Tekst Rijnboutt
Een logische en strategische stap, noemde Maarten Castelijns, architect partner bij Rijnboutt, de oprichting van Boltt eind 2023. Jarenlange ervaring in engineering, BIM-management, projectcoördinatie en planoptimalisatie, gecombineerd met intensieve bouwkundige kennis, bood alle perspectieven om een nieuwe markt aan te boren.
Maar ook de veranderende positie van architecten speelde een belangrijke rol. We spoelen even een jaar of tien jaar terug. Castelijns: ‘Toen had je als architect nog veel invloed op de totstandkoming van een ontwerp, omdat je ook de bouwkundige werktekeningen maakte. Dat veranderde. Niet alleen door de digitalisering, maar ook omdat opdrachtgevers – ontwikkelaars, corporaties, overheid – de verantwoordelijkheid steeds vroeger in het proces bij de aannemer neerlegden.’
Die aannemer wilde uiteraard wel graag controle over het traject kunnen houden. Met als gevolg dat de inbreng van de architect gaandeweg afnam. Fast forward: architecten zijn nu voornamelijk betrokken tot aan het moment waarop de omgevingsvergunning wordt ingediend. Daarna blijft hun rol beperkt tot ‘esthetische begeleiding’.
Focus op expertise
Veel architecten besloten expertises als bouwkundige uitwerking, BIM en projectcoördinatie daarom los te laten. Aannemers doen dat nu immers vaak zelf, of schakelen voor deze onderdelen een teken- of modelleerbureau in. Ook economische ontwikkelingen dwongen architectenbureaus om scherpere beleidskeuzes te maken of, noodgedwongen, in te krimpen. Behalve nieuwbouw realiseert Rijnboutt echter ook veel transformatieprojecten, vaak met een monumentale status. Bouwtechnische kennis is hierbij juist in de ontwerpfase essentieel. Daarom wilde het bureau die uitgebreide expertise sowieso in huis houden. En waarom zou je die dan ook niet aan derden gaan aanbieden? Zo ontstond Boltt.
Vliegende start
Castelijns typeert het als een organisch groeiproces. Want Rijnboutt werd al eerder als externe partner benaderd voor bouwtechnische uitwerking, BIM-expertise en projectcoördinatie. Voorbeelden hiervan zijn het door Daniel Libeskind ontworpen Nationaal Holocaust Namenmonument en Q Residences in Amsterdam, een ontwerp van het Amerikaanse bureau Studio Gang.
Die ervaringen vormden de springplank voor Boltt. Opdrachten voor de Rotterdamse Lijnbaan en Canal Skybridge in Amsterdam zorgden vervolgens voor een vliegende start. Aan de Lijnbaan realiseerde Boltt de samenvoeging en verduurzaming van twee winkelpanden tot de grootste Nike winkel van Europa.
Voortdurend afstemmen
Complexe trajecten vragen continu om keuzes en aanpassingen. Elke stap wordt met de architect, opdrachtgever en aannemer afgestemd. ’Wij zijn ervan overtuigd dat een ontwerp niet stopt bij het indienen van de omgevingsvergunning,’ zegt Castelijns. ‘Dat proces gaat door tot aan de oplevering van het gebouw. Ook in de bouwtechnische uitwerking denk je nog steeds mee over keuzes op detailniveau en in de bouw. Boltt kan hierin tussen de architect en de bouwer een brug vormen. Omdat we zelf veel bouwkundige expertise hebben, maar ook begrijpen wat een architect belangrijk vindt.’
Werken in korte sprints
Naast voortdurende afstemming kenmerkt hun werkwijze zich door een gedegen voorbereiding en een efficiënte aanpak. Een drietrapsraket, noemt Castelijns het. ‘Voor ons is dit de beste manier om een positie in te nemen in een proces waarin wij niet zelf de ontwerper zijn. Maar we zorgen wel dat we het ontwerp tot in de kern doorgronden. Allereerst onderzoeken we wat precies de vraag is. Dat is het belangrijkste. We gaan na welke elementen cruciaal zijn in het ontwerp, en dus tot in detail moeten worden uitgewerkt. Daarover gaan we met alle betrokkenen bij het project in gesprek. Daarna bekijken we wat er nog beter kan en stellen hiervoor oplossingen voor.’
‘We hebben geleerd dat het heel overzichtelijk werkt als je zo’n langdurig proces opknipt in verschillende stukjes, ofwel ‘sprints’. De eerste sprint gaat meestal over de constructie en de structuur van een gebouw. Daar maak je met het hele team keuzes in. Vandaaruit ga je door met de volgende stap. Die effectieve organisatie geeft alle partijen veel helderheid.’
Sterk in complexiteit
Boltt richt zich vooral op (middel)grote, ingewikkelde projecten. ‘Wij zijn goed in complexe opdrachten. Daarin onderscheiden we ons van andere partijen. Dat horen we ook vaak van opdrachtgevers. En je ziet het terug in de diversiteit van onze projecten. Die zijn heel verschillend, maar altijd ingewikkeld,’ zegt Castelijns. ‘Architecten, ontwikkelaars en aannemers weten dat ze erop kunnen vertrouwen dat wij de planning halen en dat we kwaliteit leveren. Dat zit echt in het DNA van ons team.’
