Vantablack is uitgevonden door Surrey Nanosystems en kan zo zwart zijn doordat ze op microscopisch niveau koolstofnanobuizen perfect naast elkaar hebben kunnen leggen. De ontwikkeling was primair voor wetenschappenlijke en militaire doeleinden. Asaf Khan is de eerste die het toepast in de architectuur. Op het gebied van kunst is er een kleine rel over Vantablack. Kunstenaar Anish Kapoor heeft de rechten voor het gebruik ervan vastgelegd waardoor hij de enige kunstenaar is die er mee mag werken. (Bron: Mixedgrill.nl).
Video: Jun-Beum So
Khan, die zichzelf omschrijft als een kastastronaut', zegt in een interview met dezeen: "ik wilde de indruk wekken dat er een raam in de ruimte is gesneden". Het is een preoccupatie van mij, een poging ervaringen te creëren die ons helpen begrijpen waar we nu als mens in het heelal staan, onszelf in het grote geheel te plaatsen. Ik ben geïnteresseerd in dat gevoel van het sublieme wanneer je het gordijn van de realiteit terugtrekt. Het is een andere manier om architectuur te ervaren."
Vantablack VBx2
De verspuitbare Vantablack VBx2 is zo zwart dat het bijna onmogelijk is voor het menselijk oog om de vorm van het object te zien dat het omhult. "Het verandert als je het nadert. Van ver zie je het als een zwart oppervlak, je ervaart het als een leegte" vervolgt Khan in het gesprek met dezeen. "Terwijl je nadert, selecteer je de sterren, als je daarna dichterbij komt, beginnen de sterren in parallax te bewegen, ze verschijnen als een driedimensionaal lichaam. Als je er voorbij loopt zijn ze bijna bolvormig in hun clustering."
De lichtabsorberende kracht van Vantablack VBx2 en de optische illusies gecreëerd door de lichten tegen de gebogen wanden is volgens de architect bijna te moeilijk voor mensen om te begrijpen. "Er is een spanning tussen willen weten welke vorm iets is en daadwerkelijk accepteren dat het vormloos kan zijn - je kijkt naar oneindigheid," zegt hij. Khan heeft contact gehad met de wetenschappers achter het oorspronkelijke Vantablack nadat hij had gelezen dat zij onderzoek deden naar het ontwerpen van een gebouw dat zo zwart kan zijn als de ruimte.
"Ze waren behoorlijk verrast dat iemand zou bedenken hun materialen in de gebouwde omgeving toe te passen. Het zijn een stel zeer bekwame wetenschappers die veel in een laboratorium onderzoek doen, op nanoschaal werken en het idee om iets te maken dat miljoenen malen groter is dan dat, was niet echt in hun gedachten opgekomen."
Khan en de wetenschappers werkten eerst samen aan een voorstel het materiaal voor het UK Pavilion op de Milan Expo 2015 te gebruiken. In de tussentijd hebben de fabrikanten Vantablack VBx2 ontworpen, een veelzijdiger materiaal dat beter geschikt is voor architecturale toepassingen. De lichtabsorberende gepigmenteerde coating is gesuspendeerd in een drageroplossing die het mogelijk maakt om op grotere oppervlakken te spuiten. "Dit was de echte uitdaging, van het lab naar de productie op ware grootte." De Vantablack die is gebruikt voor het gebouw van Khan is structureel anders dan het originele pigment waarop Anish Kapoor zegt de gebruiksrechten te hebben.
Feitje
De exclusieve deal van Anish Kapoor voor de gebruiksrechten van de coating werd in de ontwerp- en kunstwereld met argwaan bekeken. Kunstenaar Stuart Temple ontwikkelde prompt 'pinkest pink' en 'glitteriest glitter'. De door hem ontwikkelde verf is op internet voor iedereen verkrijgbaar met de specifieke uitzondering van Kapoor."Het leek gewoon heel kleingeestig," zei Semple, "en tegen de visie waardoor de meeste kunstenaars worden gedreven. Zij willen juist hun werk delen met anderen." Kapoor reageerde door een foto op Instagram van zijn middelvinger te plaatsen, ondergedompeld in hetfluorescerend pigment.
Bouw
Om het tijdelijke paviljoen te bouwen is de stalen onderbouw ter plekke aan elkaar geschroefd en vervolgens bekleed om de gebogen oppervlakken te creëren. Vervolgens is een steiger rond het paviljoen en de tent geplaatst, waardoor omstandigheden werden geschapen die geschikt waren voor spuiten. Tijdens de bouw had het team te kampen met het bergklimaat en temperaturen tussen minus 15 en min 25 graden Celsius. "Het is een uitdagend klimaat om in te werken vanwege de temperatuur en vanwege de extreem hoge windsnelheden. In een Olympisch park heb je niet veel tijd om iets fout te doen", aldus Khan.
Tijdens de Spelen
Tijdens de Spelen betreden bezoekers het paviljoen via een donkere gang die uitkomt in een heldere witte ruimte waarin (afvoer)kanaaltjes in het oppervlak zijn gesneden als onderdeel van een multi-sensorische waterafstotende waterinstallatie die ook door Khan is ontworpen. Terwijl de bezoekers over een speciaal aangelegd pad wandelen krijgen zij een interactie met sensoren waardoor 25.000 waterdruppeltjes per minuut langs de kanalen kunnen suizen, botsen en splijten voordat ze in een 'meer' eindigen.
Het 35 x 35 meter tellende gebouw is in opdracht van Hyundai Motor gemaakt als onderdeel van het wereldwijde kunstinitiatief van de fabrikant, waarbij het ruimtethema van het paviljoen aansluit op de nieuwste technologie van de autofabrikant: een waterstofcelbrandstof. De 'sterren' aan de buitenkant vertegenwoordigen het chemische element op een kosmisch niveau - gasvormige ballen schijnen als gevolg van de thermonucleaire fusie van waterstof tot in hun kern helium. In het paviljoen belichaamt de vloeistof waterstof op een meer menselijke schaal, omdat twee waterstofatomen zich binden met één zuurstofatoom om water te vormen.
Locatie
Het gebouw verwijst daarnaast naar zijn locatie in Zuid-Korea. De gebogen wand van het gebouw maakt het stervormig in plattegrond, maar rechthoekig in opstand, terwijl de vorm gevormd door de kruising van de gebogen wanden de vallende daken van de traditionele tempelarchitectuur weerkaatst.
Asif Khan
Khan is geen onbekende in het uitvinden van originele interactieve structuren. Op de Astana Expo 2017 in Kazachstan ontwierp de architect een paviljoen dat de oorsprong van energie verkende met een 360-graden omwikkelde geluids- en animatie-installatie. Voor de Olympische Winterspelen 2014 in Sotsji creëerde hij de 'Mount Rushmore van het digitale tijdperk', die 3D-modellen van bezoekersgezichten projecteerde via een stoffen membraangevel, en op de Olympische Spelen van 2012 in Londen ontwierp Khan een gigantische beatbox voor Coca Cola met panelen die worden gespeeld als een muziekinstrument.
