Feitelijk en kernachtig zet Kirsten Schipper de geschiedenis van het Nederlands architectuurbeleid uiteen: van haar oprichting in de jaren tachtig tot haar afbrokkeling de laatste decennia. Terwijl architectuurbeleid ontstond als een combinatie van bouw- en cultuurbeleid, is de culturele waarde tegenwoordig volledig afhankelijk geworden van de markt, beargumenteert Schipper
Toch worden er ook nu projecten opgeleverd met culturele waarde. Reinoud Schaatsbergen bezocht de Groene Loper in Maastricht, door West 8. De snelweg die de stad tot voorkort doormidden spleet, loopt nu onder de grond door. Erbovenop ligt een park met een 6 kilometer lang fietspad. Schaatsbergen noemt de Groene Loper een ‘schoolvoorbeeld van hoe een gemeente haar gelittekende stad kan genezen’.
Floortje Keijzer toog naar het nieuwe stadhuis van Den Helder, in twee gerenoveerde gebouwen op een voormalig marineterrein. Office Winhov en Van Hoogevest Architecten waren verantwoordelijk voor de herbestemming. Ze ontwikkelden een architectuurtaal waarmee ze de twee compleet verschillende gebouwen tot één geheel vormden én ze lieten ruimte voor het marine-erfgoed.
Net zo indrukwekkend is het ontwerp van krft voor het Performing Arts Centre van het prestigieuze Brighton College. Het relatief kleine Amsterdamse architectenbureau maakte een gevel waarin zandkleurige baksteen en lokale vuurstenen zijn verwerkt. Keijzer schrijft dat het gebouw een stevige stempel drukt op de campus, maar tegelijkertijd respectvol is ingebed.
Dichterbij huis toog Charlotte Thomas naar twee grote herbestemmingsprojecten in Brussel. Ten eerste het monumentale Royale Belge-gebouw, gerenoveerd door Bovenbouw, Caruso St John Architects en DDS+.
Ten tweede de Beurs van Brussel door Robbrecht en Daem architecten, Bureau d’Études en Architectures Urbaines en Popoff architects. Beide gebouwen geven lucht aan een daarvoor hermetisch gesloten gebouw.
Dat Vlaanderen zo’n florerende architectuurcultuur heeft, is mede te danken aan één vrouw: Wivina Demeester. Lisa De Visscher interviewde haar. Demeester was minister van Financiën en Gebouwen en initiatiefnemer van Monnikenheide, een woongebied voor mensen met een beperking in Zoersel. Daarnaast riep Demeester de functie van Vlaams Bouwmeester in het leven.
Maar wat is nu precies de culturele waarde van architectuur? Hans Teerds schreef een essay waarin hij in drie denkstappen reflecteert op het onderscheid tussen ‘bouwen’ en ‘architectuur’. Op die manier wil hij iets dichter bij de betekenis ervan komen. Tipje van de sluier: ligt de culturele waarde van architectuur niet juist in het alledaagse?
De bijdrage van Arna Mačkić is even zwaar als belangrijk. Ze schrijft over de vernielde Oude Brug in Mostar, de hoofdrolspeler van het artikel, die volgens haar als geen ander het culturele belang van architectuur bewijst. ‘De brug was een ontmoetingsplek, waar verliefde stellen hun eerste afspraakje hadden en waar jaarlijks de beroemde duikwedstrijd werd gehouden.’ In 1993 werd de brug verwoest. ‘Zonder de brug bestaat Mostar niet meer en is de ziel van de stad verdwenen.’ Het vernietigen van architectuur is een oorlogswapen, redeneert Mačkić.
Naast de thematische verhalen zijn ook de vaste rubrieken weer terug in het nieuwe nummer:
- Mevr. De Architect Moriko Kira: ‘Als je Sanaa niet bent, moet je dat ook niet proberen te zijn’
- De tekening door Steven van Raan: Verbeelding van een vergeten architectuurgeschiedenis
- Nooit gebouwd: Olympisch Stadion Den Haag, door Samuel de Clercq en Adolf Boense van Groenou
- Start-up Landscape Collected: ‘We willen dat iedereen fan van de heg wordt’
- Meubel: Dance Dance Sit Sit, door Tomas Dirrix, Team Thursday en Koen Taselaar
- Het eerste huis van Julie Fuchs: Atelierwoning in de schaduw van het Plofbos
- Materiaal: 3D-geprint textiel van afvalplastic, door So-il
- De plattegrond: Budge House door Turnbull Jr.
- Nieuw erfgoed: Thermenmuseum Heerlen (1977), door Frits, Jan en Piet Peutz
- De achterdeur van woongebouw Babel, Rotterdam
- Media en reviews
Columns van Vincent Kompier, Michelle Gulickx en Ariadne Onclin en Robert-Jan de Kort. Tot slot vind je de volledige juryrapporten van ARC24 Awards!
