De jury van de ARC22 innovatie-award bestond dit jaar uit voorzitter Daan Bruggink (ORGA Architect), Ad Kil (RO&AD), Maartje Dros (Studio Klarenbeek & Dros), Nienke Hoogvliet (Studio Nienke Hoogvliet) en secretaris Astrid de Wilde (de Architect).
Vooraf aan het juryberaad heeft de jury alle 23 projecten bekeken die op de longlist stonden. Zoals elk jaar begon ook dit overleg met het definiëren van het begrip innovatie. Voor dit jaar koos de jury voor opschaalbaarheid, herbruikbaarheid, of de projecten wel of niet zijn gerealiseerd en of ze hebben voldaan aan de inzendeis qua opleverdatum. Dit laatste bleek in de discussie doorslaggevend te zijn voor de uiteindelijke keuze voor de nominaties en de winnaar.
Uit de longlist vielen bij de juryleden drie projecten direct op: het gemeentehuis van Voorst in Twello door De Twee Snoeken, het Wikihouse de Stripmaker door Ontwerpburo Muller en ANNA Model 2022 in de Biesbosch door Caspar Schols.
Over de winnaar
Over het gemeentehuis in Voorst is de jury lovend, los van de architectuur van het project is het een kwalitatief hoogstaand project waarbij het toegepaste materiaal direct in het oog springt. De toepassing is praktisch gedaan en daarmee voorbeeld stellend. De jury hoopt dat hierdoor meer openbare of overheidsgebouwen in kalkhennep worden gerealiseerd.
Kalkhennep is overigens als materiaal an sich niet innovatief, maar de toepassing is dat hier wel. Het gemeentehuis is een ecologisch gebouw met als extra plus een mooi ontwerp. Kalkhennep geeft als materiaal antwoord op vele vraagstukken die nu in de bouwwereld spelen: grondstoffenproblematiek, CO2 opslag, isolatie en hergroeibaarheid. De jury geeft nadrukkelijk ook een compliment aan de opdrachtgever. Er is hier duidelijk nagedacht over de samenwerking tussen de gemeente en de architect, wat dat betreft kun je deze samenwerking innovatief noemen.
De toepassing is praktisch gedaan en daarmee voorbeeld stellend. We hopen dat hierdoor meer openbare of overheidsgebouwen in kalkhennep worden gerealiseerd.”
Het gemeentehuis toont aan dat een publiek gebouw biobased kan worden uitgevoerd, mede dankzij de opdrachtgever die zijn nek heeft durven uitsteken en de innovatieve toepassing van een enorme kalkhennep gevel heeft gesteund. ‘Het is knap hoe onderzoek, schaal en functie hier samenkomen’, aldus de jury. Het project toont aan de kalkhennep opschaalbaar en breed toepasbaar is. Door de combinatie van de toepassing van het materiaal in samenspel met de constructie en de rol van de opdrachtgever, heeft de jury besloten de toepassing van kalkhennep bij het Gemeentehuis in Voorst door De Twee Snoeken als winnaar van de ARC22 Innovatie Award uit te roepen.
Nominaties
Het gemeentehuis nam het op tegen het Wikihouse de Stripmaker door Ontwerpburo Muller en ANNA Model 2022 in de Biesbosch door ANNA/Caspar Schols.
Wikihouse de Stripmaker door Ontwerpburo Muller
Over het Wikihouse zei de jury het volgende ‘Het is volgens de jury een bijzonder project in de Nederlandse leefomgeving. Het project kent een constructieve bouwstijl waarmee je gevels met allerlei materialen kan afbouwen. Het zou kunnen worden ingezet voor grootschalige woningbouw.
Wel noemde de jury het Wikihouse een gemiste kans in duurzaamheid en materiaalgebruik. Zo is het project wel verder ontwikkelt, maar de toegepaste materialen zijn niet biobased of recyclebaar. Wel is het project energiezuinig, demontabel, betaalbaar en heeft het een hoge mate van keuzevrijheid. Innovatie moet ook vooruitgang zijn. Het is sterk te overwegen om de juiste niet-schadelijke materialen onvoorwaardelijk mee te nemen in je ontwikkeling. Dit ontbreekt nog. De jury vraagt zich af waar het Wikihouse zich als innovatief project onderscheidt, zit het in de zelfbouw of in de sociale cohesie bij de bouw.
ANNA Model 2022 in de Biesbosch door Anna/Caspar Schols
Doordat het project al eerder is ingezonden ontstond over de inzending een levendige discussie. Door de samenwerking met Staatsbosbeheer en de geringe schade die de natuur oploopt bij het plaatsen omdat er niet geheid hoeft te worden, is het project een voorbeeld van duurzaam gebruik. De innovatie zit hem in de samenwerking en de techniek (de rail, de flexibiliteit en de uitschuifbaarheid). Het is een prachtig voorbeeld van natuurlijke en technische oplossingen. Ook maakt het een zeer tastbare relatie tussen gebouw en natuur.
Het is jammer dat het ingezonden project een uitwerking is van een eerder model. Echt innovatief kun je het daardoor niet noemen. Tenslotte is het ook een ‘af’ product en maakt het daarmee moeilijker opschaalbaar of breed toepasbaar.
