ARC20: Chocoladefabriek in Tongeren (B) - a2o-architecten

Deze opdracht betrof de herbestemming van de monumentale Chocoladefabriek en de omliggende terreinen in Nerem, een deelgemeente van het Belgische Tongeren, tot een woongebouw in een parkomgeving. De fabriek is in 1909 oorspronkelijk opgericht voor de productie van peperkoek en chocolade door de Luikse industrieel Rosmeulen en heeft verschillende soorten bedrijvigheid gehuisvest tot 2012. Het complex ligt midden tussen twee dorpse kernen, en is met elk van die kernen verbonden door typisch Vlaamse lintbebouwing bestaande uit vrijstaande woningen. In deze perifere context bleek het moeilijk een nieuwe bestemming te vinden voor dit soort vastgoed. Verschillende voorgaande initiatieven liepen op niets uit omdat er geen maatschappelijk draagvlak voor een nieuwe bestemming leek te zijn; wie zou hier willen wonen of werken? Het projectteam zette een proces in gang, in de plaatselijke en regionale gemeenschap, in de ruimte en via (digitale) media, om de mogelijkheden van het gebouw te leren kennen en om draagvlak te scheppen voor een herbestemming. Dit proces kreeg vorm als een periode van tijdelijk gebruik onder andere door kunstenaars en door de gemeenschap. Deze gebeurtenissen gaven de fabriek weer een plek in de harten en hoofden van omwonenden, en schiepen begrip voor planvoorstellen. Dankzij deze minshift kon een woongebouw tot realisatie gebracht worden met 45 woningen, twee kantoorruimtes en collectieve ruimtes in én buiten de fabriek.