Zojuist verschenen: Vijftig jaar Nederlandse architectuur

Zojuist verschenen: Vijftig jaar Nederlandse architectuur

Overzicht van vijftig jaar Nederlandse architectuur, uitgebracht ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van de Architect

Documentatie van de Nederlandse architectuur in vijf periodes: van de stadsvernieuwing uit de jaren 70 en de stedelijke vernieuwing uit de jaren 80, tot de opkomst van Superdutch in de jaren 90 en de verspreiding ervan in het daarop volgende decennium. Ook komt de laatste tien jaar aan de orde, met aandacht voor duurzaamheid en ondernemerschap.

Bekijk de ontwikkeling van vijftig jaar Nederlandse architectuur, van de eerste projecten in de stadsvernieuwing tot de torens en de globale steden van dit moment.

Inhoud

In deze editie zijn gebouwen opgenomen, die in hun tijd baanbrekend waren: door hun maatschappelijke en duurzame focus, door een nieuwe technologische ontdekking, door een innovatief-stedenbouwkundige invalshoek of door een geslaagde esthetiek.

Deze projecten zijn aangevuld met essays over bijzondere onderwerpen en worden ingeleid door de redacteuren die de productie in hun maatschappelijke, politieke en culturele context plaatsen.

Inleiding

Architectuur in Nederland 1970-2020

1970-1980 Architectuur gevormd door maatschappelijke idealen

Vanaf de jaren zeventig ontstaan grote idealen die voortkomen uit onvrede met de stedenbouwkundige aanpak van de jaren ervoor. De Bijlmer stond symbool voor alles wat mis was met de stedenbouw en architectuur. Stadsvernieuwing deed zijn intrede.

1980-1990 Aandacht voor architectonische kwaliteit

In de jaren tachtig komt het rationalisme in zwang. Architecten als Carel Weeber, Jan Hoogstad en Wim Quist zetten zich af tegen de kleinschalige architectuur van de jaren zeventig.

1990-2000 Van grootschalige gebiedsontwikkeling tot Superdutch

In de jaren negentig waren steden niet zo populair als vandaag de dag. Grootschalige stedelijke projecten moesten de stad weer populair maken. Binnen deze projecten is ruimte voor iconische architectuur waarmee deze gebieden op de kaart zijn gezet.

2000-2010 Iconische architectuur als exportproduct

In het nieuwe millennium maken Nederlandse architectenbureaus naam in het buitenland. Vooral de Superdutch-generatie weet zich internationaal te profileren. Daarnaast doet de computer zijn intrede in het ontwerpproces.

2010-2020 Ontwerpen van het alledaagse

De opgave in dit decennium verschuift van megalomane monumenten voor zonnekoningen naar comfortabele, dagelijkse leefomgevingen. Architecten zoeken naar wegen om dichterbij de kern van het vak te komen, maar leggen zich ook toe op activisme en het aanjagen van nieuwe processen.

Making Dust, Church Demo. Beeld Faolán Carey

De Architect x AFFR: 'Making dust' over een afbrokkelende Ierse kerk...

Wat doen we met een enorme kerk die ooit het middelpunt van de gemeenschap vormde, maar nu leegstaat en dreigt te vervallen? De film 'Making Dust' vertelt het verhaal van de gesloopte Church of the Annunciation in Finglas, een buitenwijk van Dublin. De film is te zien op 10 oktober tijdens het AFFR. Voor en na de vertoning spreken architect en onderzoeker Charlotte Ardui, filmmaker Fiona Hallinan en architectuurhistoricus Ellen Rowley over de culturele waarde van religieus erfgoed.

Anne Schroën. Beeld BNA

BNA zoekt nieuwe leden en richt pijlen op zzp architect

Het ledenaantal van de Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus heeft eind 2023 een historisch dieptepunt bereikt. Daarmee verliest de BNA draagvlak in de sector en zeggingskracht richting de politiek. Om slagkracht te houden moet het ledenaantal omhoog. Meer dan tien bureaus hebben zich al aangemeld in de afgelopen dagen.

De Fierensblokken in Antwerpen, door Happel Cornelisse Verhoeven architecten en Molenaar&Co. Beeld Karin Borghouts

Ninke Happel: 'De woonkwaliteit van de Fierensblokken was nooit in...

Samen met Molenaar&Co werkte Happel Cornelisse Verhoeven aan de renovatie van de Antwerpse Fierensblokken, in 1938 ontworpen door de Belgische architect Gustav Fierens. Bouwtechnisch leken de panden na tachtig jaar versleten maar activistische buurtbewoners kwamen in opstand tegen sloop. Happel: 'Als je nu de woonkwaliteit ziet, die hadden we nooit in nieuwbouw kunnen realiseren.'

Beeld Jeroen Musch

Joppe Douma van Korteknie Stuhlmacher Architecten: 'De folly is...

Zo onopvallend mogelijk opgaan in de omgeving en toch een optimaal uitzicht bieden. Spothut de Joffers, ontworpen door Korteknie Stuhlmacher Architecten, doet het allebei. De folly is zorgvuldig vormgegeven met oog voor gebruiksgemak en detaillering. Verder biedt het ontwerp met duidelijk zichtbare nestkasten ruimte aan de 'kleine natuur' op Buitenplaats Koningsweg in Arnhem.