Zo zette Reinoud Schaatsbergen tien van zulke methodes op een rijtje. Omdat er nog geen officiële rekenmethode bestaat, is er een wildgroei aan rekentools. Vaak gebaseerd op de door de overheid voorgeschreven MPG (Milieuprestatie Gebouwen) en het Paris-Proofrekenprotocol. Hij analyseerde de tools en maakte een overzicht.
Levs is een van die bureaus die zijn eigen rekentool ontwikkelde, de Carbon Cost Tracker. Daarnaast staat het bureau in het magazine met Root, een houten woongebouw in Eindhoven. Robert-Jan de Kort bezocht drie woongebouwen van hout, dat hij ziet als het aangewezen bouwmateriaal om op korte termijn de CO2-uitstoot van de bouwsector aanzienlijk te reduceren. Vooral in de woningbouw waarin de komende jaren meters worden gemaakt. De andere twee projecten die hij bespreekt zijn Hortus Ludi in Nijmegen door Architectuur Maken en Mooijburg 12.06 in Amsterdam door Natrufied.
Marc Koehler Architects bouwde niet één duurzaam woongebouw, maar een hele buurt. Afke Laarakker toog naar Buiksloterham in Amsterdam waar het bureau Republica realiseerde. Deze proeftuin combineert principes van het open bouwen met energiedoelstellingen. ‘Er zijn veel kansen met Republica als prototype om op te schalen naar duurzame systemen op buurt- en wijkniveau’, aldus partnerarchitect Eric Thijssen.
Ook onderwijsland lijkt een groeiend belang te hechten aan duurzaam bouwen. Allereerst bezocht Schaatsbergen het Marga Klompé Building op de Tilburgse universiteitscampus. Het blok ontworpen door Powerhouse Company staat op een compacte kavel en ziet er sjiek uit, ondanks dat het is ingepakt met onder andere een isolatie van gerecyclede spijkerbroeken.
Vervolgens ging Floortje Keijzer naar het Langeveld Building van de Erasmusuniversiteit in Rotterdam. Zij schrijft dat het pand op het eerste gezicht een standaard onderwijsgebouw lijkt, maar toch bijzonder innovatief is. Er is een hoog percentage hergebruikte materialen toegepast en er is een low-techinstallatiesysteem dat het gebouw op wind- en zonnekracht ventileert. Binnen is het gebouw een ‘groene onderwijsoase’.
Het Langeveld Building is een ontwerp van Paul de Ruiter die Keijzer voor deze editie uitgebreid interviewde over duurzaam bouwen: ‘Wie niet meegaat heeft straks een gebouw dat niet verkocht of verhuurd wordt’, voorspelt hij. Willem van Genugten, een van de initiatiefnemers van de duurzame denktank Carbonlab van Group A Architects, is het hier roerend mee eens. Schaatsbergen interviewde hem over het Carbonlab. Hiermee wil hij energiepositief bouwen aanjagen, om zo de duurzaamheidstransitie voort te stuwen maar ook om Group A toekomstbestendig te maken.
Twee andere duurzame gebouwen die worden besproken zijn Kantoor Vol Afval in Valkenburg en het Centre Aquatique in Parijs. Architectenbureau Popma ter Steege renoveerde een verouderd defensiekantoor uit 1980 tot een toonbeeld van circulaire renovatie. Met bijna alleen maar bestaande materialen. Dat was niet gemakkelijk, vertelt Josse Popma aan Charlotte Thomas. ‘Je moet iedereen meekrijgen in het verhaal om het hoogst haalbare hergebruik te bereiken.’
Keijzer nam de trein naar Parijs. Voor de komende Zomerspelen is maar één nieuw stadion gebouwd: het Centre Aquatique. Het ontwerp is van VenhoevenCS en het Franse architectenbureau Ateliers 2/3/4/. Naast dat Keijzer het houten dak met een overspanning van negentig meter ‘ronduit spectaculair’ vindt, is het stadion een ware toevoeging voor de banlieue waarin het staat. ‘De hoge duurzaamheidsambities en de grote pot geld die bij een olympisch toernooi horen, hebben dit project vleugels gegeven die de wijk ten goede komen.’
Tenslotte reflecteert Sander Woertman in een essay op wat een werkelijk duurzaam gebouw is. Het lijkt misschien eenvoudig, duurzaam bouwen, maar sommige oplossingen rijmen niet met de Nederlandse wet- en regelgeving of passen slechts in specifieke situaties. Hoe kan de sector hiermee omgaan en wat vraagt dit van ontwerpers? Woertman zet zeven adviezen op een rijtje om een stap vooruit te kunnen zetten.
Naast de thematische verhalen zijn ook de vaste rubrieken weer terug in het nieuwe nummer:
- Mevr. De Architect Saartje van der Made: ‘Mijn collega’s noemen mij het geweten’
- De tekening door Jacopo Zani: Nieuw leven voor vervallen mijnsteden
- Nooit gebouwd: Fivelgo in Oost-Groningen, door Riek Bakker, Wim Hartman e.a.
- Start-up Dérive: ‘We verbinden veel, daarom zijn we interessant voor fondsen en opdrachtgevers’
- Meubel: Heilig Objects, door Daniel Heilig. In het kielzog van grote architecten
- Het eerste huis van Henri Borduin
- Materiaal: 3D-wandtegels van Novel Grey
- De plattegrond: Binnen en buiten zijn één in de Siedlung Halen
- Nieuw erfgoed: Station Utrecht Overvecht (1995) door Caroline Laboyrie
- De achterdeur van de Bunkertoren in Eindhoven
- Media en reviews
Columns van Joost Roefs en Vincent Huijbers, Vincent Kompier, Michelle Gulickx en Ariadne Onclin en Robert-Jan de Kort.
