Vakredacteur
Reinoud Schaatsbergen is schrijver en redacteur. Binnen de Architect focust hij zich op de ontwerppraktijk en stedenbouw, met specifiek aandacht voor gebiedsontwikkelingen, landschapsarchitectuur en de maatschappelijke impact van (stedelijke) omgevingen.
Ideeën, vragen of opmerkingen? Mail naar reinoudschaatsbergen@vmnmedia.nl
Na 20 jaar verlaat Mattijs Rijnboutt als laatste naamdrager het bureau Rijnboutt. Hij richt zijn vizier op de herbestemmingsopgave in Oost-Europa. In welke vorm, dat weet hij nog niet. 'Misschien initieer ik wel een architectuurcentrum in Polen.'
'Ik kies ervoor met minder ballast te leven.' Dat zei een bewoner van het project Groeneweerd in Deventer tegen mij, toen ik vroeg naar haar beweegreden om in een tiny house te wonen. Haar huis is een van de acht die rondom een gemeenschappelijke tuin zijn gebouwd. En dat binnen de sociale huur.
In het project Groeneweerd in Deventer wordt geleefd zonder ballast. Hier staan acht tiny houses, met een grootte van 37 tot 50 vierkante meter, rondom een collectieve binnentuin. Bijzonder is dat de huisjes vallen binnen de sociale huur. Volgens architectenbureau Woonpioniers schuilt het succes in het landschap. 'Het tiny house is geen readymade, maar een bouwsteen dat zich voegt naar de locatie.'
Architecten ontwerpen steeds vaker buiten de grenzen van een gebouw. Ook maakt landschapsarchitectuur een opmars om de tussenruimtes van een binnenstedelijk plan in te vullen. Wat is nog de rol van de stedenbouwkundige anno 2024? In een nieuwe reeks artikelen stelt de redactie van de Architect die vraag aan meerdere stedenbouwkundigen. Dit keer is Anne Seghers van RUIMTEVOLK aan het woord.
Vooralsnog is het bouwen van kant-en-klare houten woningen in de fabriek niet goedkoper of sneller. Wel vinden houten woonmodules steeds vaker hun weg naar de bouwplaats, zoals die van architectenbureaus als Search, Rau Architects en Mix architectuur. Eenheidsworst? 'Het zijn niet slechts gestapelde containers. We voegen kwaliteit toe met een gevel die reageert op de omgeving', aldus architect Reinier Ubels van Mix. Wat is er nodig om deze bouwmethode op te schalen?
Van vestigingsleider in Moskou bij 'starchitect' Erick van Egeraat tot de aanjager van klimaatpositief bouwen bij architectenbureau Group A. In 2022 stond hij aan de wieg van de duurzame denktank Carbonlab binnen het bureau. Met een focus op CO2-reductie hoopt hij de duurzaamheidstransitie voort te stuwen en tegelijkertijd Group A toekomstbestendig te maken. 'Het Carbonlab is een vorm van kennisontwikkeling, maar ook een acquisitiemiddel.'
Voor landschapsarchitecten is een ontwerp nooit af en daarin schuilt de schoonheid. Die boodschap verkondigen drie recente landschapsarchitectuurboeken, waarbij 'Landschappen - Het onvoltooide' er met kop en schouders bovenuit steekt. Tegelijk moet het vakgebied waken voor eenheidsworst, zo blijkt uit het 'Jaarboek Landschapsarchitectuur en stedenbouw'.
Eerder dit jaar bezocht ik het Hamerkwartier in Amsterdam en sprak ik met supervisor Kristiaan Borret en projectmanager Bas van Rossum. Enthousiast deelden ze hun ambitieuze plannen voor het voormalige industriegebied, waar wonen, werken én industrie in een stadse mix moesten samenkomen. Het klonk haast te mooi om waar te zijn. Nog geen maand later liepen de plannen volledig spaak.
Het energiezuinige collegegebouw Marga Klompé Building op de campus van Tilburg University lijkt nog het meest op een stevig ingepakte doos. Het haast monolithische volume staat op een compacte kavel en is ondanks zijn inpakmateriaal zoals isolatie van gerecyclede spijkerbroeken een chique verschijning. 'Met de zon erop ziet het er haast uit als marmer.'
Als curatoren van bouwmateriaal spelen architecten een cruciale rol in het reduceren van materiaalgebonden CO2-uitstoot. Omdat er geen officiële rekenmethode bestaat die de CO2-uitstoot van een gebouw berekent, steken allerlei informele rekentools de kop op, vaak met de Milieuprestatie Gebouwen (MPG) en het Paris Proof-rekenprotocol als basis. De tien meestgebruikte rekentools op een rij.
