ARC20: Kliniek voor langdurige psychiatrische zorg, Poortugaal - Eentien Architecten

Eentien Architecten heeft de kliniek van 11.000 m2 ontworpen voor een doelgroep van cliënten die langer dan een jaar psychiatrische zorg nodig hebben. Op het zogenaamde Delta terrein aan de Oude Maas is al meer dan 100 jaar psychiatrische opvang voor de regio Rotterdam gevestigd. Met deze kliniek gaat een ingrijpende vernieuwing van start waarbij een GGZ zorgcampus zal ontstaan van meerdere grote klinieken in een landschappelijke omgeving.

Micro-appartementen

Toelichting Eentien Architecten - De kliniek huisvest 144 individuele wooneenheden, vormgegeven als micro-appartementen. Cliënten kunnen naar keuze zelfstandig koken en eten of gebruik maken van de groepsvoorzieningen. De gemeenschappelijke woonkamers vormen samen met de houten buitenruimtes het grotendeels transparante middendeel van de kliniek. Ook de meer kwetsbare cliënten kunnen door middel van veilige loggia’s en terrassen in een veilige omgeving genieten van de buitenlucht en het uitzicht zodat het gebouw zelf rookvrij kan worden gehouden. Vanuit de individuele woonvorm kan de cliënt wanneer nodig terugvallen op collectieve voorzieningen maar bijvoorbeeld ook het initiatief nemen om met een groepje te gaan koken en eten in de activiteitenkeuken.

Beeld Christiane Wirth
Beeld Christiane Wirth

In het hart van het gebouw is een terrasvormige tuin aangelegd. Het daglicht kan diep doordringen tot in het hart van het gebouw. De centrale waterval trap ontwikkelt zich rondom deze binnentuin zodat er horizontale en verticale zichtrelaties ontstaan die een gevoel van overzicht en oriëntatie geven. Rondom binnentuin en trap ligt een centrale ontsluitingsring met algemene voorzieningen. Vanuit deze centrale ring zijn er afwisselend relaties met de binnentuin, de buitenwereld, de trappen en de woonvleugels.

Beeld Christiane Wirth
Beeld Christiane Wirth

De realisatie van 144 individuele studio’s met sanitaire cel en kookgelegenheid is tamelijk uniek te noemen. Hier begint het traject van de cliënt terug naar een zelfstandig bestaan. De normalisatie en autonomie van de cliënt staan hierbij voorop.

Beeld Christiane Wirth
Beeld Christiane Wirth

Helende omgeving: de beleving van de gebruikers staat centraal

Alles aan dit woon-zorggebouw staat in het teken van het ‘Healing Environment’, een gezonde omgeving gebaseerd op fysieke zaken als frisse lucht en daglicht overal in het gebouw. Maar ook door het vooropstellen van ruimtelijke oriëntatie, het vermijden van eenvormig- en eentonigheid en een intuïtieve way-finding. De overal nabije aanwezigheid van groen. De goede akoestische voorzieningen en geluidsisolatie zijn overal doorgevoerd. En tenslotte het gebruik van natuurlijke, tactiele, duurzame en mooi verouderende materialen als steen, bamboe, hout en mooie wandbekledingen in frisse tinten.

Beeld Christiane Wirth
Beeld Christiane Wirth

Twee krachten

De uiteindelijke vorm van het gebouw is de uitkomst van twee krachten: een optimale interne zorgorganisatie en de organische inpassing te midden van waterpartijen en monumentale bomen op het terrein achter de zomerdijk van de Oude Maas. De gebouwdelen zijn ten opzichte van elkaar licht geknikt om te ontsnappen aan de rigide H-vormige diagramvorm en daarbij alle studio’s een optimaal uitzicht te bieden op het rivierengebied .

Beeld Christiane Wirth
Beeld Christiane Wirth

Ontworpen als moderne kliniek voor psychiatrische zorg

De uitdaging van een modern verblijfsgebouw voor de GGZ zit in de organisatie van het kruisverband tussen de (toenemende) autonomie van de cliënten tijdens hun hersteltraject en de effectieve inzet van de zorgprofessionals en hun organisatie. Hierbij gaat het niet alleen om behandeling van psychiatrische klachten maar juist ook om de begeleiding die nodig is om weer meer grip op het leven te krijgen. De interactie met de omgeving, de naasten en de gemeenschap is hierbij essentieel. Dit zorggebouw staat dan ook midden in de maatschappij en laat deze zelfs toe tot de haar beschermde binnenwereld.

Beeld Christiane Wirth
Beeld Christiane Wirth

Lees ook