ARC24: Hortus Ludi, Nijmegen - Studio Architectuur MAKEN

Hortus Ludi is een ensemble voor mensen die op zoek zijn naar een nieuwe manier van wonen en leven: collectief, circulair, klimaatadaptief en natuurinclusief. Waar eens een school stond, staan nu 2 houten woongebouwen met 11 duurzame woningen, omringd door een kloostertuin. Duurzaamheid maakt een belangrijk onderdeel uit van de esthetiek van de gebouwen. Het gevelbeeld refereert aan het naast gelegen klooster. Deze integrale architectuur verbindt duurzaamheid, plek en mensen met elkaar.

Toelichting Studio Architectuur MAKEN | Beeld Maarten van Apeldoorn

De woongebouwen en het poortgebouw zijn ontworpen als een voortzetting van het kloosterensemble met eenzelfde maat, schaal, compositie en ornamentiek. De geornamenteerde dakrand onder het sedumdak is een herinterpretatie van de rijk gedetailleerde dakranden van de naastgelegen kloostergebouwen. In de houten ornamenten zijn 127 nestkasten geïntegreerd voor vleermuizen en mussen. Stadsnatuur krijgt daarmee de hoofdrol in de architectuur, hier wonen meer mussen dan mensen.

Hortus Ludi is van buiten naar binnen ontworpen, met de tuin als startpunt. Bij het tuinontwerp was het uitgangspunt het versterken van de aanwezige biodiversiteit. Samen met ecologen (Bureau Stadsnatuur en Buro Lubbers) is o.a. gekozen voor inheemse beplanting, sedumdaken en lage hagen als erfafscheiding. Bewoners delen een toekomstvisie en overleggen gezamenlijk over tuin en poortgebouw. Met constructeur, CLT-bouwer, bouwfysisch adviseur en installateurs is nauw samengewerkt in 1 BIM-model.

Beeld Maarten van Apeldoorn
Beeld Maarten van Apeldoorn

De materialisatie van Hortus Ludi is in alle opzichten vernieuwend. Om de CO2 impact te beperken is ervoor gekozen om de woningen te realiseren met biobased materialen: een kruislaaghout (CLT) constructie, natuurlijk vergrijzend houten geveldelen en groene daken. In het poortgebouw zijn zoveel mogelijk materialen hergebruikt: een restpartij gevelstenen, oude klinkers op de vloer en hergebruikt plastic leien op het dak. In deze ontmoetingsplek is van afval iets moois gemaakt.

De houten casco’s met grote vides dragen hellende daken, waarop een sedumdak is aangelegd. De natuurlijk vergrijzende grenenhouten geveldelen zijn aangebracht met een open systeem met diverse lattenbreedtes, zodat de horizontale schaduwvoegen die aansluiten op de compositie van het naastgelegen pand extra leesbaar zijn. In het poortgebouw staat hergebruik centraal met een gevel van reststenen, een vloer van oude straatklinkers en "Pretty Plastics" dakbekleding van hergebruikt plastic.

Beeld Maarten van Apeldoorn
Beeld Maarten van Apeldoorn

De gezamenlijke tuin biedt ruimte voor voor het collectief en biodivers groen. Er zijn grote oude bomen, aanplanting van nieuwe bomen en struiken, een wadi en lage heggen als erfafscheidingen. Elke woning heeft een klein terras aan de tuin, met pergola en tuinkast met geïntegreerde regenwaterton. Samen met de nestkasten in de dakranden verrijken deze ingrepen de biodiversiteit in de wijk. Deze ornamenten refereren naar de rijk gedetailleerde dakrand van de naastgelegen kloostergebouwen.

Een groot deel van de bewoners heeft bewust voor dit project gekozen vanuit een gedeeld ideaal. Het gezamenlijk gebruik van ruimtes versterkt niet alleen de duurzame band met de omgeving maar creëert ook een onderlinge verbondenheid tussen de bewoners. Samen geven zij vorm aan gebruik van de tuin en het poortgebouw. Het “Ommetje” dat tussen Hortus Ludi en de begraafplaats ligt blijft openbaar toegankelijk, zodat de kloostertuin beleefbaar blijft voor buurtbewoners.

De redactie van de Architect selecteert elke dag het belangrijkste nieuws. Heb je nieuws dat misschien voor ons interessant is? Mail dan naar redactiedearchitect@vmnmedia.nl.