Tussen de beuken op het terrein van Groot Klimmendaal kraagt een donker volume uit over de rand van de heuvel. In korte tijd zijn deze spectaculaire foto’s van het nieuwe revalidatiecentrum, ontworpen door Architectenbureau Koen van Velsen, overbekend geworden. Ook de interieurbeelden van de kleurvlakken en de expressieve constructie zijn praktisch onontkoombaar. Maar het gebouw is meer dan deze beelden.
Groot Klimmendaal ligt in een bosachtig gebied aan de rand van Arnhem. Het stedenbouwkundig plan voor het terrein is net als dit gebouw van de hand van Van Velsen. Het voorziet voor de toekomst een verdere concentratie van de functies die nu nog in vele losse bouwwerken van één laag over het terrein zijn verspreid. Het opgeleverde revalidatiecentrum is het eerste van drie gebouwen waarin een omvangrijk programma samengebald zal worden. Dit heeft niet alleen een geweldige opruiming van het terrein tot gevolg, het komt ook het functioneren van deze gebouwen ten goede. Een dubbele laag van openbare, of tenminste semiopenbare functies, strekt zich uit over de begane grond en de eerste verdieping. Hier bevinden zich onder meer een sportzaal, een zwembad, een theaterzaal en een fitnessruimte. Een deel van deze voorzieningen is breder toegankelijk. Zo gebruiken ook naburige scholen de sportzaal en benut een school voor speciaal onderwijs de theaterzaal.
Deze meer publieke functies zijn ontsloten vanaf een brede gang over de volle lengte van de glazen zijgevel. De souterrainverdieping met kantoren is via vides met de publieke verdiepingen verbonden. Meer geïsoleerd liggen de poliklinische behandelkamers op de tweede verdieping, de patiëntenverblijven op de derde en het Ronald McDonald Huis op de dakverdieping.
De samenvoeging van dit brede programma is effectief: door het gewone leven binnen de muren van het centrum te halen, onttrekt het revalideren zich aan de ziekenhuissfeer. Dit streven wordt versterkt door het wegwerken van elementen die traditioneel met de architectuur van ziekenhuizen verbonden zijn. Hier tref je bijvoorbeeld geen stootborden en verstevigde hoeken. De verdiepingen zijn onderling gekoppeld via doorzichten door ramen, lichthoven en vides. Dit maakt het interieur weids en overzichtelijk. Op de publieke verdiepingen maken grote op de wand geplakte spiegelvlakken dat je blik zich nooit verveelt. De verschillende programmaonderdelen zijn hier op een onnadrukkelijke, terloops ogende maar zeer zorgvuldige manier met elkaar vervlochten. Soms door slechts een kijkje door een raam, bijvoorbeeld vanuit de gang in de sportzaal en vanuit de fitnessruimte in de gang, maar ook door de smalle en vaak luie trappen die samen een apart ontsluitingsnetwerk vormen.
Het indrukwekkendste aan dit gebouw is uiteindelijk niet de uitkraging en de daarvoor benodigde constructie. Het is ook niet de plek in het landschap, noch de kleurvlakken die het interieur sieren - en die bijkans overdadig zijn, aangezien er ruimtelijk al zoveel te beleven valt. De kwaliteit zit niet in wat te zien is op de foto’s die circuleren. Juist dat wat niet op beeld te vangen is, maakt Groot Klimmendaal de moeite waard: de bescheidenheid en de aandacht waarmee dit gebouw ruimte maakt voor de gebruikers.
