ARC17: Fryske Akademy - Jo Janssen Architecten

De Fryske Akademy is een wetenschappelijk instituut dat onderzoek doet naar de Friese cultuur. Van oorsprong gevestigd in het monumentale Coulonhûs was dit instituut steeds weer provisorisch uitgebreid. Ontwerpopgave was het ruimtelijk-functioneel integreren en verder uitbreiden met 2500m2. De oplossing werd gevonden in het opwaarderen van de binnenhof en een interventie die alle gebouwen met elkaar kon verbinden.

Een conglomeraat van enkele monumentale woonhuizen en provisorische uitbreidingen vormde zowel de representatieve, alsook de geïmproviseerde huisvesting van de Fryske Akademy. Het transformatieproces diende meer openheid en synergie te genereren tussen de verschillende werkgroepen, alsook meer identiteit en toegankelijkheid voor het publiek.

Fryske Akademy Leeuwarden Foto Kim Zwarts

Ontwerpopgave was het zoeken naar een integrale ruimtelijk-functionele oplossing, met als uitdaging het inpassen van een té groot nieuwbouwprogramma binnen het historische weefsel van Leeuwarden. De uiteindelijke oplossing werd gevonden in het behoud en de transformatie van de Noorderkerk, die oorspronkelijk als parkeergarage was voorbestemd. Zodoende konden de monumentale panden weer hun representatieve functie vervullen. Ruimtelijk-functioneel werden de verschillende historische gebouwen (en hun verschillende niveaus) middels één ingreep rondom de centrale hof met elkaar verbonden. Een inwendige ruimtelijke transformatie van het hoekpand tot centrale entreehal, maakte het mogelijk om hier, gebruikmakend van de schuin weglopende gevel, een ogenschijnlijk vrijstaand entreegebaar te maken en in de gevellijn van het Coulonhûs te plaatsen, waardoor een dialoog ontstaat met de monumentale entree van het Coulonhûs, dwz. diens symmetrische trap met de centrale deur en raamomlijsting er boven.

Een houten gevel, opgebouwd uit een ritmische verdeling van kolommen, zorgt voor de verbinding tussen de monumentale panden en de Noorderkerk. "De respectvolle omgang met de dingen” is voor ons van groot belang. In de Fryske Akademy vonden we gelukkig een opdrachtgever die “respectvol omgaan met de dingen” van nature al hoog in het vaandel heeft staan en bereid was de uitdaging aan te gaan en de bestaande gebouwen te transformeren.