Toen de Rode Olifant in eind 2012 haar deuren opende, liep het storm. “Net als in Amsterdam, is Spaces in Den Haag een groot succes”, vertelt Maarten Jamin die als uitvoerend architect met Sevil Peach samenwerkt. “Vooral het ontmoetingscentrum op de begane grond is populair.” In dit centrum kunnen leden van Spaces gebruikmaken van diverse werkplekken, het café, het restaurant in de kelder en van allerlei ondersteunende diensten als de ontvangst van klanten, postverwerking, het bestellen van kantoorbenodigdheden, stomerijservice, parkeergelegenheid en ict-oplossingen. Op de vier bovenliggende verdiepingen verhuurt Spaces kantoorruimten. De huurders zijn kleine tot middelgrote bedrijven die graag naar beneden komen voor een kop koffie in het bruisende atrium, een blik op de krant in de gezellige lounge of een bespreking met een klant in een van de overlegruimtes.
Glas-in-loodoverkapping
De Rode Olifant is begin jaren twintig gebouwd voor de American Petroleum Company, de voorloper van Esso. De Rotterdamse architecten J.H. de Roos en W.F. Overeijnder maakten het ontwerp. Opgetrokken uit 3,5 miljoen rode bakstenen en voorzien van een 56 meter hoge toren, moest het gebouw vooral indruk maken op concurrent Shell die een paar straten verderop kantoor hield. Ter decoratie van de gevel en toren maakte de Haagse beeldhouwer Joop van Lunteren ruim honderd zandstenen sculpturen, waaronder hoog boven de ingang de kop van een olifant. Dat ook het interieur bedoeld was om te imponeren, blijkt uit de toepassing van luxe materialen en bijzondere details als marmeren vloeren, wanden bekleed met travertijn en zeepsteen, kersenhouten lambriseringen, glas-in-loodramen, cassette- plafonds en fraaie art-decolampen. Een royale hal met een glas-in-loodoverkapping van 28 bij 8 meter spant de kroon. Hier herinnert een vijftig meter lange wandschildering van Christiaan de Moor aan het rijke verleden van de oliemaatschappij.
Rode loper
Toen Sevil Peach in 2011 voor het eerst ging kijken, stond de Rode Olifant al jaren leeg. Het gebouw was verwaarloosd. “De wandschildering zat verstopt achter de metershoge boekenkasten van een advocatenkantoor dat het pand een tijd lang in gebruik had”, vertelt Jamin. Ook andere interieurelementen werden door voorzetwanden, verlaagde plafonds en vloerplaten aan het oog onttrokken. Een renovatie volgde. Na bestudering van oude archieffoto’s en tekeningen werd het oorspronkelijke interieur blootgelegd, schoongemaakt en waar nodig hersteld. Jamin: “Om de onderlinge samenhang tussen de verschillende ruimten te bevorderen en de routing door het gebouw te verbeteren, hebben we een aantal architectonische ingrepen gedaan.” Zo is in de hoofdingang een nieuwe entree gemaakt die bezoekers via een rode loper rechtstreeks naar de receptie leidt. En door de wand tussen de werkruimten aan de voorzijde en het atrium deels te verwijderen, zijn niet alleen mooie zichtlijnen ontstaan, maar kan ook daglicht dieper in het gebouw doordringen.
Look and feel
Op de verdiepingen zijn tijdens de renovatie kantoorruimten gerealiseerd in verschillende soorten en maten. Sommige units zijn ruim vijf meter hoog. “We hebben de hoofdindeling gemaakt en de materialisatie gedaan”, vertelt Jamin. “De inrichting doen de huurders zelf.” Technische installaties zijn zo veel mogelijk uit het zicht gehouden. De moderne klimaatinstallatie bijvoorbeeld is ondergebracht ín het oorspronkelijke ventilatiesysteem dat zich in de plafonds bevindt. Hierdoor kon worden afgezien van een verlaagd plafond. Concentreren, ontmoeten, overleggen, vergaderen, bellen. Om de verschillende manieren van werken goed te organiseren, gaf Sevil Peach haar ontwerp vorm rondom het centrale atrium. Ze introduceerde kleine en grotere overlegkamers, concentratie- plekken, half gesloten werkplekken of ‘booths’, een stiltekamer, lounge, telefoonhokjes en vergaderruimten. Elke ruimte kreeg een eigen ‘look and feel’, passend bij de beoogde manier van werken.
- Beeld Gilbert McCarragher
Koperen tapijt
Het monumentale atrium veranderde ze in het kloppende hart van het gebouw. Hier situeerde ze een strakke koffiebar omgeven door verschillende zitjes zoals een grote ronde tafel voor tien personen in het midden en designbanken met hoge rugleuningen in de arcade tegenover de bar. Achter de bar ontwierp ze vier ‘study booths’ elk voorzien van een houten tafel met vier klassieke stoelen. Kurken panelen tussen ruimten zorgen voor privacy en fungeren tegelijk als prikbord.
“De grootste uitdaging was het evenwicht te vinden tussen de eigentijdse, menselijke identiteit van Spaces en het statige karakter van het gebouw”, zegt Jamin. “Om dit te bereiken, hebben we gezocht naar subtiele tegenhangers voor de ‘heftige’ materialen en kleuren die in de jaren twintig zijn gebruikt.” Een mooi voorbeeld hiervan is het koperen ‘tapijt’ onder de koffiebar. Een koperen vitrinekast en koperen details in de ‘study booths’ versterken het verbindende effect.
Pennenbakjes
Een andere, opvallende tegenhanger is het blank gelakte mdf dat in verschillende werkruimten is toegepast. Zo zijn de grote boekenkasten in de lounge van MDF gemaakt. En ook de verhoogde zone in de ruimte waarin zich de receptie bevindt, is hieruit vervaardigd. Lopend langs de verhoging, ontstaat al gauw contact met degene die zit te werken. Met hetzelfde idee, ter bevordering van de interactie, zijn de banken in de stille kamer verhoogd. Voor het maatwerkmeubilair in de kelder waar zich de keuken en het restaurant bevinden, is niet gekozen voor mdf, maar voor osb. ‘Booths’ en kasten zijn op vakkundige wijze in elkaar gezet en opvallend strak gedetailleerd. Jamin: “Sevil Peach werkt haar ontwerpen uit tot in de kleinste details. Over alles is nagedacht. Van vloerafwerking en stucwerk tot de stof op de banken, de boeken en accessoires in de kasten, de pennenbakjes op de tafels en de punaises op het prikbord. Als geen ander weet ze een coherent geheel te creëren en een aan- gename werkcultuur te scheppen waarin mensen zich prettig voelen.”
Na Spaces Den Haag kreeg het architectenbureau de opdracht een ontwerp te maken voor een vestiging op de Amsterdamse Vijzelstraat. Deze is eind vorig jaar geopend. Voor een vijfde locatie buigt het architectenbureau zich op dit moment over de opgave de oude Shelltoren aan het Hofplein in Rotterdam nieuw leven in te blazen. En ook in Londen, New York en Melbourne komen vesti- gingen van Spaces.
