ARC18: Nieuwe perspectieven voor vluchtelingen in de knel - Open Kaart

In een voormalig klooster in Eindhoven is het kantoor van een vluchtelingenorganisatie vernieuwd. De uitdaging was een nieuwe structuur aan te brengen binnen de bestaande ruimten, zonder daarbij het informele karakter te verliezen. Dat vereiste gedetailleerde kennis van het delicate gebruik. Open Kaart heeft dit ontwerpproces in co-creatie uitgevoerd en maakte daarbij de historische kwaliteiten van het pand opnieuw zichtbaar.

Toelichting: Open Kaart

Projecten die geen helder programma van eisen kennen, maar vele vormen van informeel gebruik moeten toestaan, vergen nieuwe competenties van architecten. Waar commerciële opdrachtgevers, onderwijsinstellingen en overheden gespecialiseerde adviesbureaus inhuren om een waterdicht pve te formuleren, komt het bij maatschappelijke organisaties, verenigingen of CPO-projecten aan op de vaardigheid van de architect om het proces effectief vorm te geven.

Door het ontwerpproces in te zetten als communicatiemiddel om impliciete wensen en gedachten helder te krijgen, kan co-creatie een belangrijk onderdeel van het takenpakket van architecten worden. Dit is geen participatie uit liefdadigheid, maar uit noodzaak: gebruikers zijn opdrachtgevers. Open Kaart specialiseert zich om die reden in co-creatie van de leefomgeving, met architectuur, stedenbouw en communicatie als kerndisciplines.

De transformatie van het kantoor van stichting Vluchtelingen in de Knel is een goed voorbeeld van deze werkwijze. Het kantoor is een informele plek waar cliënten en vrijwilligers in en uit lopen, maar ook een vertrouwensplek waar vluchtverhalen en medische dossiers besproken worden; een geconcentreerde werkplek en een loket waar wekelijks leefgeld wordt uitgegeven. De voorheen provisorische inrichting zorgde voor een gebrek aan privacy en een stressvolle werkomgeving.

De jarenlange ervaring in het gebruik van de ruimtes is actief ingezet om tot een optimaal ontwerp te komen. Middels een maquetteworkshop is het gebruik op verschillende momenten van de week nagebootst. Vluchtelingen hebben bovendien geholpen bij de uitvoering: niet alleen bij verhuizen en inrichten maar ook als meubelmaker. Mede daardoor is het vernieuwde kantoor al snel omarmd als eigen plek.