die zijn ingevaren, naast elkaar geplaatst en afgezonken in het IJ. Het interieur kenmerkt zich met vloeiende lijnen en zorgvuldig gedetailleerde ronde vormen. Houten wanden, subtiele verlichting en een rustig kleurpalet vergroten de overzichtelijkheid en de oriëntatie. Ruime trapgaten, uitgevoerd in natuursteen, en met grote glasoppervlakken wordt beneden voor daglicht gezorgd en biedt de boulevard al zicht op de stalling.
Fietsenstalling IJboulevard is integraal ontworpen en toekomstbestendig, klimaatadaptief en natuurinclusief gerealiseerd. Het energieverbruik is er laag, het installatieconcept ‘low tech’ en de materialen zijn duurzaam en zo veel mogelijk recyclebaar. Tussen de palen die onder water de constructie fixeren, faciliteren biohutten, hout, kokosmatten en poreus beton het waardevolle ecosysteem van het IJ.
De stalling biedt contrast aan de drukte van het mobiliteitsknooppunt. Daarnaast is de stalling geïntegreerd in de context van de stationsomgeving. Er is aansluiting bij de ‘vormentaal’ van het station. Denk hierbij aan de ronde glaspuien van de IJhal en de cockpits van het busplatform. De entrees naar de fietsenstalling zijn met dezelfde donkergrijze natuursteen afgewerkt als de boulevard, hiermee is de overgang geleidelijk en wordt het interieur het verlengstuk van de nieuwe openbare ruimte.
Ook onder de fietsenstalling bevordert IJboulevard zijn omgeving. Het rijke waterleven van het IJ, bevolkt door inheemse en exotische soorten, wordt gestimuleerd door verschillende maatregelen die zijn toegepast bij de bouw van de fietsenstalling. Biohuts, gaaskooien gevuld met grote schelpen, dienen als kraamkamers voor jonge vissen. Ruw afgewerkte betonwanden bevorderen de hechting van waterplanten en mosselen, waardoor de leefomgeving onder water wordt uitgebreid en verrijkt.
