De Noorderhaven was vroeger een industrieel terrein. Heijmans Vastgoed heeft het recentelijk herontwikkeld tot een eigentijds woon-werkgebied.
Kade Noord
Onderdeel van de herontwikkeling is Kade Noord: een gesloten bouwblok met 134 woningen rondom een binnentuin. ‘Kade Noord bevindt zich op een unieke plek met uitzicht op de nieuw aangelegde passantenhaven en de IJssel’, vertelt architect Jos van der Linde van het Utrechtse bureau Zecc Architecten. ‘Samen met KCAP Architecten en Planners hebben wij Kade Noord ontworpen. KCAP ontwierp 53 appartementen, maakte het stedenbouwkundig plan en ontwierp het binnenhof. Zecc ontwierp 81 woningen en was verantwoordelijk voor de technische uitwerking van het hele project en de aanvraag van de omgevingsvergunning.’ Heijmans Vastgoed koos in het project voor de toepassing van van kunststof kozijnen van VEKA.
Stedenbouwkundig uitgangspunt
Noorderhaven is een uitbreiding van de binnenstad, waarbij de IJsselkade wordt verlengd. ‘Verbinding leggen met het karakter van de bestaande, witte gebouwen aan de IJsselkade was het stedenbouwkundig uitgangspunt. In het architectonisch ontwerp mocht dit karakter modern geherinterpreteerd worden, maar de nieuwe panden aan het water moesten wit zijn.’
Variaties in wit
De panden aan de IJsselkade dateren uit diverse perioden: vanaf 1800 tot de jaren 90 van de vorige eeuw. In de loop van de tijd is er het nodige aan veranderd. ‘Hier is een aanbouwtje gekomen, daar is een deur verplaatst. Kroonlijsten zijn wel gehandhaafd, maar soms is de entree aan de zijkant terechtgekomen. Als architect vind ik het tof dat panden die enerzijds veel gemeen hebben, anderzijds veel variatie laten zien. Daardoor geïnspireerd is besloten om variaties aan te brengen die je gewoonlijk niet in nieuwbouw ziet.’ Dat werd het architectonische spel: eenheid met verscheidenheid creëren.
De nieuwe interpretatie
Jos licht toe hoe het architectonische spel is gespeeld. ‘Komend van de Contrescarp met de haven links van je, nader je het witte ensemble. Hier is de hele gevelwand gemaakt van verschillende lichte of witte materialen. Het pand uiterst rechts heeft een lichte baksteen, terwijl het naastliggende pand is gebouwd met witte keimsteen. Daarnaast komt een pand met een witte lichte baksteen en weer daarnaast is stucwerk – wit – toegepast. Verschillende texturen en nuances.’
Ook bijzonder: ‘Elk pand heeft een eigen typologie. Maar elk pand deelt ook steeds een thema met het naburige pand. Een van de thema’s is een tweedeling met twee ramen, die je ziet in het meest rechtse pand en in het aangrenzende pand in keimsteen. Verderop hebben twee aangrenzende panden een tweedeling met drie ramen in de gevel.’
Rijke detaillering
Wie erop gaat letten, ontdekt dat zo verschillende thema’s in het pand vervlochten zijn. Ze worden geaccentueerd met details die een nieuwe interpretatie geven van de oude IJsselkadepanden. ‘Houten louvredeurtjes van vroeger keren in twee panden terug als details. Kroonlijsten zijn abstract geïnterpreteerd als terugliggend vlak boven de ramen, waarin zonwering is verwerkt. Balkons die verspringen en de afwisseling met erkers, loggia’s en setbacks zorgen voor een speels karakter.’
Fraai uitzicht
Kenmerkend is ook de afwisseling van appartementengebouwen en grondgebonden woningen. ‘We wilden een gevarieerde, levendige plint creëren.’ Hierbij is goed nagedacht over de vraag hoe bewoners optimaal profiteren van het uitzicht op de haven. ‘De onderste appartementen en de grondgebonden woningen beginnen boven de half verdiepte parkeervoorziening. Je staat altijd boven straatniveau, wat de kwaliteit van het uitzicht nog verhoogt.’
Diverse woningtypes
Er zijn woningen met een extra hoge leefruimte op de begane grond, bel-etage appartementen met veel privacy en woningen met 4 meter hoge woonruimte op de eerste verdieping. ‘Neem een splitlevel woning met hoge ramen: het is echt fantastisch om daar te staan en naar buiten te kijken. Dan ervaar je wat dat doet met de belevingswaarde van de woning.’
De ramen zijn voorzien van kunststof kozijnen op basis van het VEKA-profielsysteem Softline 82 NL. WN Kunststof Kozijnen in Dinxperlo leverde de kozijnen in RAL 7012, en met de draaiende delen in RAL 7039 en RAL 9018. ‘Heijmans heeft gekozen voor de toepassing van kunststof kozijnen. Vanwege de prijs-kwaliteitverhouding en vanwege het duurzame karakter – kunststof is bijvoorbeeld duurzamer dan aluminium.’
Achterzijde
De door Zecc ontworpen woningen aan de achterzijde hebben een ander karakter. ‘Deze woningen staan niet aan het water; dat zie je terug in de architectuur. Die kenmerkt zich door referenties aan het vroegere industrieterrein, waarvan nog delen bewaard zijn gebleven. Nabij Kade-Noord ligt bijvoorbeeld nog een deel van het oude koelhuis dat vroeger onderdeel was van een productiehal. De architectuur verwijst daar ook naar. De kleur van de woningen is ook anders dan aan de voorkant: hier zijn bruine en grijze stenen gebruikt.’
Gezamenlijke binnentuin
Wegkijken over de haven of ontspannen in het groen? De tweede optie is ook aantrekkelijk dankzij de door KCAP ontworpen binnentuin, die tot ontmoeting uitnodigt en sociale duurzaamheid bevordert. ‘Er is groen van gevel tot gevel: de achtertuintjes. En iedere bewoner kijkt uit op het binnenhof dat voor iedereen toegankelijk is. KCAP heeft het vormgegeven als een echt Zutphens hofje, zoals je die in de oude binnenstad nog ziet. Het dijklandschap van de IJssel vormde de inspiratie voor het wandelpad dat als een oneindig dijkje de verschillende leefplekken in het hof met elkaar verbindt. We hebben bewoners nadrukkelijk meegegeven om van het hof gebruik te maken: zoek elkaar op, bijvoorbeeld door een barbecue te houden.’
Trots
Over Kade Noord valt nog veel meer te vertellen. Verhalen die onder de noemer ‘trots’ thuishoren. ‘Bewoners zijn trots zijn op de unieke plek. De actieve VvE is zich ervan bewust dat het belangrijk is om het collectieve beeld van het complex te bewaren. En trots zijn ook de mensen die eraan hebben meegewerkt, zoals de metselaars die in bijzonder metselwerk hun vakmanschap konden tonen.’ Daar komt de trots van de architecten nog bij. ‘Heijmans heeft ons de kans gegeven om het ontwerp in al zijn rijkheid te realiseren.’
Dit artikel is gesponsord door VEKA. De foto’s bij dit artikel zijn van Ossip van Duivenbode.
